Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2018/4210 E.  ,  2023/1012 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/4210
Karar No : 2023/1012

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Orm. Ürn. İnş. ve Turz. Tic. Ltd. Şti
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

2- … Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Eyüp ilçesinde IV. grup işletme ruhsatı kapsamında ormanlık alanda kendisine verilen maden işletme ve alt yapı izinlerinin temdidi talebiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin İstanbul Orman İşletme Müdürlüğü’nün … günlü … sayılı işlem ve bu işlemin dayanağını oluşturan Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın … günlü … sayılı maden izin ret olurunun iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; daha evvelce maden kömürü ve kil madeni sahasında davacı şirkete davalı Bakanlığın … tarih ve … sayılı oluru ile verilen 05/09/2014 tarihine kadar 39.769 m² ormanlık alanda açık işletme, 2.950 m² ormanlık alanda toprak depolama alanı, 330 m² ormanlık alanda şantiye ve kantar yeri, 2.120 m² ormanlık alanda pasa döküm sahası, 2.352 m² ormanlık alanda enerji nakil hattı izni verildiği, davacı tarafından söz konusu iznin süresinin uzatılması istemiyle yaptığı başvurunun 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16. maddesi uyarınca reddedildiği anlaşılmış olup, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16. maddesinde orman alanları içinde maden arama-işletme izni verilmesi yahut verilmiş izinlerin uzatılması noktasında davalı idareye takdir hakkı tanındığı açık olup, davalı idarece maden arama-işletme izninin uzatılması isteminin reddine ilişkin işlem ve savunma dilekçesinde belirtilen sebepler dikkate alındığında davalı idarenin takdir hakkının kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun kullandığı sonucuna ulaşılmakla dava konusu işlemde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, idarece ilk izin istemi üzerine düzenlenen 01/07/2013 tarihli izin raporunda, izin verilmesinde sakınca olmadığı, talep konusu sahanın büyük çoğunluğunun eski ocak sahası olup bir kısmı da (a) meşceresi olduğundan değerlendirilebilecek orman emvali olmadığı, ormancılık çalışmaları bakımından orman bütünlüğü bozmadığı ve madenin işletilmesinde kamu yararı olduğunun belirtildiği, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın 24/04/2014 tarihli yazısı ile Kuzey Marmara otoyol projesinin ruhsat sahalarında kaynak kaybına yol açıp açmayacağı irdenlendiği ve işletme izin alanının yola mesafesinin 240 metre uzaklıkta olduğu, ruhsat sahasının yol güzergahı ile çakışmalı yerinde faaliyet olmadığından bu aşamada projenin gerçekleştirilmesinde sakınca olmadığının tespit edildiği, idarenin keyfi davrandığı, Maden Kanunu 7. maddesindeki mesafeye ilişkin şartlara uyulduğu, kendi ruhsat sahası ile bitişik konumunda başka bir şirkete izin verildiği, talep konusu sahanın İstanbul Büyükşehir Belediyesi Başkanlığı tarafından katı atık depolama tesisi olarak kullanıldığı, bu nedenle izne konu alanın masif orman alanı niteliğinde olmadığı, katı atık depolanacak alanın altındaki cevherin çıkarılmasına izin verilmediği, ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı … Bakanlığı tarafından, kararın hukuka ve usule uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmakta olup, diğer davalı … Genel Müdürlüğünce savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …’NUN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Davacıya IV.grup işletme ruhsatı kapsamında, İstanbul ili Eyüp ilçesinde … mevkiinde idarenin … tarihli … sayılı oluru ile 05/09/2014 tarihine kadar 39.769 m² ormanlık alanda açık işletme, 2.950 m² ormanlık alanda toprak depolama alanı, 330 m² ormanlık alanda şantiye ve kantar yeri, 2.120 m² ormanlık alanda pasa döküm sahası, 2.352 m² ormanlık alanda enerji nakil hattı izni verildiği, ancak sahanın davacı tarafından işletme izni alınamaması nedeniyle davacıya teslim edilmediği, davacı tarafından 39.769 m2 işletme izninin 37.244,997 m2’sinin izin uzatımı ile 2.524.003 m2’sinin iptali ve 2.950 m2 toprak depolama alanı 330 m2 şantiye ve kantar, 2.120 m2 pasa, 2.352 m2 enerji