Danıştay 8. Daire Başkanlığı         2016/14835 E.  ,  2020/6068 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/14835
Karar No : 2020/6068

DAVACI : … Harita Gayrimenkul Değerleme Müşavirlik İnşaat
Mim. Taş. Jeoloji Ltd. Şti.
DAVALI : … Odası
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
1- TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın … tarih ve … Seri No’lu tahakkuk işlemi ile;
2- Bu idari işleme dayanak 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 1. yarıyıl TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri’nin ve Oda Yönetim Kurulu’nun 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı kararı ile 2016 yılı 2. yarıyıl ücretlerinin Ağustos ayı içerisinde belirlenmesine, bu sürede herhangi bir değişiklik yapılmamasına ilişkin kararının;
3- 29.05.2012 Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği’nin 4. maddesinin (p) bendi, 4. maddesinin (s) bendi, 8. maddesinin 2. bendinin 2. cümlesi ve 14., 15., 16., 17., 18. maddelerinin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Form A, Form B, Form C ücretlerinin fahiş olduğu ve neye göre belirlendiğinin belirsiz olduğu, 2016 1. yarıyıl Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri’nin 7. bendinde danışmanlık ücretinin 200 TL olarak uygulanacağının düzenlendiği, ancak hizmetin içeriğine bakılmaksızın planlama ve plancı ile ilgili olmayan herhangi bir hizmet verilmiş olsa dahi ücret talep edilmesinin haksızlık olduğu, Tablonun 8/2. maddesinde yer alan ilkenin, ticari sırları, vergi mahremiyetini ihlal eder nitelikte olduğu, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesine 12.07.2013 günlü ve 6495 sayılı Kanun’un 73. maddesi ile eklenen (ı) bendi ile açıkça projeler üzerinde mesleki denetim yapılmasının yasaklandığı, mesleki denetim ücret karşılığı olmayıp kamu hizmeti niteliği taşıdığından, ücretlendirmenin yapılamayacağı, mesleki denetim uygulaması adı altında mesleki faaliyetin kontrolü sınırlarının aşıldığı iddia edilmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Usul yönünden, davacı dava konusu Yönetmelik maddelerinin iptalini Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E:2014/4425 sayılı dosyasında istediğinden, davanın bu kısmının derdestlik nedeniyle reddi gerektiği belirtilmektedir.

Esas yönünden, davacı tarafından 2014 yılı tahakkuk işlemine karşı ve dava konusu Yönetmeliğin 8., 14., 15., 16., 17., ve 18. maddelerinin iptali istemiyle açılan Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 2014/4425 sayılı esasına kayıtlı dosyasında yürütmenin durdurulması kararı verilmesi üzerine kararın uygulanabilmesi için mesleki denetim uygulamasından ücret alınmamasına karar verildiği, bu sebeple mesleki denetim yapılmasına devam edildiği ve fakat ücret alınmadığı, 2015 yılına ilişkin tahakkuk işlemi ile bu tahakkuk işlemi sırasında yürürlükte bulunan Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkelerinin iptali istemiyle Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E:2015/12930 sayılı esasına kayıtlı dosyasında yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verildiği belirtilmektedir.
Dava konusu idari işlemin belgelerden elde edilen gelire ilişkin olduğu ve yasal dayanağının dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin (t) fıkrası ile mesleki denetim uygulaması yapılan her iş için, serbest şehircilik bürosu ve plan müellifi yetkili serbest şehircinin bilgilerini içeren sicil durum belgesi düzenleneceğine ilişkin 15. maddesinin 4. bendi olduğu, oda tarafından düzenlenen belgelerin düzenlenme amaçları birbirinden farklı olduğundan her biri hakkında ayrı ücret tahakkuk ettirilmesinde hukuken sakınca olmadığı, belgelere bir ay geçerlilik süresinin verilmesinin nedeninin ise, ekstra gelir elde etmek değil, ilgili onay kurumlarına, güncel bilgi vermek ve yanıltıcı bilgi üretmenin önüne geçmek olduğu, sicil durum belgesinin farklılaştırılarak Form A, Form B, Form C olmak üzere 3 ayrı sicil durum belgesi ve buna göre ödenecek ücretin farklı şekilde belirlenmesinin sebebinin ise, plan değişikliklerinin istatistiksel olarak daha küçük ölçekte yada mesleğe yeni başlamış planlama büroları tarafından yapılıyor olması nedeniyle ödenecek ücretin makul düzeyde tutularak bu büroların maddi yönden güç kazanana kadar desteklenmesinin sağlanmasına yönelik olduğu, açılan dava ile sicil durum belgesi veya diğer belge ücretleri ile mesleki denetim uygulamasının hukuki olup olmadığı değil, hiçbir şekilde oda ve mesleki denetim mekanizmasına girmeden denetimsiz ve kuralsız faaliyet göstermek istenmesinin amaçlandığı, İmar Kanunu’na getirilen düzenleme ile oda tarafından alınan sicil durum belgesinin hiçbir ilgisinin olmadığı, artık planın içeriği yada kendisinin değil, tamamen plancının denetlendiği, bu denetimi yapabilecek başka bir mekanizma bulunmadığı, sicil durum belgesinin tamamen meslek odası ile üyesi arasındaki bir ilişki olduğu, diğer kamu kurum ve kuruluşları dahil üçüncü kişileri bağlayan yönü olmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği’nin 15. maddesinin 4. fıkrasının, 15. maddesinin 5. fıkrasında yer alan “planlama ve şehircilik ilkeleri, kamu yararı, mesleki etik ve benzeri bakımlardan” ibaresinin, 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 yılı 1. yarıyıl TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri’nin ve Oda Yönetim Kurulu’nun 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı kararı ile 2016 2. yarıyıl ücretlerinin Ağustos ayı içerisinde belirlenmesine, bu sürede herhangi bir değişiklik yapılmamasına ilişkin kararının ve TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın … tarih ve … Seri No’lu tahakkuk işleminin iptaline, davanın diğer kısmının reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.
DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Dava, TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın … tarih ve … Seri No’lu tahakkuk işlemi ile bu idari işleme dayanak TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri’nin 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 1. yarıyıl ve 01.07.2016 tarihinde yayınlanan 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı 2. Yarıyıl Ücretlendirme İlkeleri Tablosu ve bu işlemlere dayanak olan 29.05.2002 tarih ve 24769 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği’nin 4. maddesinin (p) bendi, 4. maddesinin (s) bendi, 8. maddesinin 2. fıkrasının ikinci cümlesi ve 14., 15., 16., 17., 18. maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın, “Yönetmelikler”, başlıklı 124. maddesinde; başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabileceği, “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları” başlıklı 135. maddesinde de; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşlarının, belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleri olduğu hükmüne yer verilmiştir.
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun, Birliğin kuruluş amacının düzenlendiği 2. maddesinin (b) bendinde; mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak; (c) bendinde, meslek ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmi makamlarla işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili bütün normları, fenni şartnameleri incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve düşünceleri ilgililere bildirmek, Birliğin başlıca kuruluş amaçları arasında sayılmıştır.
Anılan Yasanın 32. maddesinde de “Odaların Gelirleri” sayılmış olup; bu gelirler arasında (c) bendinde “hizmet karşılığı alınan ücretler”e yer verilmiştir.
09/5/2002 günlü, 24769 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Şehir Planlama Mimar Mühendisleri Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği’nin, dava konusu uyuşmazlığı ilgilendiren “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlığı altındaki 4. maddesinin (k) bendinde; Mesleki Denetim Uygulamasının, meslek ve meslektaş hak ve çıkarlarını korumak, geliştirmek, serbest şehircilik hizmetlerinin yetkili meslek adamlarınca yapılmasını sağlamak, eşit rekabet koşullarını oluşturmak, nitelikli, güvenilir ve yüksek teknik özelliklere sahip, Serbest Şehircilik Bürosu tarafından yapılan, tüm Serbest Şehircilik Hizmetinin Yönetmelik ve ekleri çerçevesinde, Oda tarafından incelenmesi, denetlenmesi ve bunların kayıtlarının tutulması işlemini, (p) bendinde;
mesleki denetim ücretinin, Serbest Şehircilik Bürosunun Serbest Şehircilik Hizmetlerinin denetimi karşılığı olarak ödediği ücreti ifade ettiği, (s) bendinde ise “Mesleki Denetim Uygulaması Ücret Birim Değerleri Tablolarının”, serbest şehircilik bürosunca yapılan serbest şehircilik hizmetinin denetlenmesi karşılığında alınacak ücretin hesaplanmasında kullanılacak birim fiyatları, katsayıları, ilkeleri ve kabulleri içeren tabloları ifade ettiği belirtilmiştir.
Yönetmeliğin, “Tescil Yenileme” başlıklı 8. maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde, formda yer alan bilgilerin bu aşamada yıl içinde düzenlenmiş tüm fatura veya serbest meslek makbuzları ile karşılaştırılarak kontrol edileceği, kurala bağlanmıştır.
“Mesleki Denetim Uygulaması” başlıklı değişik 14. maddesinde; “Serbest Şehircilik Bürosu yaptığı veya yaptırdığı, en az ücretleri belirlenmiş Serbest Şehircilik Hizmeti kapsamındaki her türden proje ve ekleri ile ilgili dokümanları, Odaya vererek Mesleki Denetim Uygulamasından geçirmek ve uygunluk sağlamak zorundadır.” kuralına, mesleki denetim uygulaması ilkelerinin belirlenmesine ilişkin 15. maddesinin değişik 1. fıkrasında; “Serbest Şehircilik Hizmeti, bu Yönetmelik ve bu Yönetmeliğe göre düzenlenecek Yönerge, Form, En Az Ücret Tablosu ve benzeri belgeler çerçevesinde incelemeye alınır. Mesleki Denetim Uygulaması, Serbest Şehircilik Hizmetinin bu Yönetmelik hükümlerince kayıt ve tescilini yaptırmış Serbest Şehircilik Bürosu ve Yetkili Serbest Şehircilerce ve En Az Ücret Tablosuna uygun olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine ilişkin olarak yapılır.”… kuralına, “Mesleki Denetim Uygulamasının Yapılma Aşaması” başlıklı değişik 16. maddesinde; “Mesleki Denetim Uygulaması, Serbest Şehircilik Hizmetinin onaylanmak üzere ilgili idareye sunulmadan önce yaptırılır.
Yaptıkları Serbest Şehircilik Hizmetini süresi içinde Mesleki Denetim Uygulamasına getirmeyen, Mesleki Denetim Uygulaması aşamasında kasıtlı olarak yanıltıcı bilgi ve belge veren ve bu Yönetmelik doğrultusunda düzenlenecek en az ücret tablosuna uymayan “Serbest Şehircilik Büroları yazılı olarak uyarılırlar. 15 gün içinde eksiklik ve yanlışlık düzeltilmezse Serbest Şehircilik Bürosunun tescilleri üç ay süre ile iptal edilir. Tekrarı halinde her tekrar için iptal süresi ikişer ay uzatılarak uygulanır. Yönetim Kurulu bu durumda Yetkili Serbest Şehirciyi Onur Kuruluna sevk eder.” kuralına, “Mesleki Denetim Uygulamasının Onay İçeriği” başlıklı değişik 17. maddesinde, Serbest Şehircilik Hizmeti kapsamında gerçekleştirilen Mesleki Denetim Uygulaması işlemi “kaydedilmiştir” ibaresinin, Oda mührü ve yetkili kişinin imzasının dokümanlar üzerinde bulunmasıyla veya Mesleki Denetim Uygulaması yapıldığına ilişkin, bir belge ile belirtilir. Bu işlem, içeriğin denetlenmesi ve onaylanması anlamını taşımaz.” kuralına, “Mesleki Denetim Uygulaması Ücretinin Belirlenmesi” başlıklı değişik 18. maddesinde ise; “Serbest şehircilik hizmetlerine yönelik mesleki denetim uygulaması ücretleri, Oda Yönetim Kurulu tarafından her yıl en az bir kez maktu ücretler olarak belirlenerek üyelere internet ortamında duyurulur.
