Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2016/8079 E.  ,  2020/3735 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/8079
Karar No : 2020/3735

DAVACI : … Eğitim Sağlık Hizmetleri Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU :
Özel … Sağlık Meslek Lisesi olarak faaliyette bulunan davacı şirket tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı “Taban Puanı Uygulaması” konulu yazısında belirtilen Bakanlık işleminin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 38. maddesinde düzenlenen nakil ve geçişlerde taban puanın kaldırılmasına ilişkin düzenlemenin iptali istemiyle Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı olarak açılan davada; Danıştay Sekizinci Dairesi’nin ilgili Yönetmelik düzenlemesinin, yarışma esasına dayanan sınav usulünün özünü zedeleyeceği ve adaletsiz uygulamalara yol açarak, ortaöğretim kurumlarındaki sınav usulü ile oluşturulmak istenilen homojen yapının bozulmasına neden olacağı gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği; bu kararın gereğini yerine getirmek amacıyla idare tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki işlemin tesis edildiği, ancak dava konusu bu işlemin Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı davada verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararının amacına ve gerekçesine uygun olmadığı, idarece yargı kararı ile hukuka aykırılığı kabul edilen uygulamaya anılan Bakanlık kararı ile devam edildiği, hukuka ve mevzuata aykırı olan bu düzenlemenin iptali gerektiği iddia edilmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Yargı kararı uyarınca işlemin tesis edildiği, taban puanın kural olarak o sınıf seviyesinde öğrenim gören en düşük puanlı öğrencinin puanına tekabül ettiği, Mahkeme kararının uygulanmasına yönelik olarak; taban puan belirlenmesinde Mahkeme kararının uygulanma tarihinin esas alınarak nakil ve geçişlerin yapılmaya başlandığı, bununla birlikte anılan Mahkeme kararına kadar geçen sürede yapılan nakil ve geçişlerde 13/09/2014- 24/03/2015 tarihleri arasında 9. ve 10. sınıf seviyelerinde toplam 376.672 öğrencinin taban puan uygulanmaksızın nakil ve geçiş yaptığı, bunlardan 108.618 öğrencinin son yerleştirme işleminden daha düşük puanlarla okullara yerleştirildiği, o yıl 11. ve 12. sınıf öğrencilerinin şuan mezun oldukları, kimi durumlarda Mahkeme kararının uygulanmasının fiilen ya da hukuken imkansız hale gelebileceği, olayda öğrenime devam eden öğrencilerden en düşük puanı olan öğrencinin puanından daha yüksek taban puanı belirlenirse bu öğrencilerin hukuki durumunun belirsizleşeceği, uygulama ile okullarda kontenjan olmasına rağmen puan yetmemesinden kaynaklanan kontenjanların boş kalmasının önüne geçildiği, kaldı ki; yapılan nakil ve geçişlerin puan üstünlüğüne göre yapıldığı, düzenleme ile öğrenci menfaatinin ön planda tutulduğu belirtilerek, istemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : …
Dava, İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı, “Taban Puanı Uygulaması” konulu yazısında belirtilen, “Ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması” yolundaki Bakanlık işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 125. maddesinin birinci fıkrasında, idarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolunun açık olduğu, 138. maddesinin dördüncü fıkrasında ise, yasama ve yürütme organları ile idarenin, mahkeme kararlarına uymak zorunda olduğu, bu organlar ve idarenin, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremeyeceği ve bunların yerine getirilmesini geciktiremeyeceği hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinde ise, “ Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.” hükmü yer almaktadır.
07.09.2013 gün ve 28758 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin ”Ortaöğretime geçiş esasları” başlığını taşıyan 20. maddesinde; ortaokulu veya imam hatip ortaokulunu bitiren öğrencilerin, ortaöğretime yerleştirmeye esas puanla ve/veya yetenek sınav puanıyla tercihleri doğrultusunda ortaöğretim kurumlarına geçiş yapacakları; ”Kontenjan belirleme, başvuru ve değerlendirme” başlığını taşıyan 38. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; ortaöğretime yerleştirme puanıyla öğrenci alan ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması halinde öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılacağı; kuralı yer almaktayken; 13.9.2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile yapılan değişiklik sonrası ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerin, öğrencinin okula yerleştirmeye esas puanı dikkate alınarak açık kontenjan bulunması hâlinde puan üstünlüğüne göre yapılacağı kurala bağlanmıştır.
