Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/2685 E.  ,  2023/1953 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2685
Karar No : 2023/1953

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Turizm Ltd. Şti.
VEKİLLERİ : Av. … – Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından, … numaralı A1 Taşımacılık Yetki Belgesinin Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 78.maddesinin 9. fıkrası uyarınca iptal edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:.. sayılı kararda; davalı idarece , 23.10.2012 tarih ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelikte mecburi hale gelen ve 90 gün içerisinde tamamlanması zorunluluğu bulunan şartın sağlanması amacıyla davacı şirkete … tarih ve … sayılı Makam Olur’u ile 31.12.2014 tarihine kadar, … tarih ve … sayılı Olur’u ile de 01.10.2015 tarihine kadar ve bu tarihten itibaren de 90 günlük yeni bir süre verilmesine rağmen anılan şartın yerine getirmediği iddia edilmiş ise de; dava konusu işlemin dayanağı olan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 13. maddesinin 1 fıkrasının (d) bendinin, Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin 16.12.2015 tarih ve E:2013/2135, K:2015/8833 sayılı kararı ile “…yetki belgesi sahibinin merkezi adresinin yolculuğun varış ya da bitiş noktasında bulunması koşuluyla seyahat acentaları yönünden ticari faaliyetin yürütülmesinin zorlaştırıldığı anlaşıldığından, eksik düzenleme yapılmış olması nedeniyle hukuka uyarlılık görülmediğinden bahisle iptaline” karar verildiği görülmekte olup, bu durumda iptal edilen mevzuat hükmü esas alınarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlılık bulunmadığı, öte yandan, davacı şirketin yetki belgesinin iptaline dair 04.02.2016 tarihli yazı ile durumu öğrenmesi üzerine UKOME kararının temini için gecikmeksizin yetkili belediyeye başvurduğu, akabinde … tarih ve … sayılı UKOME Kurul kararının da Bakanlığa ibraz edildiği görüldüğü sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka aykırı bulunarak dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 23.10.2012 tarih ve 28450 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’in 6. maddesiyle eklenen Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 13. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca, A1 yetki belgesi için Büyükşehir Belediye Sınırları içerisinde ilgili Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME)’nden, diğer yerlerde ise ilgili il trafik komisyonundan alınmış kararın Bakanlığa ibraz edilmesi gerektiği, sözkonusu kararın alınabilmesi için firmalara 01.10.2015 tarihine kadar süre verildiği, ancak davacı şirketin bu süreye ek olarak verilen 90 gün içinde de sözkonusu kararı ibraz etmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, yetki belgesinin geçerliliğinin devam ettiği, bu nedenle yeni şartların yerine getirilmesinin istenemeyeceği, UKOME’den onay alınması için herhangi bir bildirimde bulunulmadığı, ayrıca durumu öğrenir öğrenmez Aydın Büyükşehir Belediyesi UKOME Başkanlığı’ndan onay belgesinin alındığı belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile hüküm fıkrası itibariyle usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirket adına otomobil ve tarifesiz yolcu taşımacılığı yapmak üzere 18.07.2017 tarihine kadar geçerli olmak üzere … No.lu A1 yetki belgesinin düzenlendiği, Bakanlığın … tarih ve … sayılı yazısı ile Yönetmelik hükmüne uygun olarak UKOME veya İl Trafik Komisyon kararının ibraz edilmesi gerektiği, aksi halde A1 yetki belgelerinin iptal edileceği hususunu 04.02.2016 tarihli “belgenin iptaline dair yazı” ile öğrenmesi üzerine gecikmeksizin onay belgesi alınarak … tarih ve … sayılı UKOME kararının Bakanlığa ibraz edildiği, ancak davalı idarece sözkonusu Ukome kararının Yönetmeliğin 13. maddesinin 1. fıkrasının (d)) bendine uygun olmadığından bahisle davacı şirkete ait A1 yetki belgesinin Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 78.maddesinin 9. fıkrası gereğince iptal edilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
23.10.2012 tarihli ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikle değişik yetki belgesi almanın ve yenilemenin özel şartları başlıklı 13. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, “A1 veya A2 yetki belgesi için başvuranların, (c) bendinde belirtilen taşınmazda yürütecekleri taşımacılık faaliyetinin arz/talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakıncası olmadığına dair büyükşehir belediye sınırları içerisinde ilgili Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME)’nden, diğer yerlerde ise ilgili il trafik komisyonundan alınmış kararı Bakanlığa sunmaları şarttır. Ancak bir kamu kurum/kuruluşuyla yapılan geçerli bir taşıma hizmet alımı sözleşmesine sahip olanlardan A1 yetki belgesi başvurusu sırasında sözleşme süresi sonuna kadar bu şart aranmaz. Sözleşme süresinin bitiminden itibaren 90 gün içerisinde söz konusu şartın gereği olan ilgili Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) veya ilgili il trafik komisyonu kararının Bakanlığa sunulmaması halinde bu kapsamda düzenlenen yetki belgeleri iptal edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin iptal başlıklı 78. maddesinin 9. fıkrasında; “Yetki belgesi sahibinin faaliyeti esnasında, yetki belgesi alma şartlarından herhangi birini kaybetmesi ve bu konuda, bu Yönetmelikte bir süre öngörülmemiş olması halinde, kaybedilen şartın veya şartların giderilmesi veya tamamlanması için Bakanlıkça 90 gün bekleneceği, bu 90 günlük süre içinde eksikliğin giderilmemesi halinde yetki belgesinin iptal edilir” kuralına yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Ankara 10. İdare Mahkemesince; dava konusu işlemin dayanağı olan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 23/10/2012 günlü ve 28450 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeligin 6. maddesiyle Karayolu Taşıma Yönetmeliği’nin 13. maddesinin 1. fıkrasına eklenen (d) bendinin, Danıştay Onbeşinci Dairesi’nin 16/12/2015 tarihli ve E:2013/2135 K:2015/8833 sayılı kararı ile iptal edildiği, bu durumda tesis edilen işlemin hukuki dayanağının kalmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de Danıştay Onbeşinci Dairesinin ilgili Yönetmelik hükmüne ilişkin iptal kararı, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 31/10/2018 gün ve E:2016/2234, K:2018/4042 sayılı kararıyla bozulduğu, dairemizin 02.02.2020 gün ve E:2019/4819 K:2020/708 sayılı bozmaya uyma suretiyle verilen dava ret kararı ile Yönetmelik hükmünün yürürlükte olduğu görüldüğünden bu gerekçeyle dava konusu işlemin iptal edilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Öte yandan, Bakanlığın … tarih ve … sayılı yazısı ile yönetmelik hükmüne uygun olarak UKOME veya İl Trafik Komisyon kararının ibraz edilmesi gerektiği, aksi halde A1 yetki belgelerinin iptal edileceği hususunun davacı tarafından, 04.02.2016 tarihli “belgenin iptaline dair yazı” ile birlikte öğrenildiği, bunun üzerine davacının yürüteceği taşımacılık faaliyetinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakınca olmadığına dair … tarih ve … sayılı UKOME kararının Bakanlığa sunulduğu görülmektedir.
Bu durumda davacının yürüteceği taşımacılık faaliyetinin arz ve talep dengesi ve taşıma düzeni bakımından sakınca olmadığına dair … tarih ve … sayılı UKOME kararını davalı idareye sunmak suretiyle anılan Yönetmelik hükmüyle kendisine yüklenen sorumluluğu yerine getirdiği anlaşıldığından sonucu itibarıyla hukuka uygun Bölge İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 11/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.