…
Serbest Şehircilik Bürosunun yaptığı Mesleki Denetim Uygulaması kapsamındaki Serbest Şehircilik Hizmetlerini Mesleki Denetim Uygulamasından geçirmediği veya usulsüz geçirdiği saptanırsa, Serbest Şehircilik Bürosundan o işin mesleki denetim ücreti, usulsüzlüğün saptandığı tarihte geçerli olan mesleki denetim ücreti iki ile çarpılarak alınır.
Tahakkuk ettirildiği tarihten sonra süresi içinde ödenmeyen Mesleki Denetim Uygulaması ücretleri yasal gecikme zammı ile birlikte alınır.” kuralına yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen 6235 sayılı Yasanın 2. maddesinin (b) bendi uyarınca, meslek odaları, meslek mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bir takım kurallar koyma yetkisine sahiptir.
Bu bağlamda, Yasada belirtilen bu amaçlara hizmet etmek üzere, meslek odasınca meslek mensuplarına yönelik mesleki denetim yapılabilmesi mümkün ise de, bu denetimin, meslek mensubunun sunduğu hizmetin içeriğinin denetlenmesi, yahut meslek mensubunun yeterliliğinin denetlenmesi niteliğinde olmayıp, meslek mensubunca bulundurulması gerekli bazı belge ve bilgilerin bulundurulup bulundurulmadığı, meslek mensubunun Oda üyelik kaydının bulunup bulunmadığı, kısıtlılığının olup olmadığı, bürosunun tescilini yaptırıp yaptırmadığı gibi mesleki disiplini sağlamaya yönelik şekli bir denetim olarak anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir.
Bu durum göz önünde bulundurulduğunda; Yönetmeliğin, dava konusu 4. maddesinin (p), (s) bentlerinde 8. maddesinin ikinci fıkrasının ikinci cümlesinde 14., 15., 16., 17. maddelerinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Yönetmeliğin dava konusu edilen bir diğer maddesi olan ve yukarıda metnine yer verilen 18.maddesinde de, Odaca yapılacak mesleki denetim karşılığı ücret alınacağı ve alınacak bu ücretin, Oda Yönetim Kurulu tarafından maktu ücret olarak belirleneceği kurala bağlanmış olup; 6235 sayılı Yasanın yukarıda belirtilen 32. maddesinin (c) bendi göz önüne alındığında, mesleki denetim ücretinin yasal dayanağının bulunduğunun kabulü gerekmektedir.
Bu durumda; Odaca yapılacak mesleki denetimin ne şekilde olacağını ve karşılığında mesleki denetim ücreti alınacağını öngören Yönetmeliğin dava konusu maddelerinde, 2016 Yılı birinci ve ikinci yarı yıla ilişkin Ücretlendirme İlkeleri Tablosu ve bu maddelere dayanılarak davacıya mesleki denetim ücreti tahakkuk ettirilmesine yönelik bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Serbest Şehircilik Bürosu olarak faaliyet gösteren davacı şirket tarafından, Şehir Plancıları Odası’nca, 5.630,00 TL mesleki denetim ücreti tahakkuk ettirilmesine ilişkin 28.03.2014 tarihli, tahakkuk fişi ile tahakkuk fişinin dayanağı 29.05.2002 tarih, 24769 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliği’nin 8., 14. ve 15. maddesinin ilk fıkrası ile 16., 17. ve 18. maddelerinin iptali ve yürütmenin durdurulması istemiyle Danıştay Sekizinci Dairesi’nin E:2104/4425 esasına kayıtlı dava açılmıştır.
Danıştay Sekizinci Dairesi’nin 19.02.2015 tarih ve E:2014/4425 sayılı kararı ile Yönetmeliğin 14. maddesi, 15. maddesinin ilk fıkrası, 16., 17. ve 18. maddeleri ile 5.360,00 TL
mesleki denetim ücreti tahakkuk ettirilmesine ilişkin işlemin yürütmesinin durdurulmasına, Yönetmeliğin 8. maddesi yönünden ise yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir.
Danıştay Sekizinci Dairesince verilen 19.02.2015 tarih ve E:2014/4425 sayılı karara TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından itiraz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu’nun 04.11.2015 gün ve E: 2015/1101 sayılı kararı ile davalı idarenin itirazının kabulüne, Daire kararının yürütmenin durdurulması isteminin kabulüne ilişkin kısmının kaldırılmasına karar verilmiştir.
Danıştay Sekizinci Dairesi’nin kararı üzerine, Yönetim Kurulu’nca alınan karar ile, Danıştay’daki davanın esastan sonuçlanmasına kadar mesleki denetim uygulamasının ücretsiz olarak yapılmasına karar verilmiş ve bu çerçevede düzenlenme ve değişiklikler yapılmıştır.
Bu bağlamda, Yönetmeliğin 15. maddesindeki, mesleki denetim uygulaması yapılan her iş için, Serbest Şehircilik Bürosu ve plan müellifi yetkili serbest şehircinin bilgilerini içeren sicil durum belgesi düzenlenmesi ve bu belgenin onay kurumuna iş ile birlikte teslim edilmesi zorunluluğu sebebiyle ilgili onama kurumuna teslim edilmek üzere odaya kayıt için oda birimleri tarafından 3 ayrı şekilde düzenlenecek sicil durum belgesinin verilmesine karar verilmiştir. Bu kapsamda, Oda Yönetim Kurulu’nun 14.08.2015 tarih ve 28/26 sayılı kararı ile 2015 yılının ikinci yarıyılında geçerli olacak belge ve hizmet ücretlerinin tespitine ilişkin tabloda Sicil Durum Belgelerinden Form-A için 150,00 TL, Form-B için 2.000,00TL, Form-C için 2.500,00TL ücret alınacağı düzenlenmiştir. Bu şekilde, odaya tescil veya kayıt yaptırmadan şehircilik hizmeti veren, mesleki kısıtlılığı veya cezası olmasına rağmen onay kurumlarına planlama işlerini sunan veya en az ücretine uymayarak planlama meslek alanının ücret piyasasında haksız rekabete sebebiyet veren plancıların önlenmiş olacağı belirtilmiştir.