13/09/2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 19. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin ve aynı maddenin 7. fıkrasının iptali istemiyle Danıştay Sekizinci Dairesinin E: 2014/10087 esasına kayıtlı olarak açılan davada; ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerde öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması şartının aranmasının, ortaöğretim kurumlarında yarışma esasına dayanan yerleştirme usulleri ile sağlanmak istenen homojen yapının oluşturulması ve korunması amacına yönelik olmasına karşın; ilgili Yönetmelik düzenlemesi ile taban puan uygulamasının kaldırılmasının, ortaöğretim kurumlarının homojen yapısının bozulmasına neden olacağı, öğrenci profili yönünden ortaöğretim kurumlarında standardın oluşturulması ve öğrencinin kendi seviyesine uygun olarak, yeteneğinin geliştirmesi suretiyle gerekli bilgi, beceri ve davranışları edinmesi zorunluluğunu ihlal edeceği sonucuna varılmak suretiyle, 13.09.2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinin 19. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi ve aynı maddenin 7. fıkrasında yer alan ”Yeterlilik sınavında başarılı olan öğrencilerin onay işlemleri açık kontenjana ve yerleştirmeye esas puan üstünlüğüne göre yapılır.” cümlesinin yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
Danıştay Sekizinci Dairesinin 11/02/2015 tarihinde vermiş olduğu ve yukarıda belirtilen kararı üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı ve “Taban puan uygulaması” konulu bu davanın konusu olan yazısı ile öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması gerektiği hususu, İl Milli Eğitim Müdürlüklerine duyurulmuştur.
Bu durumda, yargı kararının gereğini yerine getirme bakımından, düzenlemenin, ortaöğretime yerleştirme puanıyla öğrenci alan ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması halinde öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması gerekirken, öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olamayacağı şeklindeki düzenlemede, Anayasanın 138. maddesi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesine uygunluk görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle dava konusu düzenlemenin iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için taraflara önceden bildirilen 23/09/2020 tarihinde, davacı vekili Av. …’nin nin ve davalı idare vekili Hukuk müşaviri …’ın geldiği, Danıştay Savcısının hazır olduğu görülmekle, açık duruşmaya başlandı. Taraflara usulüne uygun olarak söz verilerek dinlendikten ve Danıştay Savcısının düşüncesi alındıktan sonra taraflara son kez söz verilip, duruşma tamamlandı. Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava, Özel … Sağlık Meslek Lisesi olarak faaliyette bulunan davacı şirket tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı “Taban Puanı Uygulaması” konulu yazısında belirtilen Bakanlık işleminin; Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 38. maddesinde düzenlenen nakil ve geçişlerde taban puanın kaldırılmasına ilişkin düzenlemenin iptali istemiyle Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı olarak açılan davada; Danıştay Sekizinci Dairesi’nin ilgili Yönetmelik düzenlemesinin, yarışma esasına dayanan sınav usulünün özünü zedeleyeceği ve adaletsiz uygulamalara yol açarak, ortaöğretim kurumlarındaki sınav usulü ile oluşturulmak istenilen homojen yapının bozulmasına neden olacağı gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği; bu kararın gereğini yerine getirmek amacıyla idare tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki işlemin tesis edildiği, ancak dava konusu bu işlemin Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı davada verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararının amacına ve gerekçesine uygun olmadığı, idarece yargı kararı ile hukuka aykırılığı kabul edilen uygulamaya anılan Bakanlık kararı ile devam edildiği ileri sürülerek iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
2709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın “Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi” başlıklı 42. maddesinde de; ” Kimse, eğitim ve öğrenim hakkından yoksun bırakılamaz. Öğrenim hakkının kapsamı kanunla tespit edilir ve düzenlenir. Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılâpları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz. Eğitim ve öğretim hürriyeti, Anayasaya sadakat borcunu ortadan kaldırmaz. İlköğretim, kız ve erkek bütün vatandaşlar için zorunludur ve Devlet okullarında parasızdır. Özel ilk ve orta dereceli okulların bağlı olduğu esaslar, Devlet okulları ile erişilmek istenen seviyeye uygun olarak, kanunla düzenlenir.” hükmü; “Mahkemelerin bağımsızlığı” başlıklı 138. maddesinin 3. fıkrasında; “Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez.” hükmü yer almaktadır.
