Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2017/4402 E. , 2020/4493 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/4402
Karar No : 2020/4493
DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …
DAVALI : … Başkanlığı – … / …
VEKİLİ : Av. … – (Aynı adreste)
DAVANIN KONUSU :
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4. sınıf öğrencisi olan davacı tarafından, 2015-ÖSYS’de kayıt hakkı kazanan lise mezunlarının kazandıkları programlara 06.10.2015 tarihine kadar kayıt yaptırabilmelerine ilişkin … tarih ve … sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı işleminin kıyasen tarafına uygulanarak kazanmış olduğu Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü’ne gecikmiş kaydının yapılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işlemi ile lisans öğrencilerini kapsam dışında bırakması nedeniyle eksik düzenleme içerdiği ileri sürülerek … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmektedir.
DAVACININ İDDİALARI :
İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 4. sınıf öğrencisi iken girmiş olduğu 2015 yılı ÖSYS sınavı neticesinde yapılan ek yerleştirmeler ile Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü’ne kayıt hakkı kazandığı, Hukuk Fakültesi’nden bütünleme sınavlarına kalması nedeniyle geç mezun olduğu, aynı anda lisans düzeyinde iki örgün programa kayıt yaptıramayacağı için davalı idarenin liseden geç mezun olan öğrencilere tanıdığı ek sürenin kıyasen kendisine de uygulanmasını talep ettiği, talebinin kabul edilmesi halinde okuduğu bölümden mezun olarak kazandığı bölüme kayıt yaptırabilecek iken talebinin reddedilmesi nedeniyle kayıt yaptıramadığı, lise mezunlarına tanınan hakkın üniversite öğrencilerine tanınmamasına yönelik dava konusu işlemlerin eşitlik ilkesine, öğrenim hakkına, hukuka ve mevzuata aykırılık teşkil ettiği ileri sürülmektedir.
DAVALININ SAVUNMASI :
Usul yönünden, davanın süresi içerisinde açılmadığı ve davacının bakılmakta olan davayı açmakta menfaatinin bulunmadığı; esas yönünden ise, dava konusu işlemlerin, 2547 sayılı Kanun ile Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’na tanınan yetkiye istinaden tesis edildiği, geç mezun olan lise ve ön lisans öğrencilerinin kazandıkları bölümlere süresi içerisinde kayıt yaptıramayarak hak kaybına uğramamaları için ek süre verildiği; lisans öğrencileri yönünden yapılan değerlendirmede ise, ÖSYS sınavına her yıl iki milyona yakın öğrencinin başvuru yaptığı ve lisans için 400.000, ön lisans için 350.000 civarında kontenjan ayrılabildiği, davacı gibi dört yıllık örgün lisans eğitimi gören öğrencilerin aynı seviyede okumak isteyen lise veya ön lisans mezunlarını kontenjan kısıtlılığı nedeniyle engellememesi amacıyla Yürütme Kurulu toplantılarında bu yönde kararlar alındığı, bu kararlar doğrultusunda öğrencilerin aynı anda lisans düzeyinde iki örgün programa kayıt yaptıramadıkları, aynı seviyede bir başka programa devam etmek isteyen lisans öğrencisi için kayıt tarihinin uzatılması yönünde bir karar alınması hukuka ve alınan kararlara uygun olmayacağından, takdir yetkisine istinaden tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacının İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 4.sınıf öğrencisi iken kazandığı Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği bölümüne kaydının yapılması talebinin; bütünlemeye kaldığı için mezun olamadığı, dolayısıyla iki örgün lisans programının birlikte tahsil edilmesine imkan bulunmadığı gerekçesiyle reddine ilişkin işlem ile bütünleme sınavları sonucunda mezun olması neticesi yaptığı başvurunun; kayıt süresinin geçmesi nedeniyle reddine ilişkin işlemin ve lisede bütünlemeye kalanların gecikmiş kayıt yaptırabileceklerine ilişkin Genel Kararın ise üniversite öğrencilerini kapsam dışında bırakması nedeniyle eksik düzenleme içerdiğinden bahisle iptali istemidir.