Dava konusu olayda ise, 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 yılı 1. yarıyıl TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri’nde Sicil Durum Belgelerinden Form-A için 150,00 TL, Form-B için 2.000,00TL, Form-C için 2.500,00TL ücret alınacağı düzenlenmiştir. Oda Yönetim Kurulu’nun 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı kararı ile ise 2016 2. yarıyıl ücretlerinin Ağustos ayı içerisinde belirlenmesine, bu sürede herhangi bir değişiklik yapılmamasına karar verilmiştir. 06.09.2016 tarihli oda yazısı ile davacıya, mesleki denetime gelmesi gereken işler bildirilmesine rağmen gereğinin yapılmadığı, 15 gün içerisinde herhangi bir geri dönüş yapılmadığı veya eksiklikler giderilmediği takdirde, listedeki imar planı değişikliği için 500TL, imar planı şeklinde görülen işler için 4.000TL, üst ölçekli planlar için 5.000TL tahakkuk ettirileceği bildirilmiş, … tarih ve … Seri No’lu tahakkuk fişi ile 14.700,00 TL tahakkuk ettirilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idarenin usule ilişkin itirazları kabul edilmeyerek işin esasına geçilmiştir.

ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
Anayasanın, “Yönetmelikler”, başlıklı 124. maddesinde; Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişilerinin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabileceği, “Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları”, başlıklı 135. maddesinde de; kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ve üst kuruluşlarının, belli bir mesleğe mensup olanların müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleri ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplini ve ahlakını korumak maksadı ile kanunla kurulan ve organları kendi üyeleri tarafından kanunda gösterilen usullere göre yargı gözetimi altında, gizli oyla seçilen kamu tüzel kişilikleri olduğu, hükmüne yer verilmiştir.
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun 2. maddesinde, “Birliğin kuruluş amacı ile yapamayacağı faaliyetler ve işler aşağıda gösterilmiştir.
Birliğin kuruluş amacı:
a) Bütün mühendis ve mimarları ihtisas kollarına ayırmak ve her kol için bir oda kurulmasına karar vermek;
Bu suretle aynı ihtisasa mensup meslek mensuplarını bir Odanın bünyesinde toplamak; merkezde idare heyeti, haysiyet divanı ve murakıplar gibi görevlilere yetecek kadar üyesi bulunmayan Odanın merkezini, Umumi Heyetin belirleyeceği yerde açmak;
b) Mühendislik ve mimarlık mesleği mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak, meslek mensuplarının birbirleriyle ve halk ile olan ilişkilerinde dürüstlüğü ve güveni hakim kılmak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bütün teşebbüs ve faaliyetlerde bulunmak;
c) Meslek ve menfaatleriyle ilgili işlerde resmi makamlarla işbirliği yaparak gerekli yardımlarda ve tekliflerde bulunmak, meslekle ilgili bütün mevzuatı normları, fenni şartnameleri incelemek ve bunlar hakkındaki görüş ve düşünceleri ilgililere bildirmektir.
Birlik ve organları, kuruluş amaçları dışında faaliyette bulunamazlar.” hükmüne yer verilmiştir.
6235 sayılı Yasa’nın 33. maddesinde; “Türkiye’de mühendislik ve mimarlık meslekleri mensupları mesleklerinin icrasını iktiza ettiren işlerle meşgul olabilmeleri ve mesleki tedrisat yapabilmeleri için ihtisasına uygun bir odaya kaydolmak ve azalık vasfını muhafaza etmek mecburiyetindedirler. Kamu Kurumu ve Kuruluşları ile İktisadi Devlet Teşekkülleri ve Kamu İktisadi Kuruluşlarında asli ve sürekli olarak çalışan mühendislik ve mimarlık meslekleri mensuplarının meslek ve ihtisaslarıyla ilgili odaya girmeleri isteklerine bağlıdır. Ancak bunlar görevlerinin gereği olan işleri yaparken, mesleki bakımdan, Odaya kayıtlı meslektaşlarının yetkileriyle haklarına sahip ve onların ödevleriyle yükümlüdürler. Bu konuda Türk Silahlı Kuvvetleri mensupları ile ilgili hükümler saklıdır.” hükmü yer almaktadır.
6235 sayılı Yasa’nın 39. maddesinde yer alan “Bu Kanun hükümleri müteşebbis heyetlerce
ihzar ve Birlik Umumi Heyetince tasvip edilecek bir talimatname ile tatbik olunur.” hükmü temel alınarak yürürlüğe konulan Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği Elektrik Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliği’nin 7. maddesinde; a) Günün gereklerine, koşullarına ve olanaklarına uygun olarak üyelerinin sorunlarını çözmek için çalışmak, mesleğin üye toplum ve ülke yararlarına göre uygulanması ve geliştirilmesi için gerekli çabaları göstermek, diğer meslek Odaları, üyeleri ve halkla ilişkilerinde dürüstlüğü ve ahlakı korumak, uzmanlık alanında ülke çıkarlarına uygun politikalar üreterek bunları savunmak, kamuoyu oluşturmak, ilgilileri uyarmak, d) Üyelerin hak ve yetkilerini korumak, üyeler arası dayanışmayı sağlamak, haksız rekabeti önlemek için gerekli gördüğü tüm girişim ve etkinliklerde bulunmak, Elektrik Mühendisleri Odası’nın amaçları arasında sayılmıştır.

Dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 4. fıkrası, 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 1. yarıyıl TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri’nin ve Oda Yönetim Kurulu’nun 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı kararı ile 2016 2. yarıyıl ücretlerinin Ağustos ayı içerisinde belirlenmesine, bu sürede herhangi bir değişiklik yapılmamasına ilişkin kararının; TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın … tarih ve … Seri No’lu tahakkuk işleminin iptal isteminin incelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin “Mesleki Denetim Uygulaması İlkeleri” başlıklı 15. maddesinin 4. fıkrasında; “Mesleki denetim uygulaması yapılan her iş için, Serbest Şehircilik Bürosu ve plan müellifi yetkili serbest şehircinin bilgilerini içeren sicil durum belgesi düzenlenir. Bu belgenin onay kurumuna iş ile birlikte teslim edilmesi zorunludur.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin dava konusu işlem tarihinde bulunan 4. maddesinde, sicil durum belgesi, mesleki denetim uygulaması aşamasında her iş için ayrı ayrı düzenlenen ve serbest şehircilik hizmetini veren yetkili serbest şehirci üyenin sicil durumuna ilişkin bilgileri içeren, plan onama kurumuna yapılan işle birlikte verilen belgeyi, ifade edeceği düzenlenmiş; Yönetmelik maddesine, 25.02.2017 tarih ve 29990 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklik ile “ücreti karşılığı düzenlenen” ibaresi eklenmiştir.