Yine Anayasa’nın 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri kuralı yer almıştır. Anayasanın aktarılan hükmü ve normlar hiyerarşisi bağlamında, bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanan yönetmelikler ile yasa hükümlerine açıklık getirilmesi ve yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanmaktadır.
1739 sayılı Temel Eğitim Kanunu’nun “Genellik ve eşitlik” başlıklı 4. maddesinde; eğitim kurumlarının dil, ırk, cinsiyet, engellilik ve din ayırımı gözetilmeksizin herkese açık olduğu, eğitimde hiçbir kişiye, aileye, zümreye veya sınıfa imtiyaz tanınamayacağı hükmü yer almış, aynı Kanunun “Fırsat ve imkan eşitliği” başlıklı 8. maddesinde ise; eğitimde kadın, erkek herkese fırsat ve imkan eşitliği sağlanacağı kurala bağlanmıştır.
Yine aynı Kanun’un ortaöğretim kurumlarının düzenlendiği “Kapsam” başlıklı 26. maddesinde ortaöğretimin; ilköğretime dayalı dört yıllık zorunlu örgün veya yaygın öğrenim veren genel, mesleki ve teknik öğretim kurumları ile mesleki eğitim merkezlerinin tümünü kapsadığı, bu okul ve kurumları bitirenlere, bitirdikleri programın özelliğine göre diploma verileceği, ancak mesleki eğitim merkezi öğrencilerinin diploma alabilmeleri için Millî Eğitim Bakanlığınca belirlenen fark derslerini tamamlamasının zorunlu olduğu; “Ortaöğretimden yararlanma hakkı” başlıklı 27. maddesinde, İlköğretimini tamamlayan ve ortaöğretime girmeye hak kazanmış olan her öğrencinin, ortaöğretime devam etmek ve ortaöğretim imkanlarından ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde yararlanmak hakkına sahip olduğu; “Amaç ve görevler” başlıklı 28. maddesinde, ortaöğretimin amaç ve görevlerinin, Milli Eğitimin genel amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak, bütün öğrencilere ortaöğretim seviyesinde asgari ortak bir genel kültür vermek suretiyle onlara kişi ve toplum sorunlarını tanımak, çözüm yolları aramak ve yurdun iktisadi sosyal ve kültürel kalkınmasına katkıda bulunmak bilincini ve gücünü kazandırmak, öğrencileri, çeşitli program ve okullarla ilgi, istidat ve kabiliyetleri ölçüsünde ve doğrultusunda yüksek öğretime veya hem mesleğe hem de yüksek öğretime veya hayata ve iş alanlarına hazırlamak olduğu, bu görevler yerine getirilirken öğrencilerin istekleri ve kabiliyetleri ile toplum ihtiyaçları arasında denge sağlanacağı belirtilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun “Kararların sonuçları” başlıklı 28. maddesinin 1. fıkrası; “Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez.” şeklinde düzenlenmiştir.
07/09/2013 gün ve 28758 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin ”Ortaöğretime geçiş esasları” başlığını taşıyan 20. maddesinde; ortaokulu veya imam hatip ortaokulunu bitiren öğrencilerin, ortaöğretime yerleştirmeye esas puanla ve/veya yetenek sınav puanıyla tercihleri doğrultusunda ortaöğretim kurumlarına geçiş yapacakları; ”Kontenjan belirleme, başvuru ve değerlendirme” başlığını taşıyan 38. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; ortaöğretime yerleştirme puanıyla öğrenci alan ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması halinde öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılacağı; kuralı yer almaktayken; 13/09/2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile yapılan dava konusu değişiklik sonrası ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerin, öğrencinin okula yerleştirmeye esas puanı dikkate alınarak açık kontenjan bulunması hâlinde puan üstünlüğüne göre yapılacağı kurala bağlanmıştır.
