Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2016/6718 E.  ,  2020/4445 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/6718
Karar No : 2020/4445

Temyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …

Karşı Taraf (Davalı) : … Üniversitesi Rektörlüğü – …
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, … Üniversitesi … Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak görev yapan davacı tarafından, bahar dönemi doktora öğrenci alım ilanlarına yaptığı başvurunun kabul edilmemesinin gerekçesini oluşturan, … Üniversitesi 2014-2015 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Dönemi Lisansüstü Programlara Başvuru Kılavuzu’nda yer alan doktora başvurusu için lisans notunun 2.40 olması şartının iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, yüksek lisans derecesiyle doktoraya başvuracak olanların doktora programlarına kabulünde, ALES puanı yanı sıra lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucunun da değerlendirmeye alınabileceği, bunlara ilişkin hususların da ilgili senato tarafından düzenlenen yönetmelikle belirlenebileceği, lisans notuna ilişkin olarak davalı idarenin alt sınır belirleme yetkisine haiz olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dava konusu işlem tarihi itibariyle Üniversitelerarası Kurul tarafından 01/07/1996 tarih ve 22683 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Lisansüstü Eğitim ve Öğretim Yönetmeliği’nin ‘Amaç ve Kapsam’ başlıklı 1. maddesinin (a) fıkrasında; “2547 sayılı Kanun’un 65. maddesi hükmü gereğince Üniversitelerarası Kurul tarafından hazırlanan bu yönetmelik yükseköğretim kurumlarında yürütülen lisansüstü eğitimi düzenler.” hükmü, ‘Öğrenci Kabulü’ başlıklı 2. maddesinin (b) fıkrasında; “Doktora programına başvurabilmek için adayların bir lisans veya tezli yüksek lisans diplomasına, hazırlık sınıfları hariç en az onyarıyıl süreli Tıp, Diş Hekimliği ve Veteriner Fakülteleri diplomasına, Eczacılık ve Fen Fakültesi lisans veya yüksek lisans derecesine veya Sağlık Bakanlığınca düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlık yetkisine sahip olmaları ve ALES’den başvurduğu programın puan türünde 55, lisans diplomasıyla başvuranlardan 80, standart puandan az olmamak koşuluyla ilgili senatoca belirlenecek ALES standart puanına sahip olmaları gerekir. Lisans derecesiyle doktora programına başvuranların lisans mezuniyet not ortalamalarının 4 üzerinden en az 3 veya muadili bir puana sahip olmaları gerekir. Yüksek lisans derecesiyle doktoraya başvuracak olanların doktora programlarına kabulünde, ALES puanı yanı sıra lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucu da değerlendirilir. Bu değerlendirmeye ilişkin hususlar ile başvuru için adayların sağlaması gereken referans mektubu, neden doktora yapmak istediğini belirten kompozisyon, uluslararası standart sınavlar benzeri diğer belgeler ilgili senato tarafından düzenlenen yönetmelikle belirlenir. Ancak doktora programına öğrenci kabulünde, anadilleri dışında İngilizce, Almanca, Fransızca, İtalyanca, İspanyolca, Rusça, Arapça, Çince, Japonca, Farsça dillerinden birinden merkezi yabancı dil sınavından en az 55 puan veya ÖSYM Yönetim Kurulu tarafından eşdeğerliği kabul edilen uluslararası yabancı dil sınavından bu puan muadili bir puan alınması zorunlu olup, bu asgari puanların girilecek programların özelliklerine göre gerekirse yükseltilmesine üniversite senatolarınca karar verilir. ALES puanının % 50’den az olmamak koşuluyla ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı, ilgili senato tarafından belirlenir. İlgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsü, yalnız ALES puanı ile de öğrenci kabul edebilir. ALES’e eşdeğer kabul edilen ve Yükseköğretim Kurulunca ilan edilen eşdeğer puanlar, her bir üniversitenin senato kararları ile yükseltilebilir…” hükmü yer almıştır.
… Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim Yönetmeliği’nin (dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki haliyle) ‘Lisansüstü programlara başvuru’ başlıklı 6. maddesinin 2. fıkrasında; “Doktora programına başvurabilmek için adayların, hazırlık sınıfları hariç en az on yarıyıl süreli lisans eğitimi veren tıp, diş hekimliği, veteriner ve eczacılık fakülteleri diplomasına veya sekiz yarıyıl süreli lisans eğitimi veren fen ve fen-edebiyat fakülteleri lisans veya tezli yüksek lisans derecesine veya Sağlık Bakanlığınca düzenlenen esaslara göre bir laboratuvar dalında kazanılan uzmanlık yetkisine sahip olmaları ve başvurduğu programın puan türünde; yüksek lisans diplomasıyla başvuranların en az 55, lisans diplomasıyla başvuranların en az 80 standart ALES puanına sahip olmaları gerekir. Başvuru kabullerinde anabilim dalları için farklı ALES puanı alt sınırları belirlenebilir. Hangi puan türünün hangi anabilim dalları için kullanılacağı ve başvuru kabulünde anabilim dalları için ALES veya eşdeğeri bir sınav olan GRE ve GMAT puanının alt sınırının ne olacağı, enstitü yönetim kurulunun önerisi ve Senatonun onayı ile belirlenir ve ilan edilir. Yüksek lisans derecesiyle doktoraya başvuracak olanların doktora programlarına kabulünde, ALES puanı yanı sıra lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucu da değerlendirilebilir. En az sekiz yarıyıl süreli eğitim veren fakültelerden alınan lisans derecesiyle doktora programına başvuranların lisans mezuniyet not ortalamasının 4 üzerinden en az 3 veya eşdeğeri bir puan olması gerekir. Ancak, bu değerlendirmeye ilişkin hususlar ile başvuru için adayların sağlaması gereken referans mektubu, neden doktora yapmak istediğini belirten kompozisyon, uluslararası standart sınavlar ve benzeri diğer belgeler, %50 oranından az olmamak koşuluyla ALES puanının ne kadar ağırlıkla değerlendirmeye alınacağı ve doktora giriş başarı notunun alt sınırının ne olacağı enstitü yönetim kurulunun önerisi ve Senatonun onayı ile belirlenir. Senato kararı ile yalnızca ALES puanı ile de öğrenci kabul edilebilir. Yükseköğretim Kurulunca ALES’e eşdeğer kabul edilen uluslararası sınavlar olan GRE ve GMAT taban puanları dışındaki eşdeğeri puanlar, Senato kararları ile belirlenir…Doktora programına öğrenci kabulünde YDS’den en az 55 puan veya ÜAK tarafından buna eşdeğer kabul edilen bir sınavdan eşdeğeri bir puan, yabancı uyruklu öğrenciler için ana dilleri dışında İngilizce, Fransızca veya Almancanın birinden YDS’den en az 55 puan veya ÜAK tarafından buna eşdeğer kabul edilen bir sınavdan eşdeğeri bir puan alınması zorunlu olup, başvurulan programların özelliklerine göre gerekirse bu asgari puanların yükseltilmesine Senatoca karar verilir…” hükümleri doktora programına başvurma esasları olarak düzenlenmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden; … Üniversitesi … Hukuk Fakültesi Ceza ve Ceza Muhakemesi Hukuku Anabilim Dalı’nda araştırma görevlisi olarak görev yapan ve … Üniversitesi ile … Teknik Üniversitesi arasında yapılan protokol uyarınca yürütülen ‘Kamu Hukuku Ortak Doktora Programına’ 2014-2015 güz döneminde özel öğrenci statüsünde kayıt yaptıran davacı tarafından, 2014-2015 bahar dönemi doktora başvurusuna sistemin izin vermediğinden bahisle 21/01/2015 tarihinde yapılan başvurunun, tezli yüksek lisans diploması ile doktoraya başvuracak adayın lisans not ortalamasının 2.40 olması gerektiği gerekçesiyle reddedilmesi üzerine, başvuru kılavuzunda yer alan doktora başvurusu için lisans notunun 2.40 olması şartının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Yukarıda yer verilen Üniversitelerarası Kurul tarafından lisansüstü eğitime ilişkin ana kuralları koyan yönetmelik hükümleri uyarınca doktoraya başvuracak olanların doktora programlarına kabulünde, ALES puanının yanı sıra lisans ve/veya yüksek lisans not ortalaması ve mülakat sonucunun da değerlendirileceği, bu değerlendirmeye ilişkin hususların ilgili senato tarafından düzenlenen yönetmelikle belirleneceğinin hüküm altına alındığı; davalı idare tarafından lisansüstü eğitime dair uygulanan yönetmelikte ise, lisans derecesiyle doktora programına başvuracak adaylar için lisans mezuniyet not ortalamasının 4 üzerinden en az 3 veya eşdeğeri bir puan olması gerektiği koşuluna yer verilmekle birlikte; ALES veya eşdeğeri sınavlar için alt sınırının, enstitü yönetim kurulunun önerisi ve Senatonun onayı ile belirlenip ilan edileceği, yine yabancı dil sınavı ve eşdeğer kabul edilen bir sınavdan başvurulan programların özelliklerine göre gerekirse asgari puanların yükseltilmesine Senatoca karar verilebileceği düzenlenmiş olup yüksek lisans derecesiyle başvuru yapacak adaylar için belli bir not ortalamasının gerektiğine ilişkin olarak herhangi bir düzenleme yapılmamıştır.
Uyuşmazlıkta; davalı idarenin 23/05/2014 tarihli Senato kararıyla tezli yüksek lisans mezunlarına yönelik olarak doktora/sanatta yeterlik programları için giriş başarı puanlarının hesaplanmasında ALES puanının %55’i, lisans mezuniyet notunun %20’si, yüksek lisans mezuniyet notunun %10’u, mülakat puanının %15’inin hesaplanması suretiyle giriş taban puanı en az 70 olarak belirlenmiş, ayrıca lisans mezuniyet notunun ise 4.00 üzerinden en az 2.40 olması gerektiğine yönelik düzenleme yapılmış ve 2014-2015 bahar dönemi lisansüstü programlara başvuru kılavuzunda, tezli yüksek lisans diploması ile doktoraya başvuracak adaylardan lisans ve tezli yüksek lisans mezuniyet notunun 100 üzerinden en az 62,66 veya 4 üzerinden en az 2.40 olması şartı getirilmiş ise de, yukarıda yer verilen yönetmelik hükümlerinde tezli yüksek lisans diploması ile doktoraya başvuracak adaylar için belli bir not ortalaması şartı aranmadığı gibi bu konuda senatoya yetki verilmesine ilişkin düzenlemede yapılmadığı anlaşıldığından tesis olunan dava konusu işlemde hukuka uygunluk, Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 15/10/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.