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 57. maddesinin 03.04.2012 tarih ve 28253 sayılı Resmi Gazete’de yapılan değişiklikten önceki 9. fıkrasında, “Proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet üstlenen mimarların ve mühendislerin, 27.1. 1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları, büro tescillerini yaptırıp her yıl için yenilenmeleri gerekir. İdare her proje için, proje müelliflerinin, fenni mesulleri şantiye şeflerinin mevzuata aykırı uygulama sebebiyle süreli veya süresiz olarak mesleki faaliyet haklarının kısıtlanıp kısıtlanmadığını belirlemek üzere, ilgili meslek odasınca elektronik ortamda ve maktu bedel karşılığında düzenlenen işin adının da yazılı olduğu sicil durum belgesini ister. Haklarında kısıtlama bulunan meslek adamlarına ait projeler onaylanmaz, fenni mesuliyet üstlenilmesine izin verilemez, yapı ruhsatı düzenlenemez. Yapım işlerinde yapı müteahhidi, taşeron ve şantiye şefi olarak görev alanlar aynı zamanda fenni mesul olarak görev üstlenemezler. İdare projeleri incelenirken 5.12.1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygunluğu da gözetir.” hükmü yer almakta idi.
03.04.2012 tarih ve 28253 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 2. maddesi ile eski madde tamamıyla değiştirilmiş ve yeni maddenin 14. fıkrasında, “Proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet üstlenen memurların ve mühendislerin 27.1.1954 tarihli ve 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu uyarınca, ilgili meslek odasına kayıtlı olmaları, büro tescillerini yaptırıp her yıl için yenilemeleri gerekir. İlgili meslek odaları hakkında süreli veya süresiz kısıtlılığı bulunan veya üyeliği sona eren üyelerini derhal elektronik ortamda merkez yapı denetim komisyonu ile bütün ilgili yerlere ve kuruluşlara bildirir. İdare yapı ruhsatı düzenleme aşamasında her proje için, proje müelliflerinde, fenni mesullerden ve şantiye şeflerinden mevzuata aykırı uygulama sebebiyle süreli veya süresiz olarak mesleki faaliyet haklarının kısıtlı olmadığına ilişkin ek-1’de yer alan sicil durum taahhütnamesini ister. İdareler Sorumluluk alan mimar ve mühendislerin yaptıkları işlemlere ilişkin bilgileri her ayın ilk haftası içinde ilgili meslek odalarına bildirir. Gerçeğe aykırı beyanda bulunduğu tespit edilen mimar ve mühendislerin işlemleri tazmin ve hukuki sorumluluğu kendilerine ait olmak üzere iptal edilir ve bu kişiler hakkında Türk Ceza Kanununun ilgili hükümleri gereği suç duyurusunda bulunulur. Gerçeğe aykırı beyanda bulunanlar hakkında yapılacak işlemler oda sicil durum taahhütnamelerinde, idare tarafından yazılı olarak belirtilir. Yapım işlerinde yapı müteahhidi, taşeron ve şantiye şefi olarak görev alanlar aynı zamanda fenni mesul olarak görev üstlenemezler. İdare, projeleri incelerken 5.12.1951 tarihli ve 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygunluğu da gözetir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yönetmelik değişikliğinden önce, proje sahibi idarenin, mimar ve mühendislerin mesleki faaliyet haklarının kısıtlanıp kısıtlanmadığını belirlemek için, ilgili meslek odasınca düzenlenen sicil durum belgesini istemesi öngörülmekte iken, sicil durum belgesinin istenilmesi koşulunun kaldırılarak, bunun yerine, idarenin mimar ve mühendisten, mesleki faaliyet haklarının kısıtlı olmadığına dair sicil durum taahhütnamesini isteyeceğinin öngörülmesi yolundaki Yönetmeliğin 2. maddesi ile değiştirilen Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 57. maddesinin 14. fıkrasında “ek-1 de yer alan sicil durum taahhütnamesi” ibaresi getirilmiştir.
03.04.2012 tarih ve 28253 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan bu değişikliğe karşı TMMOB Mimarlar Odasınca açılan davada, Danıştay Altıncı Dairesinin 20.06.2017 tarih ve E:2012/3162, K:2017/5054 sayılı kararı ile, mimar ve mühendislerin, Türkiye sınırları içerisinde meslek ve sanatlarını icra edebilmeleri için mesleğine uygun meslek odasına kayıtlı olmaları gerektiği hususunun tartışmasız olduğu, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nin 57. maddesi kapsamında ilgili meslek odalarının proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet üstlenen meslek mensupları hakkında süreli veya süresiz kısıtlılık hali veya üyeliğin sona erdiğine ilişkin bilgileri derhal elektronik ortam üzerinde merkez yapı denetim komisyonu ile bütün ilgili yerlere ve kuruluşlara bildirilmesi yükümlülüğünün getirilmiş olmasıyla da, önceki düzenlemede yer alan proje müellifliği ve yapım işlerinin denetimine dair fenni mesuliyet alan mühendisler ve mimarların kayıtlı oldukları odalarca tutulan (mevzuata aykırı uygulama sebebiyle süreli veya süresiz olarak mesleki faaliyetten kısıtlanıp kısıtlanmamaları durumları) bilgilere ulaşım ve paylaşım konusunda herhangi bir aksaklık yaratacak nitelikte olmadığı, buradaki asıl amacın sorumluluk alacak olan meslek mensuplarının oda üyesi olup olmadığı ile mesleki açıdan kısıtlı olup olmadığının tespiti olup, yeni düzenlemeninde bu amacı gerçekleştirebilecek nitelikte olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Ayrıca, 25.04.2012 tarih ve 2012/12 (1310) sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından çıkarılan Genelgenin 6. maddesinde, “03.04.2012 tarihinden itibaren yapı ruhsatı düzenlemeye yetkili idarelerce ruhsat sürecinin kısaltılabilmesi adına; proje müellifleri, fenni mesuller veya denetim kuruluşunun denetçi mimar ve mühendisleri için daha önceki mevzuatta da zorunlu olmayan meslek odası incelemesi, vizesi vb., İşlemler yapılmayacak, ayrıca bu doğrultuda sicil durum belgesi istenmeyecek ve projelerin meslek odasınca vizelenmesi talep edilmeyecek, mimar ve mühendislerden Yönetmelik eki taahhütname istenecektir. Elektrik, telefon ve doğalgaz tesisat projelerinin ilgili kurumca onaylanması haricinde, projeler ruhsat düzenlemeye yetkili idare onayı ve proje müellifinin imza ve parafı dışında, mevzuat uyarınca da zorunluluk arz etmediğinden meslek odaları dahil hiç bir kurum veya kuruluşça inceleme yapılmayacak ve vizelenmeyecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Bu düzenlemeye karşı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği tarafından açılan davada, Danıştay Altıncı Dairesi 20.06.2017 tarih ve E:2012/3929, K:2017/5059 sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik ile sicil durum belgesi istenilmesi koşulunun kaldırıldığı ve bu düzenlemede yargı kararı ile hukuka aykırılık bulunmadığına karar verildiği hususu da dikkate alındığında, Mesleki Denetim Uygulaması yapılan her iş için, Serbest Şehircilik Bürosu ve plan müellifi Yetkili Serbest Şehircinin bilgilerini içeren Sicil Durum Belgesi düzenlenmesi ve bu belgenin onay kurumuna iş ile birlikte teslim edilmesi zorunluluğu getiren dava konusu Yönetmeliğin 15. maddesinin 4. fıkrasında hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Ayrıca, dava konusu bireysel işlem tarihinde, Yönetmelik ile sicil durum belgesinin tanımı yapılmış olmakla birlikte, bu belge karşılığında ücret tahsil edilebileceğine ilişkin bir düzenlemeye yer verilmediği gibi, üst hukuk normları ile kaldırılmış bir belgeden ücret tahsili yoluna gidilmesi de söz konusu olamayacağından, belge ve hizmet ücretleri tespiti tablosunun Sicil Durum Belgelerinden Form-A için 150,00 TL, Form-B için 2.000,00TL, Form-C için 2.500,00TL ücret alınacağına ilişkin kısımlarında ve davacı hakkında projelerini mesleki denetime sunmadığından bahisle 7.350TL Sicil Durum Belgesi, 7.350TL gecikme faizi olmak üzere 14.700TL tahakkuk ettirilmesinde hukuka uygunluk görülmemiştir.

Dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 5. fıkrasının ilk cümlesinin iptal isteminin incelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin “Mesleki Denetim Uygulaması İlkeleri” başlıklı 15. maddesinin 5. fıkrasında; “Oda, Serbest Şehircilik Hizmetlerini yürürlükteki mevzuat ile planlama ve şehircilik ilkeleri, kamu yararı, mesleki etik ve benzeri bakımlardan denetlemeye yetkilidir. Bu konudaki denetleme, Yönetim Kurulunca merkez ve/veya şubelerde oluşturulacak kurul eliyle yapılır. Kurulun çalışma biçimi, ödenekleri, yukarıdaki ilkeler çerçevesinde inceleme yapılacak Serbest Şehircilik Hizmetinin seçim yöntemi ve benzeri konular Yönetim Kurulunca belirlenir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen 6235 sayılı Yasa’nın 2. maddesinin (b) bendi uyarınca, meslek odaları, meslek mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bir takım kurallar koyma yetkisine sahiptir.
Bu bağlamda, Yasada belirtilen bu amaçlara hizmet etmek üzere, meslek odasınca meslek mensuplarına yönelik mesleki denetim yapılabilmesi mümkün ise de, bu denetimin, meslek mensubunun sunduğu hizmetin içeriğinin denetlenmesi, yahut meslek mensubunun yeterliliğinin denetlenmesi niteliğinde olmayıp, meslek mensubunca bulundurulması gerekli bazı belge ve bilgilerin bulundurulup bulundurulmadığı, meslek mensubunun Oda üyelik kaydının bulunup bulunmadığı, kısıtlılığının olup olmadığı, bürosunun tescilini yaptırıp yaptırmadığı gibi mesleki disiplini sağlamaya yönelik şekli bir denetim olarak anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir.
O halde, meslek odalarının oda üyeleri üzerinde mesleki denetim yetkisi bulunmakla birlikte; oda tarafından mesleki denetimi yapılacak hizmetin içeriğine müdahale edilemeyecektir. Ancak, meslek odasının, projenin yürürlükteki mevzuat ile planlama ve şehircilik ilkeleri, kamu yararı, mesleki etik ve benzeri bakımlardan yapacağı bir değerlendirme hizmetin içeriğinin denetlenmesi niteliğine dönüşebilecektir. Dolayısıyla, meslek örgütü olan bir kurum, mesleki unvanını almış mensubunun yeterliliğini ve meslek mensubunun sunduğu hizmetin içeriğini denetleyemeyecek olup, dava konusu Yönetmelik cümlesi ile yalnızca şekli nitelikte bir denetim olması gereken mesleki denetimin sınırları aşılarak meslek odasınca, meslek mensubunun oda denetimine sunduğu hizmetin içeriğinin denetlenmesini öngördüğünden, bu ibare mesleki denetimin niteliği ile bağdaşmamakta ve hukuka aykırılık teşkil etmektedir.
Bu nedenle, Yönetmeliğin 15.maddesinin 5. fıkrasının ilk cümlesinin iptali gerekmektedir.

Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin (p) bendi, 4. maddesinin (s) bendi, 8. maddesinin 2. bendinin 2. cümlesi, 14. maddesi, 15. maddesinin 4. ve 5. fıkrasının ilk cümlesi hariç olmak üzere diğer kısımlarının ve 16., 17., 18. maddelerinin iptal isteminin incelenmesi:
29.5.2002 tarihli ve 24769 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri, Büro Tescil, Mesleki Denetim ve En Az Ücret Yönetmeliğinin, “Tanımlar ve Kısaltmalar” başlığı altındaki 4. maddesinin (k) bendinde; Mesleki Denetim Uygulamasının, Meslek ve meslektaş hak ve çıkarlarını korumak, geliştirmek, serbest şehircilik hizmetlerinin yetkili meslek adamlarınca yapılmasını sağlamak, eşit rekabet koşullarını oluşturmak, nitelikli, güvenilir ve yüksek teknik özelliklere sahip, Serbest Şehircilik Bürosu tarafından yapılan, tüm Serbest Şehircilik Hizmetinin Yönetmelik ve ekleri çerçevesinde, Oda tarafından incelenmesi, denetlenmesi ve bunların kayıtlarının tutulması işlemini, (p) bendinde, mesleki denetim ücretinin Serbest Şehircilik Bürosunun Serbest Şehircilik Hizmetlerinin denetimi karşılığı olarak ödediği ücretini ifade ettiği, (s) bendinde ise, Mesleki Denetim Uygulaması Ücret Birim Değerleri Tablolarının Serbest şehircilik bürosunca yapılan serbest şehircilik hizmetinin denetlenmesi karşılığında alınacak ücretin hesaplanmasında kullanılacak birim fiyatları, katsayıları, ilkeleri ve kabulleri içeren tabloları ifade edeceği belirtilmiştir.
Aynı Yönetmeliğin “Tescil Yenileme” başlıklı 8. maddesinde; “Serbest Şehircilik Bürosu, Oda tarafından farklı bir tarih verilmediği sürece her yıl Ocak ayı sonuna kadar tescil yenileme ücretini ödeyerek, tescil yenileme için Odaya başvurmak zorundadır.
(Değişik fıkra:RG-25/2/2017-29990) Tescil yenileme başvurusu, bir önceki yıla ait tamamlanan ve devam eden Serbest Şehircilik Hizmetleri ve diğer tüm iş ve işlemlere ait bilgilerin yer aldığı Oda Bilgi Sistemindeki fatura çizelgesinin ve Tescil Yenileme Formunun doldurulması ile yapılır. Formda yer alan bilgiler bu aşamada yıl içinde düzenlenmiş tüm fatura veya serbest meslek makbuzları ile karşılaştırılarak kontrol edilir….” düzenlemesine, “Mesleki Denetim Uygulaması” başlıklı 14. maddesinde; “Serbest Şehircilik Bürosu yaptığı veya yaptırdığı, en az ücretleri belirlenmiş Serbest Şehircilik Hizmeti kapsamındaki her türden proje ve ekleri ile ilgili dokümanları, Odaya vererek Mesleki Denetim Uygulamasından geçirmek ve uygunluk sağlamak zorundadır.” düzenlemesine, “Mesleki Denetim Uygulaması İlkeleri” başlıklı 15. maddesinde; “Serbest Şehircilik Hizmeti, bu Yönetmelik ve bu Yönetmeliğe göre düzenlenecek Yönerge, Form, En Az Ücret Tablosu ve benzeri belgeler çerçevesinde incelemeye alınır. Mesleki Denetim Uygulaması, Serbest Şehircilik Hizmetinin bu Yönetmelik hükümlerince kayıt ve tescilini yaptırmış Serbest Şehircilik Bürosu ve Yetkili Serbest Şehircilerce ve En Az Ücret Tablosuna uygun olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine ilişkin olarak yapılır.
(Değişik fıkra:RG-25/2/2017-29990) Mesleki Denetim Uygulaması sonuçları, Plan Denetim Formuna 1 (bir) nüsha olarak işlenir ve Serbest Şehircilik Bürosuna verilir.
Aykırılık bulunması halinde düzeltilmesi istenir, aksi halde Mesleki Denetim Uygulaması formunda belirtilir. Mesleki Denetim Uygulaması, Oda adına Yönetim Kurulunca atanacak Mesleki Denetim Uygulaması görevlileri tarafından gerçekleştirilir. Mesleki Denetim Uygulaması işlemi Belgeler verildiği tarihten itibaren en fazla 2 tam iş günü içinde sonuçlandırılır.
Mesleki Denetim Uygulaması yapılan her iş için, Serbest Şehircilik Bürosu ve plan müellifi Yetkili Serbest Şehircinin bilgilerini içeren Sicil Durum Belgesi düzenlenir. Bu belgenin onay kurumuna iş ile birlikte teslim edilmesi zorunludur.
Oda, Serbest Şehircilik Hizmetlerini yürürlükteki mevzuat ile planlama ve şehircilik ilkeleri, kamu yararı, mesleki etik ve benzeri bakımlardan denetlemeye yetkilidir. Bu konudaki denetleme, Yönetim Kurulunca merkez ve/veya şubelerde oluşturulacak kurul eliyle yapılır. Kurulun çalışma biçimi, ödenekleri, yukarıdaki ilkeler çerçevesinde inceleme yapılacak Serbest Şehircilik Hizmetinin seçim yöntemi ve benzeri konular Yönetim Kurulunca belirlenir.
Mesleki Denetim Uygulaması, serbest şehircilik hizmetlerinin yapıldığı ilin bağlı bulunduğu mesleki denetim görevliliğinde ya da serbest şehircilik bürosunun yer aldığı ilin bağlı bulunduğu mesleki denetim görevliliğinde yapılır. Mesleki denetim uygulamasının, serbest şehircilik hizmetinin yapıldığı ildeki mesleki denetim görevliliğinde yapılmaması halinde, serbest şehircilik hizmetlerinin açık adının yazılı olduğu liste, ilin bağlı bulunduğu il temsilciliğine veya Şubeye aylık dönemler halinde gönderilir.” düzenlemesine, “Mesleki Denetim Uygulamasının Yapılma Aşaması” başlıklı 16. maddesinde; “Mesleki Denetim Uygulaması, Serbest Şehircilik Hizmetinin onaylanmak üzere ilgili idareye sunulmadan önce yaptırılır.

Yaptıkları Serbest Şehircilik Hizmetini süresi içinde Mesleki Denetim Uygulamasına getirmeyen, Mesleki Denetim Uygulaması aşamasında kasıtlı olarak yanıltıcı bilgi ve belge veren ve bu Yönetmelik doğrultusunda düzenlenecek en az ücret tablosuna uymayan Serbest Şehircilik Büroları yazılı olarak uyarılırlar. 15 gün içinde eksiklik ve yanlışlık düzeltilmezse Serbest Şehircilik Bürosunun tescilleri üç ay süre ile iptal edilir. Tekrarı halinde her tekrar için iptal süresi ikişer ay uzatılarak uygulanır. Yönetim Kurulu bu durumda Yetkili Serbest Şehirciyi Onur Kuruluna sevk eder.