Dava devam ederken, 01/09/2018 tarih ve 30522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürülüğe giren değişiklik ile; Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 38. maddesinde tekrar değişikliğe gidilerek, merkezi sınavla öğrenci alan okulların açık kontenjanlarına, öğrencinin merkezi sınav puanının naklen gitmek istediği okuldaki aynı sınıf seviyesinde yerleştirme sonucunda oluşan en düşük puanlı öğrencinin puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılacağı hüküm altına alınmıştır.
07/09/2013 tarih ve 28758 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin “Ortaöğretime geçiş esasları” başlıklı 20. maddesinin dava konusu düzenleyici işlemin tesis edildiği tarihte yürülükte olan halinde; “(1) Ortaokulu veya imam hatip ortaokulunu bitiren öğrenciler, ortaöğretime yerleştirmeye esas puanla ve/veya yetenek sınav puanıyla tercihleri doğrultusunda ortaöğretim kurumlarına geçiş yaparlar.
(2) Herhangi bir örgün ortaöğretim kurumuna yerleşemeyen ya da tercih yapmayan öğrenciler ikamet adresi ve okulların kontenjan durumları dikkate alınarak Bakanlıkça yerleştirilir.
(3) Yetenek sınav puanı ve yerleştirmeye esas puan kullanılarak öğrenci alan güzel sanatlar liseleri ile spor liselerine öğrenci alımı ve kayıt işlemleri Bakanlıkça belirlenen esas ve usullere göre yapılır.
(4) Ortaöğretime yerleştirmeye esas puanının belirlenmesi ve yerleştirmeyle ilgili usul ve esaslar yönergeyle belirlenir.
(5) Ortaöğretim kurumlarına geçişle ilgili başvuru, tercih, yerleştirme ve kayıtlara ilişkin açıklamalar Bakanlıkça her yıl yayımlanacak kılavuz/kılavuzlarda belirtilir, elektronik ortamda yayımlanarak kamuoyuna duyurulur.”; hükmü; “Ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişler” başlıklı 37. maddesinin bireysel işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde; (1)Fen, sosyal bilimler, Anadolu ve Anadolu imam hatip liselerine nakil ve geçişler; (2) Mesleki ve teknik Anadolu liseleri, mesleki ve teknik eğitim merkezleri ile çok programlı Anadolu liselerine nakil ve geçişler;
a) Okulların her birinin kendi arasında veya okullar arasında alan/dal bulunmak kaydıyla her sınıf seviyesinde sürekli, alan/dal bulunmaması hâlinde 10 uncu sınıfta alan, 11 inci sınıfta aynı alanda dal değiştirerek birinci dönem sonuna kadar,
b) Bu okulların dışındaki diğer okullardan bu okullara; 9 uncu sınıfta sürekli, 10 uncu sınıfta ise birinci dönem sonuna kadar, 10 uncu sınıf sonunda ise uygulamalı meslek derslerinden yaz tatili süresince yapılacak telafi eğitimine bağlı olarak Yönetmelikte belirtilen süre içerisinde yapılır. Aynı okul bünyesindeki program/alan/dallar arasında geçiş iş ve işlemleri bu fıkra kapsamında değerlendirilir.”
(3) Ortaöğretime yerleştirmeye esas puanla birlikte özel yetenek, mülakat, mülakat ve beden yeterliliği sınavıyla öğrenci alınan alanlar ile sağlık alanlarına diğer ortaöğretim kurumlarından nakil ve geçiş yapılmaz.
(4) Bu okullara, akşam liselerinden nakil ve geçiş yapılmaz.
(5) Ortaöğretim seviyesinde eğitim yapan askerî ve polis okullarından mesleki ve teknik ortaöğretim kurumu dışındaki diğer okullara nakil ve geçişlerde nakil ve geçiş şartlarını taşımaları kaydıyla birinci fıkranın (b) bendi, mesleki ve teknik ortaöğretim programı uygulayan okullara nakil ve geçişlerde ise ikinci fıkranın (b) bendi hükümleri uygulanır. Ancak bu okullardan Anadolu liselerine her sınıf seviyesinde nakil ve geçiş yapılır.
