Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2019/2095 E.  ,  2023/1464 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/2095
Karar No : 2023/1464

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- …
2- …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı … adına kayıtlı … plaka sayılı aracın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3 maddesi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin … tarihli ve … sayılı işlem ile araç sürücüsü … adına düzenlenen aynı tarihli, … sayılı ve 4.230,00-TL tutarlı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; aracın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3 maddesi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin … tarihli … sayılı işlem ile araç sürücüsü … adına düzenlenen aynı tarihli, … sayılı idari para cezasının 2.532,00-TL’lik kısmı yönünden yapılan incelemede; davacı …’a ait kullanım amacı; yolcu nakli-ticari olarak ruhsatına tescilli araç ile yolcu taşımacılığı yapıldığından, anılan Kanunun Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın amaç dışı bir taşımacılık yapıldığından bahsedilemeyeceği, dosyada mübrez Taksi Çalışma Ruhsatnamesi ile yolcu nakli-ticari kaydı mevcut araç ile gerçekleştirilen ticari amaçlı taşımacılık hizmetinin 2918 sayılı Kanun’un Ek 2. maddesinin üçüncü fıkrası kapsamında bulunmadığı gerekçesiyle bu kısım yönünden anılan işlemlerin iptaline; araç sürücüsü … adına düzenlenen … tarihli ve … sayılı idari para cezası tutanağının ehliyetsiz araç kullanmaya ilişkin 1.698,00-TL’lik kısmı yönünden yapılan incelemede ise; davacı araç sürücüsünün 2918 sayılı Kanun’un 36/3-a maddesi uyarınca sürücü belgesiz araç kullandığından bahisle 1.698,00-TL trafik para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, Kabahatler Kanunu’nun 3., 19. ve 27. maddeleri uyarınca uyuşmazlığın çözümünde adli yargı mahkemeleri görevli olduğundan bu kısım yönünden davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu, ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca davalı idarenin istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, tesis edilen işlemlerin hukuka uygun olduğu belirtilerek aleyhlerine olan kısmın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacılar tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli olarak onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava dosyasının incelenmesinden; İstanbul Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü ekiplerince 09.08.2016 tarihinde yapılan kontrolde, davacı … adına kayıtlı … plaka sayılı aracın, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2/3 maddesi uyarınca 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin 09.08.2016 tarihli işlem ile araç sürücüsü … adına düzenlenen aynı tarihli, … sayılı ve 4.230,00-TL tutarlı işlemin, haksız ve hukuka aykırı olduğu iddia edilerek iptali istemiyle temyizden bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davalı idare tarafından, İdare Mahkemesi’nce aracın 60 gün süreyle trafikten men edilmesine ilişkin … tarihli … sayılı işlem ile araç sürücüsü … adına düzenlenen aynı tarihli, … sayılı idari para cezasının 2.532,00-TL’lik kısmının iptaline karar verilmesi üzerine aleyhlerine olan bu kısım yönünden Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun Ek 2. maddesinde “Araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri 14 400 000 lira para cezası ile cezalandırırlar. Ayrıca, araç onbeş gün süre ile trafikten men edilir. İlgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, (…) bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezası üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. Ayrıca, araç her defasında altmış gün süre ile trafikten men edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Diğer yandan; İstanbul Büyükşehir Belediyesi Ticari Taksi ve Dolmuş Yönergesinin “Yıllık Çalışma Ruhsatı” başlıklı 8. maddesinde; Taksi ve Taksi-Dolmuşların yıllık çalışma ruhsatlarının Toplu Ulaşım Hizmetleri Müdürlüğü tarafından tanzim edilerek mal sahibi veya imza karşılığı ilgili Oda yetkilisine verileceği, ruhsat harçlarını ve süreleri ile ilgili kararları İBB Meclisinin alacağı, 38. maddesinin 3. fıkrasında ise; yıllık çalışma ruhsatı olmayan araçların ruhsat alıncaya kadar trafikten men edileceği düzenlenmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2918 sayılı Kanunun Ek 2. maddesinin ilk halinde aracın üretim amacı dışında yolcu veya yük taşımacılığında kullanılması hali için ceza öngörülmüşken, maddeye 31.05.2012 tarihinde kabul edilen 6321 sayılı Kanunla eklenen üçüncü fıkrayla, “korsan” olarak tabir edilen şehir içinde ticari amaçlı kayıt dışı yolcu taşımacılığının engellenerek, hem taşımacılık hizmetlerinin düzene sokulması hem de kurallara bağlı olarak yolcu taşımacılığı yapan esnafın haklarının korunmasının amaçlandığı görülmektedir.
İdare Mahkemesi’nin iptal kararının gerekçesinde davacı adına kayıtlı aracın kullanım amacının ticari olduğu da göz önüne alınarak söz konusu araç ile yapılan taşımacılığın 2918 sayılı Kanunun Ek 2/3. maddesinin korsan taşımacılığın engellenmesi amacı kapsamında değerlendirilemeyeceği belirtilmiş ise de; aracın kullanım amacının ticari olmasının kişilere tek başına ticari taşımacılık yapma konusunda yetki vermediği açıktır. Bununla birlikte davacı araç maliki, adına kayıtlı tahdit plakalı aracıyla ve belediyesince düzenlenmiş ruhsatla ticari taşımacılık yapmakta olduğundan her yıl yenilenen taksi ruhsatnamesinin süresinin dolması sebebiyle anılan Kanun hükmü kapsamında ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın faaliyette bulunduğundan bahsedilemez.
Öte yandan, ilgili belediyece, taksi ruhsatnamesinin yenilenmemesine ilişkin olarak Belediye Yönergesinde öngörülen yaptırımların uygulanabilmesi de mümkündür.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamakta olup temyize konu kararın yukarıdaki gerekçeyle onanması gerekmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda yer verilen GEREKÇE İLE ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan tutarın Mahkeme tarafından iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 24/03/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.