Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2018/936 E. , 2020/4522 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/936
Karar No : 2020/4522
TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Genel Müdürlüğü – …
VEKİLİ : Av. …
KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …
İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Polis Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 18. dönem öğrencisi olarak geçici kaydı yapılan davacı tarafından, hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunun olumsuz olmasından bahisle ilişiğinin kesilmesine ilişkin 12/05/2017 tarihli işlemin iptaline karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; tehdit ve korkutma nedeniyle maruz kaldığı fiil nedeniyle müşteki/mağdur sıfatıyla yer aldığı bir dava nedeniyle davacının şeref ve haysiyetini ihlal edecek şekilde ahlak ve adaba aykırı davrandığı sonucuna ulaşılamayacağı, davacının bulunduğu durumun Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde değerlendirildiğinde Yönetmeliğin hiç bir maddesine girmediği, davacının güvenlik soruşturmasını olumsuz neticelendirecek fiilinin bulunmaması nedeniyle dava konusu POMEM Giriş Yönetmeliği’nin 8/k maddesi uyarınca okulla ilişiğinin kesilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlılık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI :
… Polis Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 18. dönem öğrencisi olarak geçici kaydı yapılan davacı hakkında yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında … Ağır Ceza Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında “Çocuğun Nitelikli Cinsel istismarı” suçunun mağdurlarından biri olarak yer aldığı, Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş
Yönetmeliği’nin eğitim merkezlerine alınacaklarda aranacak şartları düzenleyen 8. maddesinde “Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının olumlu olmak” şartının yer aldığı ve davacının bu şartı taşımadığı tespit edildiğinden ilişiğinin kesildiği, ilgili Yönetmelikteki şartları taşımayan davacının ilişiğinin kesilmesinin hukuka uygun olduğu savunulmaktadır.
KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
03-18 Ekim 2016 tarihlerinde yapılan sınavlardan başarılı olan ve Yozgat Polis Eğitim Merkezi Müdürlüğüne 18. dönem öğrencisi olarak geçici kaydı yapılan davacı hakkında yaptırılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması sonucunda … Ağır Ceza Mahkemesinin E…. sayılı dosyasında “Çocuğun Nitelikli Cinsel istismarı” suçunun mağduru olarak yer aldığı, söz konusu dosyada yer alan bilgi ve belgelerin değerlendirilmesi neticesinde güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması neticesinin olumsuz olmasından bahisle ilişiğinin kesildiği, söz konusu ilişik kesme kararının iptali istemiyle işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
İLGİLİ MEVZUAT:
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesinde “Devlet memurluğuna alınacaklarda aşağıdaki genel ve özel şartlar aranır….
B) Özel şartlar:
1. Hizmet göreceği sınıf için 36 ve 41 nci maddelerde belirtilen öğretim ve eğitim kurumlarının birinden diploma almış olmak,
2. Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak.” hükmü, 3201 sayılı Emniyet Teşkilat Kanunu’nun ek 24 üncü maddesinde yer alan “Polis meslek eğitim merkezlerinin kuruluş ve çalışma usûl ve esasları; bu merkezlerde eğitime alınacak öğrencilerde aranacak şartlar, (…) yapılacak sınavlar, disiplin ve eğitim-öğretimle ilgili
konular, öğrenciliğin sona ermesi, tazminat ve yükümlülük esasları ile giyecekleri kıyafetler ve diğer hususlar İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
Söz konusu hükme dayanılarak çıkarılan Polis Meslek Eğitim Merkezleri Giriş Yönetmeliği’nin “Adaylarda aranılacak nitelikler” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (k) bendinde “k) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması olumlu olmak.,”, “İntibak eğitimi” başlıklı 18.maddesinin 1. fıkrasında; “POMEM’lere geçici kaydı yapılan adaylar Başkanlığın belirleyeceği takvim doğrultusunda intibak eğitimine tabi tutulurlar. Bu süre içinde POMEM Müdürlükleri tarafından Sağlık Yönetmeliği hükümlerine göre sağlık kurulu raporları aldırılır. Ayrıca, intibak eğitimi başlangıcından itibaren adayların güvenlik soruşturmaları ve arşiv araştırmaları yaptırılır. Yapılan güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması ile ilgili sonuçlar POMEM Yönetim Kurulunca değerlendirilerek karara bağlanır.”, “İntibak eğitimi döneminde POMEM’den çıkma veya çıkarılma” başlıklı 21. maddesinin 3. fıkrasında; “(3) 8 inci maddede sayılan nitelikleri taşımadıkları anlaşılan adayların ilişikleri, POMEM Müdürünün teklifi ve Başkanın onayıyla kesilir.” hükümlerine yer verilmiştir.