(6) Özel ortaöğretim kurumlarından resmî ortaöğretim kurumlarına nakil ve geçişler program uyumuna ve okulların nakil şartlarına göre yapılır. Özel ortaöğretim kurumlarının kendi aralarındaki nakillerde ise 20/3/2012 tarihli ve 28239 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Millî Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği hükümleri uygulanır.
7) Birinci ve ikinci dönemin son üç haftasında nakil ve geçiş yapılmaz.” hükümleri yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Kanun koyucu tarafından idareye tanınan düzenleme yetkisinin başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti, hukuk güvenliği ve kazanılmış haklara riayet ilkelerine uygun olarak kullanılması gerekmektedir.
Kamu yararı kavramı, tüm devlet organlarının işlem ve eylemlerinin genel nitelikteki amacını ve aynı zamanda nedenini oluşturmakta, çeşitli hak ve özgürlükler açısından bir sınırlama nedeni niteliği de taşımakta olup bu kavram genel bir ifadeyle bireysel, özel çıkarlardan ayrı ve bunlara üstün olan toplumsal yararı ifade etmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; özel sağlık meslek lisesi olarak faaliyette bulunan davacı şirket tarafından, yürürlükteki mevzuatın dikkate alınması suretiyle yatırım yapılarak öğrenci kaydının gerçekleştirildiği; ancak, 13/09/2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinin 19. maddesinin 7. fıkrası uyarınca, taban puanı uygulaması olmaksızın pek çok öğrencinin başka okullara nakillerini yaptırdığı, bunun hukuki güvenlik ilkesine aykırı olduğu, ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerde taban puan uygulanmasından vazgeçilmesinin adaletsizliğe yol açacağı, sınav uygulamasının önem ve fonksiyonunu yitireceğini öne sürülerek Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı olarak açtığı davada; ilgili Yönetmelik düzenlemesinin, yarışma esasına dayanan sınav usulünün özünü zedeleyeceği ve adaletsiz uygulamalara yol açarak, ortaöğretim kurumlarındaki sınav usulü ile oluşturulmak istenilen homojen yapının bozulmasına neden olacağı gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği; bu kararın gereğini yerine getirmek amacıyla idare tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki Bakanlık işleminin tesis edilmesi üzerine, Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı davada verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararının amacına uygun işlem tesis edilmediği gerekçesiyle bahsi geçen Bakanlık işleminin iptali istemiyle işbu dava açılmıştır.
Olayda; Dairemizin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı davada; ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerde öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması şartının aranmasının, ortaöğretim kurumlarında yarışma esasına dayanan yerleştirme usulleri ile sağlanmak istenen homojen yapının oluşturulması ve korunması amacına yönelik olmasına karşın; ilgili Yönetmelik düzenlemesi ile taban puan uygulamasının kaldırılmasının, ortaöğretim kurumlarının homojen yapısının bozulmasına neden olacağı, öğrenci profili yönünden ortaöğretim kurumlarında standardın oluşturulması ve öğrencinin kendi seviyesine uygun olarak, yeteneğinin geliştirmesi suretiyle gerekli bilgi, beceri ve davranışları edinmesi zorunluluğunu ihlal edeceği sonucuna varılmak suretiyle, 13/09/2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinin 19. maddesinin 7. fıkrasında yer alan; ”Yeterlilik sınavında başarılı olan öğrencilerin onay işlemleri açık kontenjana ve yerleştirmeye esas puan üstünlüğüne göre yapılır.” cümlesinin hukuka aykırı olduğu ve uygulanması halinde telafisi güç ve imkansız zararların doğacağı açık olduğundan yürütmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.
Söz konusu yürütmenin durdurulması kararı üzerine idarece, kararın uygulamaya konulduğu tarihe kadar 13/09/2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinin 19. maddesinin dava konusu 7. fıkrası uygulanmak suretiyle taban puanı şartı aranmaksızın ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişi uygun bulunan öğrenciler de taban puanı değerlendirilmesinde hesaba dahil edilerek yeni bir sınıf seviyesindeki taban puanı belirlemesi yapılmış ve bu kararın da Dairemizin yürütmenin durdurulması kararının uygulanma tarihi baz alınarak ileriye dönük olarak uygulanmasına karar verilmiştir.
