Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2019/102 E. , 2023/989 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/102
Karar No : 2023/989
Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : … Bakanlığı
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davalı) : … Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, köy tüzel kişiliği adına kayıtlı iken tashihen devir yoluyla Sarıçam Belediyesi adına tescil edilen … Mah. (Köyü) … sayılı parselde kayıtlı 8.480 m2 eğitim tesis alanının tapu devrinin hazine adına tescilinin yapılması talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, tapu kayıtları üzerindeki tescil, terkin ve tahsis gibi işlemlere ilişkin davaların görüm ve çözümü Adliye Mahkemelerinin görevi içinde bulunması karşısında uyuşmazlığın esasının adli yargı yerlerince çözümlenmesi gerektiği gerekçesiyle davanın görev yönünden reddine karar verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; tapuda niteliği “… okul ve bahçesi” olarak geçen davaya konu taşınmazın mülkiyeti Çınarlı köy tüzel kişiliği adına kayıtlıyken, 22/3/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5747 sayılı Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması Ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’a istinaden 6 ilk kademe belediyesinin kaldırılmasıyla birlikte Sarıçam belediyesinin kurulduğu, bu aşamada anılan köyün tüzel kişiliği son bularak köyün mahalleye dönüştüğü, Sarıçam belediye encümeninin … tarih ve … sayılı kararı doğrultusunda davaya konu taşınmazın Sarıçam belediyesi adına tescilinin yapıldığı ve Sarıçam belediye meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli imar palanında da bahse konu taşınmazın belediye hizmet alanı olarak planlandığı, davacı Milli Eğitim Bakanlığı’nın anılan taşınmazın tapu devrinin hazine adına tescilinin yapılması talebiyle yaptığı başvurunun reddine üzerine anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uygulama ve öğretide, kamu idarelerinin, kamu hizmetinin yürütümü sırasında, kamu gücü kullanarak tek yanlı irade açıklamalarıyla yapmış oldukları işlemler, “idari işlem” olarak tanımlanmaktadır. Kural olarak; tapu sicilinde tescil, terkin ve tashih istemlerinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, bu istemlerin mülkiyet veya sınırlı ayni hakların doğması, kısıtlanması ya da ortadan kalkmasına yönelik olması nedeniyle, adli yargının görevine girmekle birlikte, söz konusu işlemlerin, idareye verilen kamusal bir yetkiye, diğer bir ifadeyle kamu hukukuna dayanması veya bu yetkinin kullanılması sonucu tesis edilen işlemin doğal sonucu olarak ortaya çıkması, yani uygulaması niteliğinde bulunması halinde uyuşmazlığın idari yargı yerlerince görülmesi gerekmektedir.
Uyuşmazlıkta; Sarıçam Belediye meclisince kabul edilen, genel ve düzenleyici “idari işlem” niteliğinde olan 1/1000 ölçekli imar palanında bahse konu taşınmazın belediye hizmet alanı olarak planlanması gerekçe gösterilerek tescil talebinin reddedilmesi karşısında, imar planındaki düzenleme gereği idare kamu gücüne dayanarak, resen ve tek yanlı beyanıyla işlem tesis ettiğinden, bu idari işlem hukuk aleminden kaldırılmadıkça sicildeki kaydın düzeltilmesi olanağı bulunmamaktadır.
Bu durumda; uyuşmazlığın yargısal denetiminin, idare hukuku ilke ve kuralları çerçevesinde idari yargı yerlerince yapılması gerektiğinden, davanın görev yönünden reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 02/03/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.