Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2018/6590 E.  ,  2020/4568 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/6590
Karar No : 2020/4568

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : … Mirasçıları;
1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …
7- …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Defterdarlığı … Dairesi Başkanlığı – …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … ili, …ilçesi, …mahallesinde bulunan … parsel sayılı taşınmazın Hazine mülkiyetinde kalan kısımlarının, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında bedelsiz iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … Defterdarlığı …Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı’nın 14/09/2015 tarih ve 89005 sayılı işleminin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; davacılar tarafından bedelsiz iadesi talep edilen … sayılı parsele ilişkin; davalı idarece sunulan tapu kayıtlarından, söz konusu parsele, … Genel Müdürlüğü lehine 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu’nun 31/B maddesi uyarınca kamulaştırma şerhi koyulduğu ve parselin 31/10/2000 tarihinde kamulaştırıldığının görüldüğü; bu durumda, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinin 4. fıkrası kapsamında, “..kamu hizmetlerine ayrılan veya bu amaçla kullanılan..” yer olması nedeniyle iadesi mümkün olmayan 1149 sayılı dava konusu parselin, bedelsiz olarak iadesinin reddine ilişkin işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacılar tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, Hazine’nin hiçbir bedel ödemeksizin orman vasfıyla tapularını iptal ettikten sonra, bu taşınmazları orman alanından çıkararak bedel karşılığında üçüncü kişilere satmasının hakkaniyete aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçesi değiştirilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden, davacıların murisinin de aralarında bulunduğu 103 kişi tarafından … Noterliğinin … tarih ve … yevmiye No.lu gayrimenkul satış vaadi sözleşmesiyle satın alınan, evveliyatı … ve … ilçelerini içine alan ve eskiden … Çiftliği olarak anılan, tapu kayıtlarında …tarihli haritaya bağlanan … Kazası …, … ve …Çiftlikleri olarak anılan, …, …, … ve … Çiftliği arazisiyle hudut alan … adına kayıtlıyken … vatandaşı … tarafından satın alınan, tapunun Temmuz 1327 tarih ve … ila …’e kadar numaralı 77 parça, Nisan 1328 tarih ve sıra …’den …’ye kadar 5 parça, Şubat 1329 tarih ve sıra … numarada kayıtlı tamamı bir parça olarak …numarada kayıtlı 88 parça gayrimenkullerin, gayrimenkul satış vaadiyle satın alanların açtıkları tescil davası neticesi … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla adlarına tescil edildiği, kadastro çalışmaları sırasında …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … parsellerin Hazine adına tespit gördüğü, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; … ve … parselin tamamı, …parselin … m2’si, … parselin … m2’si, … parselin … m2’si ve … parselin …m2’sinin orman
vasfıyla Hazine adına tescil edildiği, davacıların 18/04/2014 tarih ve 39401 sayılı dilekçe ile 6292 sayılı Kanun’un 7. maddesi kapsamında başvuruda bulunarak adına intikal eden ve tapusu iptal edilen dava konusu … ili, … ilçesi, …parsel sayılı taşınmazın bedelsiz olarak iade edilmesi isteminde bulunduğu, davalı idare tarafından yaptırılan inceleme sonucu defterdarlık uzmanlarınca düzenlenen 02/04/2013 tarih ve 2013/09-08-07-07 sayılı raporla … parsel yönünden verilen olumsuz görüşlere istinaden tesis edilen … Defterdarlığı …Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı’nın 14/09/2015 tarih ve 89005 sayılı ret işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6292 sayılı Kanunun “2/A veya 2/B Belirtmelerinin Terkini ve İade Edilecek Taşınmazlar” başlıklı 7. maddesinde;
“(1) İlgililer tarafından idareye başvurulması ve idarece bu başvuru üzerine veya resen yapılan inceleme ve araştırma sonucunda doğruluğu tespit edilmesi hâlinde;
a) Tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi bulunan veya konulan taşınmazların tapu kayıtları bedel alınmaksızın geçerli kabul edilir ve tapu kütüklerindeki 2/A veya 2/B belirtmeleri terkin edilerek tescilleri aynen devam eder, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda tapularının iptaliyle Hazine adına tesciline karar verilen, kesinleşen ve tapuda henüz infaz edilmeyen taşınmazlar hakkında da aynı şekilde işlem yapılır. Ancak bu kararlardan infaz edilerek tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ise, ilgilileri tarafından bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde idareye başvurulması hâlinde, bedelsiz olarak önceki kayıt maliklerine veya kanuni mirasçılarına iade edilir.