Hal böyle olunca, davalı idarece, yürütmesinin durdurulmasına karar verilen ilgili Yönetmelik maddesinin yürürlük tarihi ile maddenin ilgili ksımının yürütmesinin durdurulmasına ilişkin Dairemiz kararının uygulandığı tarih arasındaki dönemde, ortaöğretim kurumları arasında taban puanı şartı aranmaksızın nakil ve geçiş yapan öğrencileri korumak amacıyla dava konusu işlemin tesis edildiği, böylece; yarışma esasına dayanan yerleştirme usulleri ile sağlanmak istenen homojen yapının oluşturulması ve korunması amacına aykırı hareket edildiği görülmektedir.
Bu durumda; idarece tesis edilen işlem ile her ne kadar bir taban puanı uygulaması getirilmekte ise de; Dairemizin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı davada verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulü hakkındaki kararın gerekçesi çerçevesinde; taban puanı getirilmesinin amacı dikkate alınıp, bahsi geçen Yönetmelik maddesinin yürürlük tarihine kadar geriye gidilerek bu dönemi de kapsar bir şekilde taban puanı belirlemesi yapılmak suretiyle bir işlem tesis edilmesi gerekirken; anılan dava sonuçlanıncaya kadar, yürütmenin durdurulması kararının uygulamaya konulduğu tarihe kadar taban puanı şartı aranmaksızın ortaöğretim kurumlarına yerleşmiş olan öğrencilerin hukuki durumları korunarak yeni bir taban puanı belirlemesi yapılması ile ortaöğretim kurumlarında yarışma sınavı ile sağlanmak istenen homojen yapının bozulmasına devam edildiği sonuç ve kanaatine ulaşılmıştır.
Bu bağlamda; dava konusu Bakanlık işleminin, yarışma esasına dayanan sınav usulünün özünü zedeleyeceği ve adaletsiz uygulamalara yol açarak, ortaöğretim kurumlarındaki sınav usulü ile oluşturulmak istenilen homojen yapının bozulmasına neden olacağından ve Dairemizin yürütmenin durudurulması isteminin kabulü hakkındaki kararının gerekçesinde belirtilen hususlar tam olarak yerine getirilmediğinden hukuka aykırı olduğu görüldüğünden dava konusu düzenlemenin iptali gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı “Taban Puanı Uygulaması” konulu yazısında belirtilen Bakanlık işleminin İPTALİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
23/09/2020 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY
(X)- Özel … Sağlık Meslek Lisesi olarak faaliyette bulunan davacı şirket tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki İstanbul Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü’nün … tarih ve … sayılı “Taban Puanı Uygulaması” konulu yazısında belirtilen Bakanlık işleminin iptali istemi ile açılan davada; Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 38. maddesinde düzenlenen nakil ve geçişlerde taban puanın kaldırılmasına ilişkin düzenlemenin iptali istemiyle Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı olarak açılan davada, Danıştay Sekizinci Dairesi tarafından ilgili Yönetmelik düzenlemesinin, yarışma esasına dayanan sınav usulünün özünü zedeleyeceği ve adaletsiz uygulamalara yol açarak, ortaöğretim kurumlarındaki sınav usulü ile oluşturulmak istenilen homojen yapının bozulmasına neden olacağı gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği; bu kararın gereğini yerine getirmek amacıyla idare tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki işlemin tesis edildiği, ancak dava konusu bu işlemin Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E: 2014/10087 sayılı esasına kayıtlı davada verilen yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kararının amacına ve gerekçesine uygun olmadığı, idarece yargı kararı ile hukuka aykırılığı kabul edilen uygulamaya anılan Bakanlık kararı ile devam edildiği ileri sürülerek işlemin iptali istenilmiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilecekleri kuralı yer almıştır. Anayasanın aktarılan hükmü ve normlar hiyerarşisi bağlamında, bir yasa hükmüne dayalı olarak hazırlanan yönetmelikler ile yasa hükümlerine açıklık getirilmesi ve yasa hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanmaktadır.
