Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2018/4854 E.  ,  2023/2134 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4854
Karar No : 2023/2134

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : … mirasçıları
1- Kendi Adına Asaleten Çocukları Adına Velayeten …
2- …
3- …
4- …
5- …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Tekirdağ ili, Kapaklı ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, … Sokakta bulunan Taksi Durağı üyesi (…) olan davacı tarafından; taksi durağının iptal edilmesi, durak üyeliğinin sona erdirilmesi, tahsisli T (…) plaka tescil kaydının silinerek seriden plakaya dönüştürülmesi ve boşa çıkartılması için ilgililere ve ilgili İl Emniyet Müdürlüğüne yazı yazılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; … Mahallesi, … Caddesi, … Sokakta bulunan yeşil alanda taksi durağı kurulması ile davacılar mirasbırakanının bu durağa kayıtlı … plakayla çalışma hakkının, Karaağaç Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararına dayandığı, söz konusu kararda durağın üç yıllığına kiralanmasına karar verildiği, Karaağaç Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile davaya konu taksi durağı da dahil olmak üzere üç yıllık süresi biten ihalelerin tekrarlanmasına karar verilmiş ise de, Tekirdağ Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile talebin reddedildiği, … tarih ve … sayılı Karaağaç Belediye Encümeni Kararı ile … Mahallesi, … Caddesi, … Sokakta bulunan yeşil alanın taksi durağı yapılmak üzere üç yıl süreyle kiralanması için ihale yapılmasına karar verilmiş ise de 30/03/2014 tarihinde yapılan ilk mahalli idareler genel seçim sonrası Tekirdağ Büyükşehir Belediyesinin kurulması üzerine ulaşıma ilişkin yetkilerin UKOME’ye geçtiği, davalı idare tarafından uyuşmazlık konusu durağa ilişkin herhangi bir ihale yapılmadığı, Tekirdağ ilinde ticari plakalarda tahsisli plaka uygulaması bulunduğu hususları dikkate alındığında süreli ihaleye dayalı durak hakkı ile … plakalı araçla ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapma hakkınınn üç yıllık süre sonunda sona erdiği bu itibarla … Mahallesi, … Caddesi, … Sokakta bulunan yeşil alanda taksi durağı kurulması ve bu durakta davacılar mirasbırakanının … plakalı araçla ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapma hakkı yönüyle Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin 29. maddesi kapsamında bir kazanılmış hakkının bulunmadığının dolayısıyla durak hakkı ile davacılar mirasbırakanına … plakayla ticari amaçlı yolcu taşıma hakkının sona erdiğinin anlaşılmış olması karşısında dava konusu işlemin, taksi durağının iptal edilmesi, davacılar mirasbırakanının durak üyeliğinin sona erdirilmesi, tahsisli T (…) plaka tescil kaydının silinerek seriden plakaya dönüştürülmesi ve boşa çıkartılması için ilgililere ve ilgili İl Emniyet Müdürlüğüne yazı yazılmasına ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesince verilen kararda; Kapaklı ilçesi, Karaağaç … Mahallesi, … Caddesi, … Sokakta Taksi Durağının kurulması ile hisse devir sözleşmesiyle bu durakta … plakayla davacının ticari amaçlı yolcu taşıma hakkının (devir sözleşmesiyle bu hakkı almıştır) Karaağaç Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararına dayandığı, kararda belirli bir süre öngörülmediği, durağın ve çalışma hakkının iptaline ilişkin daha sonra alınan bir İl Trafik Komisyonu kararı veya Belediye Meclis/Encümen kararı bulunmadığı, Karaağaç Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile yapılan 3 yıllık ihalenin durağın bulunduğu yerin kiralanmasına ilişkin olduğu, … Sokağı girişinde Taksi Durağına ihtiyaç bulunmadığı yönünde bir tespitin bulunmadığı gibi T Plaka Yönetmeliği uyarınca durak hakkı ile T plakanın bir bütün oluşturması nedeniyle, Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezinin … tarih ve … sayılı kararının, Kapaklı ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, … Sokakta bulunan Taksi Durağının iptal edilmesine, durağa kayıtlı davacıların miras bırakanına ait … plakaya ilişkin durak üyeliğinin sona erdirilmesine, T plakasının tescil kaydının silinerek seriden plakaya dönüştürülmesine ve boşa çıkartılması için ilgililere ve İl Emniyet Müdürlüğüne gerekli yazının yazılmasına ilişkin kısmında hukuka uyarlık bulunmadığı, öte yandan, davalı idarece savunma dilekçesinde taksi durağı kurulması yönündeki Belediye Encümeni kararı hukuka uygun olmasına rağmen bu durakta kim ya da kimlerin çalışacağının 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre belirlenebileceği ancak Karaağaç Belediye Meclisi’nin … tarih ve … sayılı kararında durak hisse sahipleri belirlenirken herhangi bir ihale yapılmadığı, yapılan işlemlerin açıkca hukuka aykırı olduğu belirtilmiş ise de; davalı idarenin 20/09/2017 tarihinde … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında kayıtlara giren cevabi yazıda taksi durak güncelleme çalışmalarında daha önceden alınmış İl/İlçe Trafik