Örgün öğrenim görmekte olan bir öğrencinin aynı seviyede bir başka öğrenciyi, kontenjan kısıtlılığı nedeniyle engellememesi için iki örgün programa birden kayıt yaptırılmasının önlendiği, örgün ve açıköğretim programlarına ise aynı anda kayıt yaptırılabilmesinin mümkün bulunduğu, idarelerin henüz mezun olmadan farklı bir programa kayıt hakkı kazanan öğrencilerin kayıt tarihini uzatma yönünde bir karar almaya icbar edilemeyeceği aşikar olduğundan, davanın reddine karar verilmesi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, davalı idarenin usule ilişkin itirazları kabul edilmeyerek işin esasına geçildi:
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde 4. sınıf öğrencisi iken girmiş olduğu 2015 yılı ÖSYS sınavı neticesinde yapılan ek yerleştirmeler ile Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü’ne kayıt hakkı kazanan davacının, 2015-ÖSYS’de kayıt hakkı kazanan lise mezunlarının kazandıkları programlara 06.10.2015 tarihine kadar kayıt yaptırabilmelerine ilişkin … tarih ve … sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı işleminin kıyasen tarafına uygulanarak kazanmış olduğu bölüme gecikmiş kaydının yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın … tarih ve … sayılı işlemi ile lisans öğrencilerini kapsam dışında bırakması nedeniyle eksik düzenleme içerdiği ileri sürülerek … tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
T.C. Anayasasının ”Kanun önünde eşitlik” başlıklı 10. maddesinde, ”Herkes, dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebeplerle ayırım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir… Hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamaz. Devlet organları ve idare makamları bütün işlemlerinde kanun önünde eşitlik ilkesine uygun olarak hareket etmek zorundadırlar.” hükmü,
”Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi” başlıklı 42. maddesinde, ”Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir.” hükmü yer almaktadır.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 7/b maddesinde; Yükseköğretim kurumları arasında bu Kanunda belirlenen amaç, ilke ve hedefler doğrultusunda birleştirici, bütünleştirici, sürekli, ahenkli ve geliştirici işbirliği ve koordinasyonu sağlamak, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nın görevleri arasında sayılırken, “Yükseköğretime giriş ve yerleştirme” başlıklı 45. maddesinde; yükseköğretime giriş ve yerleştirme işlemlerinin, imkân ve fırsat eşitliğini sağlayacak tedbirleri almak kaydıyla Yükseköğretim Kurulu tarafından belirlenen usul ve esaslara göre yapılacağı düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun yukarıda yer verilen hükümleri ile tanınan yetkiye istinaden davalı idarenin, imkân ve fırsat eşitliğini sağlayacak tedbirleri almak kaydıyla belirleyeceği usul ve esaslara göre yükseköğretime giriş ve yerleştirme işlemlerini yapması gerektiği açıktır.
Bakılan uyuşmazlıkta, davalı idarece tesis edilen dava konusu işlemlerin sebep ve amaç unsurlarının, dört yıllık örgün lisans eğitimi gören öğrencilerin, henüz lisans eğitimine başlamamış olup aynı seviyede okumak isteyen lise veya ön lisans mezunlarını lisans programlarındaki kontenjan sınırı nedeniyle engellemesinin önüne geçilmesi olduğu; bunun yanısıra davalı idare tarafından, öğrencilerin aynı anda lisans düzeyinde iki örgün programa kayıt yaptırmalarının engellenmesine yönelik kararlar da alındığı ve dava konusu işlemlerin, alınan bu kararlar ile hedeflenen amacı destekler nitelikte olduğu görülmektedir.
Öte yandan; davacı tarafından, dava konusu işlemlerin Anayasa ve Kanun hükümlerinde yer alan eşitlik ilkesine ve öğrenim hakkına aykırılık teşkil ettiği ileri sürülmekte ise de; halihazırda lisans eğitimi almakta olan öğrenciler ile lisans programlarındaki kontenjan kısıtlılığı nedeniyle henüz bu eğitimi almaya hak kazanamamış olan öğrenciler arasında imkân ve fırsat eşitliğini sağlamaya yönelik olarak takdir yetkisine istinaden tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’na temyiz yolu açık olmak üzere,
20/10/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.