b) Özel kanunları gereğince Devlet tarafından kişilere satılan, dağıtılan, trampa edilen, bedelli veya bedelsiz olarak devredilen veya iskânen verilen ya da özelleştirme suretiyle satılanlar ile hisseleri devredilen özel hukuk tüzel kişileri adına kayıtlı olan ancak daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/A veya 2/B belirtmesi konulan taşınmazların tapu kayıtları geçerli kabul edilir, aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmaz, açılan davalardan vazgeçilir, açılan davalar sonucunda Hazine adına tescil edilenler ise, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren iki yıl içinde ilgilileri tarafından idareye başvurulması hâlinde önceki maliklerine veya kanuni ya da akdî haleflerine bedelsiz olarak iade edilir. Ancak, bu kişilerden taşınmazlarına karşılık daha önce yer verilenlere veya bedeli ödenenlere iade işlemi yapılmaz.
(…)
(4) Bu maddeye göre ilgililerine iade edilmesi gereken taşınmazlardan orman olduğu iddiasıyla Orman Genel Müdürlüğünce açılan davalar sonucunda orman niteliğiyle Hazine
adına tescil edilen, fiilen orman niteliğinde olan veya bu nedenle dava açılması gereken, ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilen, kamu hizmetlerine ayrılan veya bu amaçla kullanılan, özel kanunlar gereğince değerlendirilmesi gereken veya Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazlar ilgililerine iade edilmez. Bu taşınmazların yerine, idarece belirlenen ve ilgililerince itiraz ve dava konusu edilmeksizin kabul edilen rayiç bedelleri ödenebilir veya rayiç bedellerine uygun taşınmazlar verilebilir.” hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar” başlıklı 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, “Temyiz incelemesi sonunda Danıştay, kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.” hükmüne yer verilmiştir.
6292 sayılı Kanunun 7. maddesinde, bedelsiz olarak iade edilecek taşınmazların nitelikleri açıkça ifade edilmiş olup; Kanunun lafzından, “Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle Hazine tarafından açılan davalar sonucunda tapuları iptal edilen ve 2/A veya 2/B niteliğinde Hazine adına tescil edilen taşınmazların” iade kapsamında olduğu; orman vasfında olduğu gerekçesiyle tapuları iptal edilen ve orman vasfıyla Hazine adına tescil edilen taşınmazların (daha sonradan Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmış olsa dahi) ise, iade edilecek taşınmazlar arasında sayılmadığı anlaşılmaktadır.
Nitekim, orman vasfıyla tapuda Hazine adına tescil edilen ve daha sonra Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan taşınmazlar, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesi kapsamında bulunmadığından, 345 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliğinde bu hususa ilişkin bir hükme yer veren düzenleme, 359 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliği ile kaldırılmış olup; 359 Sıra No.lu Milli Emlak Genel Tebliğine karşı açılan davada ise, Dairemizin 17/04/2018 tarih ve E:2014/4794, K:2018/2155 sayılı kararı ile, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinin kapsamını genişleten kuralın yürürlükten kaldırılması amacıyla tesis edilen dava konusu Milli Emlak Genel Tebliği’nin, 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinin gereği gibi uygulanmasına yönelik olduğu anlaşıldığından, hukuk devleti ilkesine, kanuni idare ilkesine ve normlar hiyerarşisine aykırılık taşımadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Olayda, dava konusu taşınmaz, davacının murisinin de aralarında olduğu davacılar tarafından açılan dava sonucunda … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararıyla davacılar adına tescil edilmiş ise de, … Asliye Hukuk Mahkemesi’nin kararıyla 1149 parsel sayılı taşınmazın tamamının orman vasfıyla Hazine adına tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yukarıda ayrıntısı yer alan ilkelerden hareketle, dava konusu 1149 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydının, Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle Hazine tarafından açılan davalar sonucunda iptal edilerek, taşınmazların 2/A veya 2/B niteliğinde Hazine adına tescil edilmediği, aksine taşınmazların öncesinin orman olduğu gerekçesiyle tapularının iptal edildiği ve orman vasfıyla Hazine adına tescil edildiği, bu nedenle taşınmazın (daha sonradan Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılmış olsa dahi) 6292 sayılı Kanunun 7. maddesinde iade edilecek taşınmazlar arasında sayılmadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka aykırılık, davanın reddine ilişkin Mahkeme kararında sonucu itibarıyla hukuki isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 21/10/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.