Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2016/719 E.  ,  2020/4101 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/719
Karar No : 2020/4101

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) :… Genel Müdürlüğü-…

Karşı Taraf (Davacı) : … Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. …

Davacı Yanında Davaya Katılan : … Termik Elektrik San. ve Tic. A.Ş.
Vekili : Av..

İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince 703 sayılı K.H.K. ile 3213 sayılı Maden Kanunu’na eklenen Geçici 33.madde ve 15/07/2018 tarih ve 30479 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4 Nolu Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin 766. maddesi uyarınca … Bakanlığı hasım mevkiiden çıkarılıp … Genel Müdürlüğü hasım mevkiine alınarak işin gereği görüşüldü:
Dava, davacı şirkete ait … ili, …ilçesi hudutları içerisinde bulunan … sayılı ruhsat sahasında üretilen kalker madeni için 2010/2, 2011, 2012 yılları için verilen satış bilgi formlarının teşviksiz hazırlanması, devlet hakkının %50 teşvik indiriminden yararlanmaksızın ödenmesi istemine dair işlem ile ödenen tutarın iadesi talebiyle yapılan 06.12.2013 tarih ve 63601 sayılı başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile teşvik indirimi uygulanmaması nedeniyle fazladan ödenen tutarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek olan avans faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince davacı şirket tarafından üretilen ve davacı şirket tesislerinde elektrik üretiminde değerlendirilen kalker madeninin II (a) grubu maden olduğu ve bu nedenle dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 3213 sayılı Kanun’un 9. maddesi gereği üretilen kalker madeninin karşılığı olan devlet hakkına %50 indirim uygulanması gerektiği açık olup söz konusu indirimin uygulanmaması suretiyle tesis olunan dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı, davaya konu işlem hukuka uygun bulunmadığından davacının ihtirazi kayıtla fazladan ödediği tutarın davacıya iadesi gerektiği belirtilerek dava konusu işlemin iptaline, davacı şirket tarafından fazladan ödenen tutarın idareye bu tutarın iadesi istemiyle yapılan başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
3213 sayılı Maden Kanunu’nun “Madenler” başlıklı 2. maddesinin dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan halinde, “Yer kabuğunda ve su kaynaklarında tabii olarak bulunan, ekonomik ve ticari değeri olan petrol, doğal gaz, jeotermal ve su kaynakları dışında kalan her türlü madde bu Kanuna göre madendir.
Madenler aşağıda sıralanan gruplara göre ruhsatlandırılır:
I. Grup madenler
a) İnşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve çakıl.
b) Tuğla-kiremit kili, Çimento kili, Marn, Puzolanik kayaç (Tras) ile çimento ve seramik sanayilerinde kullanılan ve diğer gruplarda yer almayan kayaçlar.
(Değişik bent: 10/06/2010-5995 S.K./1.mad.) II. Grup madenler
a) Kalsit, Dolomit, Kalker, Granit, Andezit, Bazalt gibi kayaçlardan Agrega, mıcır veya öğütülerek kullanılacak kayaçlar.
b) Mermer, Traverten, Granit, Andezit, Bazalt gibi blok olarak üretilen taşlar ile dekoratif amaçla kullanılan doğal taşlar. ….” hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca aynı Kanunun 10.06.2010 tarihinde kabul edilen ve 24.06.2010 tarih ve 27621 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5595 sayılı Yasa ile değişik 9. maddesinde “(Değişik fıkra: 10/06/2010-5995 S.K/4.mad.) Madencilik faaliyetleri Bakanlar Kurulu tarafından belirlenen teşviklerden yararlandırılır. Ancak hazır beton, asfalt ve yapı elemanları üretim tesisleri, imalat sanayi sektörü dışında madencilik faaliyeti kapsamında değerlendirilmez. Ürettiği madeni yurt içinde ve kendi tesisinde işleyip ek katma değer sağlayanlardan, bu tesislerde üretimde değerlendirilen maden miktarı için Devlet hakkının %50’si alınmaz. (Ek cümle: 29/12/2005-5446 S.K./1.mad) Bu hüküm I. Grup madenler ve mıcır ile kaba inşaat, baraj, gölet, liman, yol gibi yapılarda kullanılan her türlü yapı hammaddesi için uygulanmaz.” hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait … ili hudutları içerisinde bulunan … sayılı ruhsat sahasında üretilen kalker madeni için 2010/2, 2011,2012 yılları için verilen satış bilgi formlarının teşviksiz hazırlanması, devlet hakkının da %50 teşvik indiriminden yararlanmaksızın ödenmesinin istenilmesi üzerine davacı şirket tarafından bu tutarın ihtirazi kayıtla ödendiği ancak buna ilişkin işlemin geri alınarak fazladan ödenen tutarın iadesine karar verilmesi istemiyle başvuruda bulunulduğu, bu başvurunun cevap verilmeyerek zımnen reddine ilişkin işlemin iptali ile %50 teşvik indiriminden yararlandırılmaması nedeniyle ihtirazi kayıtla fazladan ödenen tutarın ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte ödenmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafından, maden sahasından çıkarılan kalker madeninin, … Termik Santrali Baca Gazı Kükürt Arıtma Tesisinde, elektrik enerjisi üretimi sırasında baca gazlarının çevreye zarar vermemesi amacıyla kullanılıp ek katma değer sağlandığı ileri sürülerek Maden Kanunu’nun 9. maddesinde düzenlenen %50 teşvik indiriminden faydalandırılması gerektiği iddia edilmiştir.
Davalı idare ise, davacının maden sahasından çıkardığı kalker madeninin termik santralindeki baca gazlarında bulunan zararlı gazların tutulması amacıyla kullanıldığı, termik santralde kömür gibi yakılarak elektrik enerjisine dönüştürülmesi ya da uç ürün haline getirilmesi ve ek katma değer oluşturulmasının söz konusu olmadığı, devlet hakkı yönünden diğer II-a grubu madenlerden ayrı değerlendirilmesi gerektiği ve davacıdan devlet hakkının teşviksiz olarak alınması gerektiği savunulmaktadır.
Uyuşmazlığın çözümü için 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 9. maddesinin 2. fıkrasında yer alan %50 teşvik indiriminin dava konusu maden sahası için uygulanıp uygulanmayacağının çözüme kavuşturulması gerekmektedir.
Maden Kanunu’nun 9. maddesinin 2. fıkrasında, üretilen madeni yurt içinde ve kendi tesisinde işleyip ek katma değer sağlayanlardan, bu tesislerde değerlendirilen maden miktarı için devlet hakkının %50’sinin alınmayacağı kurala bağlanmış ve indirimden yararlanmak için birtakım şartlar getirilmiştir. Olayda ise, davacı tarafından üretilen II-a grubu kalker madeninin termik santraldeki elektrik üretimi sırasında baca gazlarının çevreye zarar vermemesi amacıyla baca gazı arıtma tesislerinde kullanılan bir hammadde olduğu, kalkerin işlenerek ek katma değer sağlanmadığı, madenin sadece ebatının küçültülerek kullanılmış olduğu anlaşıldığından davacının Kanun’un 9. maddesinde yer alan %50 teşvik indiriminden yararlandırılması mümkün değildir.
Bu durumda Mahkemece davanın reddi yönünde karar verilmesi gerekirken aksi yönde verilen kararın bozulması gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 07/10/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.