4045 sayılı Güvenlik Soruşturması, Bazı Nedenlerle Görevlerine Son Verilen Kamu Personeli İle Kamu Görevine Alınmayanların Haklarının Geri Verilmesine ve 1402 Numaralı Sıkıyönetim Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanunun 1. maddesinde; “Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması; kamu kurum ve kuruluşlarında, yetkili olmayan kişilerin bilgi sahibi olmaları halinde devlet güvenliğinin, ulusal varlığın ve bütünlüğün, iç ve dış menfaatlerin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgelerin bulunduğu gizlilik dereceli birimler ile askeri, emniyet ve istihbarat teşkilatlarında çalıştırılacak kamu personeli ve ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde çalışacak personel hakkında yapılır…
Devletin güvenliğini, ulusun varlığını ve bütünlüğünü iç ve dış menfaatlerinin zarar görebileceği veya tehlikeye düşebileceği bilgi ve belgeler ile gizlilik dereceli kamu personeli ile meslek gruplarının tespiti, birim ve kısımların tanımlarının yapılması, güvenlik soruşturmasının ve arşiv araştırmasının usul ve esasları ile bunu yapacak merciler ve üst kademe yöneticilerinin kimler olduğu Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulacak yönetmelik ile düzenlenir.” hükmü yer almıştır.
Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte olan 11. maddesinde; ”Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında kişinin içinde bulunduğu ortam da dikkate alınarak:
a) Kimlik kontrolü, kimlik kayıtlarının doğruluk derecesi, uyrukluğu, geçmişte yabancı bir devletin uyrukluğuna girip girmediği,
b) Kolluk kuvvetleri tarafından halen aranıp aranmadığı, kolluk kuvvetlerinin ve istihbarat ünitelerinin arşivlerinde bilgiler bulunup bulunmadığı, adli sicil kaydının ve hakkında bir tahdidin olup olmadığı,
c) Yıkıcı faaliyetlerde bulunup bulunmadığı ve 5816 sayılı Atatürk Aleyhine İşlenen Suçlar Hakkında Kanuna ve Atatürk ilke ve inkılaplarına aykırı davranıp davranmadığı.