nakil hattı izninin uzatılması istemiyle yaptığı başvurunun, Bölge Müdürlüğünce yerinde incelenerek düzenlenen 25/05/2015 tarihli raporda, talebin Hasdal-Kemerburgaz-Yassıören devlet yoluna 750 metre mesafede, yapılmakta olan Kuzey Marmara otoyoluna bitişik olduğu belirtilerek izinlerin uzatılmasının makamın takdirinde olduğu şeklinde verilen görüş üzerine Bakanlık tarafından da aynı gerekçe ile izin uzatılması talebi reddedilmiş ve bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16. maddesinin 1. fıkrasında “Devlet ormanları içinde maden aranması ve işletilmesi ile madencilik faaliyeti için zorunlu; tesis, yol, enerji , su , haberleşme ve altyapı tesislerine, fon bedelleri hariç , bedeli alınarak Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilir. Ancak, temditler dahil ruhsat süresince müktesep haklar korunmak kaydı ile Devlet ormanları sınırları içindeki tohum meşcereleri, gen koruma alanları, muhafaza ormanları, orman içi dinlenme yerleri, endemik ve korunması gereken nadir ekosistemlerin bulunduğu alanlarda maden aranması ve işletilmesi, Çevre ve Orman Bakanlığının muvafakatine bağlıdır. Genel bütçe kapsamındaki kamu idarelerinin; baraj, gölet, liman ve yol gibi yapılarda dolgu amaçlı kullanacağı her türlü yapı hammaddesi üretimi için yapacağı madencilik faaliyetleri ile zorunlu tesislerinden bedel alınmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
Orman Kanununun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliği’nin 5. maddesinin 1. fıkrasında ” Bölge müdürlüğü yapılan müracaatı öncelikle evrak üzerinde inceler, eksiklikler varsa, on işgünü içinde müracaat sahibine bildirir. Eksiklikler tamamlanıncaya kadar talep değerlendirmeye alınmaz. Evrakın tam olması halinde heyet tarafından arazi üzerinde gerekli
incelemeler yapılarak, talebin Devlet ormanlarına isabet eden kısımları için ön izin veya kesin izin raporu düzenlenir.” düzenlemesine, anılan Yönetmeliğin 7. maddesinin 1. fıkrasında ise “Bakanlıkça uygun görülenlere ruhsat süresi dikkate alınarak izin verilir. Ormanlık alandan verilen izin, müracaat sahibine tebliğ edilir. Tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde izin sahibinden teminat, bedeller ve onaylı taahhüt senedi istenir. Tebligat tarihinden itibaren üç ay içerisinde bedellerin ödenmemesi, teminatın veya onaylı taahhüt senedinin verilmemesi halinde ise saha teslimi yapılmaz, her hangi bir bildirime gerek kalmaksızın izin iptal edilir. İptal işlemi ilgiliye bildirilir. Aynı yerle ilgili yeniden izin talep edilmesi yeni izin talebi olarak değerlendirilir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda davacı tarafından izin süresi uzatılmak istenen ormanlık alana ilişkin yapılan talebin, Hasdal-Kemerburgaz-Yassıören devlet yoluna 750 metre mesafede, yapılmakta olan Kuzey Marmara otoyoluna bitişik olması nedeniyle reddedilmiştir.
Davacı tarafından talep edilen sahanın, Kuzey Marmara otoyolu projesine bitişik olmadığı ileri sürülürken idarece, sahanın Kuzey Marmara otoyoluna bitişik olması ile Hasdal-Kemerburgaz-Yassıören Devlet yoluna 750 metre uzaklıkta bulunması nedeniyle iznin uzatılması uygun bulunmamıştır.
Uyuşmazlığın çözüme kavuşturulabilmesi için izin talebinin reddine neden olan yola ilişkin uzaklığın belirlenmesi gerekmektedir. Bu nedenle davacının izin istediği ormanlık alanın Kuzey Marmara otoyolu ile Hasdal-Kemerburgaz-Yassıören devlet yoluna mesafelerini tespit edilerek ile izin istenen alan için davacıya izin verilmesi halinde yapılacak madencilik çalışmasının (üretim yöntemi ve şekli dikkate alınarak) yol güvenliğini tehlikeli hale getirip getirmeyeceği hususlarında bilirkişi ve keşif incelemesi yaptırılarak bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ve araştırma sonucu verilen kararda hukuki isabet bulunmamıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yönündeki … İdare Mahkemesi kararına yönelik istinaf isteminin reddine ilişkin temyize konu Bölge Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun’un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın yukarıda belirtilen Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine,
4. Kesin olarak 03/03/2023 tarihinde oybirliği ile karar verildi.