07/09/2013 gün ve 28758 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinin ”Ortaöğretime geçiş esasları” başlığını taşıyan 20. maddesinde; ortaokulu veya imam hatip ortaokulunu bitiren öğrencilerin, ortaöğretime yerleştirmeye esas puanla ve/veya yetenek sınav puanıyla tercihleri doğrultusunda ortaöğretim kurumlarına geçiş yapacakları; ”Kontenjan belirleme, başvuru ve değerlendirme” başlığını taşıyan 38. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; ortaöğretime yerleştirme puanıyla öğrenci alan ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması halinde öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılacağı; kuralı yer almaktayken 13/09/2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmelik ile yapılan değişiklik sonrası ortaöğretim kurumları arasında nakil ve geçişlerin, öğrencinin okula yerleştirmeye esas puanı dikkate alınarak açık kontenjan bulunması hâlinde puan üstünlüğüne göre yapılacağı kurala bağlanmıştır.

Yine, dava devam ederken, 01/09/2018 tarih ve 30522 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği’nin 38. maddesinde değişiklik yapılarak merkezi sınavla öğrenci alan okulların açık kontenjanlarına, öğrencinin merkezi sınav puanının naklen gitmek istediği okuldaki aynı sınıf seviyesinde yerleştirme sonucunda oluşan en düşük puanlı öğrencinin puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre nakil ve geçiş yapılacağı düzenlenmiştir.
Dosya kapsamının ve mevzuatın birlikte değerlendirilmesi neticesinde; 13/09/2014 gün ve 29118 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği’nin 19. maddesinin 7. fıkrasında yer alan ”Hazırlık sınıfı bulunmayan okulların 10., 11. ve 12 nci sınıflarından hazırlık sınıfı bulunan okulların aynı sınıflarına nakil şartlarıyla birlikte yeterlilik sınavına bağlı olarak nakil yapılabilir. Bu kapsamda başvuruda bulunan ve nakil şartlarını taşıyan tüm öğrenciler bulundukları sınıf seviyesi dikkate alınarak bu Yönetmelik kapsamında nakil başvurularının değerlendirildiği gün yeterlilik sınavına alınırlar. Yeterlilik sınavında başarılı olan öğrencilerin onay işlemleri açık kontenjana ve yerleştirmeye esas puan üstünlüğüne göre yapılır. Başarısız olanların başvuruları ise reddedilir.” kuralının iptali istemiyle Dairemizin E:2014/10087 sayılı esasına kayıtlı olarak açılan davada; ilgili Yönetmelik düzenlemesinin, yarışma esasına dayanan sınav usulünün özünü zedeleyeceği ve adaletsiz uygulamalara yol açarak, ortaöğretim kurumlarındaki sınav usulü ile oluşturulmak istenilen homojen yapının bozulmasına neden olacağı gerekçesiyle yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesi üzerine bu kararın gereğini yerine getirmek amacıyla idare tarafından, ortaöğretim kurumları arasındaki nakil ve geçişlerin, açık kontenjan bulunması ve öğrencinin yerleştirmeye esas puanının naklen gitmek istediği okulun sınıf seviyesindeki yerleştirmeye esas taban puanından az olmaması kaydıyla puan üstünlüğüne göre yapılması yolundaki dava konusu Bakanlık işleminin tesis edildiği görülmektedir.
Bu durumda; Yönetmelikle getirilen düzenlemenin yargı kararı ile yürütmesinin durdurulması üzerine, yargı kararının gereğinin yerine getirilmesi için tesis edilen işlemle, okullarda kontenjan olmasına rağmen puan yetmemesinden kaynaklanan kontenjanların boş kalmasının önüne geçilerek kamu kaynaklarının etkin ve verimli kullanılmasının amaçlandığı, düzenleme ile öğrenci menfaatinin ön planda tutulduğu, nakil ve geçişlerde puan üstünlüğü şartının arandığı, Milli Eğitim Temel Kanununda yer alan, eğitim kurumlarının herkese açık olduğu, fırsat ve imkan eşitliğinin sağlanması kuralına uygun olduğu görüldüğünden davanın reddi gerektiği görüşüyle aksi yöndeki iptal kararına katılmıyoruz.