d) Şeref ve haysiyetini ihlal edecek ve görevine yansıyacak şekilde kumara, uyuşturucuya, içkiye, paraya ve aşırı bir şekilde menfaatine düşkün olup olmadığı, ahlak ve adaba aykırı davranıp davranmadığı,
e) Yabancılarla, özellikle hasım ve hasım olması muhtemel Devlet mensupları ve temsilcileriyle ilgili derecesinin iç yüzü ve nedeni,
f) Sır saklama yeteneğinin olup olmadığı, araştırılır.” düzenlemesine,
12. maddesinde, ”Bu Yönetmelik kapsamına giren bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca yaptırılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasında aşağıdaki yöntem izlenir: a) Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması formundaki sorular nüfus kayıtlarında yapılan tashih ve değişiklikler belirtilmek ve isimler açıkca yazılmak suretiyle cevaplandırılır ve nüfus cüzdanı örneği noksansız olarak doldurularak istek yazısı ekinde soruşturmayı yapan makama bildirilir. b) Hakkında güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılması istenilen kişiler için kurum ve kuruluşunca Adalet Bakanlığı Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğünden sağlanan adli sicil kaydıyla ekteki formdan bir örneği kişinin nüfusa kayıtlı olduğu il valiliğine, bir örneği ikamet ettiği il valiliğine, bir örneği Emniyet Genel Müdürlüğüne, bir örneği de ilgisine göre Milli İstihbarat Teşkilatı Müsteşarlığına gönderilir. Bir örneği de istekte bulunan kurum ve kuruluşun dosyasında saklanır. Türk Silahlı Kuvvetlerince yaptırılacak arşiv araştırmalarında forma adli sicil kaydının eklenmesi zorunlu değildir…” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu olayda, davacı hakkında … Ağır Ceza Mahkemesince “Çocuğun Nitelikli Cinsel istismarı” suçunda mağdur sıfatıyla dava dosyasında yer aldığı ve söz konusu dosyada yer alan bilgi ve belgeler neticesinde davacının durumunun Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin 11. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca olumsuz olduğuna karar verildiği görülmektedir.
… Ağır Ceza Mahkemesi’nin … tarih, E:…, K:… sayılı kararının gerekçe kısmında “mağdurların sanıkla olan arkadaşlıkları ve yaşları göz önünde bulundurulduğunda bir yıl boyunca birden çok kere sanığın mağdurlara zorla fiili livatada bulunup ve mağdurlarında herhangi bir merciiye müracaat etmeyerek bir yıl boyunca bu fiillere zorla maruz kaldıklarının kabulünün hayatın olağan akışına uygun olmadığı…elde edilen deliller ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde sanığın cebir, tehdit ve hile ile mağdurlara fiili livatada bulunarak cinsel saldırı suçlarını işlediğine yönelik mahkumiyetine yeter her türlü kuşkudan uzak, kesin, güvenilir, inandırıcı delil elde edilemediğinden delil yetersizliğinden sanığın CMK’nın 223/2-e maddesi gereğince beraatine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur” şeklinde değerlendirmelere yer verildiği görülmüştür.
Genel bir emniyet görevlisi olarak polislere, toplumun her anlamda huzur ve güvenliğini sağlamak, korumak ve devam ettirmek konusunda yetki, görev ve sorumluluklar
tanınmıştır. Yürüttükleri hizmetin niteliği ve sahip oldukları yetki ve sorumluluklar, polislerin güvenilir ve disiplinli kişiler olmasını gerektirmektedir. Bu doğrultuda bu mesleğe alınacak ve devam edeceklerde bazı özel niteliklerin aranması amacına yönelik düzenlemeler yapılmasının kamu yararı ve hizmet gereği olduğu tartışmasızdır.
Polisin; toplumun asayişini, kişilerin, tasarruf emniyetini ve konut dokunulmazlığını korumak, halkın ırz, can ve malını muhafaza ve halkın istirahatini sağlamakla görevli ve genel bir emniyet görevlisi olması nedeniyle bu mesleğe girecek ve sürdürecek olanların da hiçbir kuşkuya yer vermeyecek şekilde güvenilir, onurlu, iyi ahlaklı ve disiplinli kişiler arasından seçilmeleri gerekmektedir.
Bu durumda; polislik mesleğinin yukarıda aktarılan özelliği ve davacının “müşteki” sıfatıyla yer aldığı dosyadaki bilgi ve belgeler çerçevesinde bir yıl boyunca birden çok kere zorla fiili livataya maruz kaldığı iddiasına bu süre boyunca herhangi bir merciye müracaat etmemiş olması karşısında itibar edilmeyerek Güvenlik Soruşturması ve Arşiv Araştırması Yönetmeliği’nin 11. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendi uyarınca güvenlik soruşturmasının olumsuz olarak değerlendirilerek ilişiğinin kesilmesi işleminde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 21/10/2020 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.