Komisyonu Kararı, Belediye Meclis/Encümen kararı olanlar ile 30/03/2014 tarihi öncesinde belediyeler tarafından yapılan taksi güncelleme çalışmalarında adı geçenlerin taksi/taksi durak güncellemesinden geçtiği, yine belediyeler tarafından teslim edilen belgelerde yeterli açıklama olmaması, durumun net olarak anlaşılmaması sebebiyle belediye meclis ve encümen kararlarının ihaleli olup olmadığı bakımından incelenmediğinin, bu hususun yapılan güncellemede kıstas dışı bırakıldığının belirtilmiş olması karşısında, Anayasa’da yer alan eşitlik ilkesi uyarınca zorunlu ve istisnai hallerde belli kesimler için uygulanan pozitif ayrımcılık dışında hukuki nitelikleri ve durumları benzer olanlar arasında değişik uygulamalar yapılamayacağı ve aynı durumda bulunanlar için farklı düzenlemelere gidilmesinin bu ilkeye aykırılık oluşturacağı açık olduğundan söz konusu iddia yerinde görülmeyerek davacıların istinaf talebinin kabulüne, Tekirdağ İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, taksi durağı açılması ve taksi durağı işletme hakkı verilmesi için önce Meclis Kararı alınması, sonra 2886 sayılı Kanuna dayalı olarak ihale yapılmak üzere Encümen Kararı alınması gerektiği, dava konusu olayda ihale süresinin sona erdiği, aynı dosyalara ilişkin farklı kararlar verildiği, bunu yargılama güvenliği açısından uygun olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı vekili tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’UN DÜŞÜNCESİ : Bölge İdare Mahkemesi kararının gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyası ile Tekirdağ iline ait ulaşım dosyalarının, yukarıda belirtilen mevzuatın ve Anayasa Mahkemesi’nin Cafer Sezgin ve Diğerleri Başvurusu’na ilişkin 07/04/2021 tarih, Başvuru No:2018/20720 sayılı kararının birlikte değerlendirilmesi neticesinde; ulaşımın bir kamu hizmeti olduğu, kamu hizmetinin devamlılığı ve sürekliliği kriterlerini taşıması gerektiği; taksi, dolmuş, minibüs ve umum servis araçlarına verilecek ticari plakaların sayısı, verilme usul ve esaslarının belediyelerin denetim ve yönetiminde olup; dağıtımının da 2886 Kanun kapsamında ihale yoluyla yapılması gerektiği, bu şekilde elde edilecek plakaların mülkiyetinin, şartları sağlayan ve belediyece uygun görülen üçüncü şahıslara satış yoluyla devrinin mümkün olduğu, taşımacılık faaliyetine ilişkin plaka uygulamasının (örneğin M, S, T ve J plaka gibi) plakaların şehir içi toplu taşımacılık yapan araçların belirli bir düzende faaliyet göstermeleri ve takibinin kolaylığı açısından getirilmiş bir uygulama olduğu, bu plakaların temelinde çalışma izni olmaması halinde başka bir harf grubuna dahil olmasıyla bu harf grubuna dahil olması arasında hukuken herhangi bir fark bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Ayrıca bu plakaların mülkiyet hakkı gibi süreklilik arz edemeyeceği, sahipliklerinin dayanak işlemlerinin süresiyle sınırlı olduğu; Tekirdağ ilinin büyükşehir olmasından sonra davalı Büyükşehir Belediyesince şehrin ulaşım hizmetleri konusunda güncelleme çalışmaları yapıldığı ve çeşitli Yönetmelikler çıkarılarak yeni düzenlemeler getirildiği görülmüş, her ne kadar belediye sınırları içerinde ulaşıma ilişkin düzenleme ve karar verme yetkisinin belediyelere / büyükşehir belediyelerine ait olduğu açık olsa da, düzenlemenin yapıldığı tarihten önce T plakası olan yani mülkiyet hakkı kapsamında gözetilmesi gereken bir menfaati olan ve aktif olarak taksicilik yapan esnafa, ilgili belediyenin güncelleme çalışmalarından ve yapılan yeniliklerden olumsuz, aşırı ve tek taraflı olarak etkilenmemesi amacıyla makul beklentilerinin karşılanabilmesi için uygun geçiş süreci tanınması gerektiği anlaşılmıştır.
davacının T plaka sahibi olduğu, aktif olarak taksicilik yaptığı, çalışmasına ilişkin mesleki faaliyet belgesi ve vergi kaydı bulunduğu,
Olayda ise, davacılar murisinin T plaka sahibi olduğu, aktif olarak taksicilik yaptığı, çalışmasına ilişkin mesleki faaliyet belgesi ve vergi kaydı bulunduğu, Büyükşehir Belediyesinin güncelleme çalışmalarından ve yapılan yeniliklerden olumsuz, aşırı ve tek taraflı etkilenmemesi amacıyla makul beklentilerinin karşılanabilmesi için uygun geçiş süreci tanınması gerektiği anlaşıldığından, dava konusu Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanlığı Ulaşım Koordinasyon Merkezi kararı hukuka uygun görülmeyerek davanın reddi yönündeki … İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin kabulü, dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararı neticesi itibarıyla hukuka uygun bulunmuştur.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından varsa artan tutarın Mahkeme tarafından ilgili tarafa iadesine,
4. 2577 sayılı Kanunun 50. maddesi uyarınca onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen Bölge İdare Mahkemesine gönderilmesini teminen dosyanın İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Kesin olarak, 17/04/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.