(Ek fıkra:RG-25/2/2017-29990) Faturası kesilen fakat devam eden iş olarak bildirilen Serbest Şehircilik Hizmetlerinin; söz konusu hizmetin plan yapımına ilişkin fatura kesimi sonrasında proje kayıt numarasının alınması, Onaya sunulmadan önce ise Oda birimlerine teslim edilerek Mesleki Denetim Uygulamasının yaptırılması gerekmektedir.” düzenlemesine, “Mesleki Denetim Uygulamasının Onay İçeriği” başlıklı 17. maddesinde; “Serbest Şehircilik Hizmeti kapsamında gerçekleştirilen Mesleki Denetim Uygulaması işlemi (Değişik ibare:RG-25/2/2017-29990) KAYDEDİLMİŞTİR ibaresinin, Oda mührü ve yetkili kişinin imzasının dokümanlar üzerinde bulunmasıyla veya Mesleki Denetim Uygulaması yapıldığına ilişkin, bir belge ile belirtilir. Bu işlem, içeriğin denetlenmesi ve onaylanması anlamını taşımaz.” düzenlemesine, “Mesleki Denetim Uygulaması Ücretinin Belirlenmesi” başlıklı 18. maddesinde; “(Değişik:RG-1/7/2012-28340) Serbest şehircilik hizmetlerine yönelik mesleki denetim uygulaması ücretleri, Oda Yönetim Kurulu tarafından her yıl en az bir kez maktu ücretler olarak belirlenerek üyelere internet ortamında duyurulur.
(Değişik fıkra:RG-25/2/2017-29990) Kamu İhale Kanunu çerçevesinde üstlenilen serbest şehircilik hizmetlerinin ve işverenle yapılarak 30 gün içinde Odaya bildirilen sözleşmelere göre yapılan serbest şehircilik hizmetlerinin mesleki denetim ücreti sözleşme tarihinde geçerli olan şehircilik hizmeti türü üzerinden maktu ücrete göre hesaplanır.
Serbest Şehircilik Bürosunun yaptığı Mesleki Denetim Uygulaması kapsamındaki Serbest Şehircilik Hizmetlerini Mesleki Denetim Uygulamasından geçirmediği veya usulsüz geçirdiği saptanırsa, Serbest Şehircilik Bürosundan o işin mesleki denetim ücreti, usulsüzlüğün saptandığı tarihte geçerli (Değişik ibare:RG-1/7/2012-28340) olan mesleki denetim ücreti iki ile çarpılarak alınır.
Tahakkuk ettirildiği tarihten sonra süresi içinde ödenmeyen Mesleki Denetim Uygulaması ücretleri yasal gecikme zammı ile birlikte alınır.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen 6235 sayılı Yasa’nın 2. maddesinin (b) bendi uyarınca, meslek odaları, meslek mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bir takım kurallar koyma yetkisine sahiptir.
Bu bağlamda, Yasada belirtilen bu amaçlara hizmet etmek üzere, meslek odasınca meslek mensuplarına yönelik mesleki denetim yapılabilmesi mümkün ise de, bu denetimin, meslek mensubunun sunduğu hizmetin içeriğinin denetlenmesi, yahut meslek mensubunun yeterliliğinin denetlenmesi niteliğinde olmayıp, meslek mensubunca bulundurulması gerekli bazı belge ve bilgilerin bulundurulup bulundurulmadığı, meslek mensubunun Oda üyelik kaydının
bulunup bulunmadığı, kısıtlılığının olup olmadığı, bürosunun tescilini yaptırıp yaptırmadığı gibi mesleki disiplini sağlamaya yönelik şekli bir denetim olarak anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir.
Nitekim, Yönetmeliğin 15. maddesinde, mesleki denetim uygulamasının, serbest şehircilik hizmetlerinin bu Yönetmelik hükümlerince kayıt ve tescilini yaptırmış Serbest Şehircilik Bürosu ve Yetkili Serbest Şehircilerce ve En Az Ücret Tablosuna uygun olarak gerçekleştirilip gerçekleştirilmediğine ilişkin olarak yapılacağı ifade edilmiş olup, bu durum göz önünde bulundurulduğunda; dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin (p) bendi, 8. maddesinin 2. bendinin 2. cümlesi ve 14. maddesi, 15. maddesinin 4. ve 5. fıkrasının ilk cümlesi hariç olmak üzere diğer kısımlarında ve 16., 17. maddelerinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmaktadır.
Yönetmeliğin dava konusu edilen ve yukarıda metnine yer verilen 4. maddesinin (s) bendinde, Mesleki Denetim Uygulaması Ücret Birim Değerleri Tablolarının Serbest şehircilik bürosunca yapılan serbest şehircilik hizmetinin denetlenmesi karşılığında alınacak ücretin hesaplanmasında kullanılacak birim fiyatları, katsayıları, ilkeleri ve kabulleri içeren tabloları ifade edeceği; 18. maddesinde ise, Odaca yapılacak mesleki denetim karşılığı ücret alınacağı ve alınacak bu ücretin, Oda Yönetim Kurulu tarafından maktu ücret olarak belirleneceği kurala bağlanmış olup, 6235 sayılı Yasa’nın yukarıda belirtilen 32. maddesinin (c) bendi göz önüne alındığında, mesleki denetim ücretinin yasal dayanağının bulunduğu görülmektedir.
Ayrıca, davacı tarafından, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesinin (ı) bendinde yapılan düzenleme ile yetkili kuruluşlar dışında meslek odası dahil, vize ve onay alınmasının kaldırıldığı gerekçesi ile iptal isteminde bulunulmaktadır.
3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesine 12.07.2013 günlü ve 6495 sayılı Kanun’un 73. maddesi ile eklenen (ı) bendi ile “Harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemez veya yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemez. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemez.” kuralı getirilmiştir.
Anılan düzenlemelerin incelenmesinden, söz konusu düzenlemelerin yapının ruhsata bağlanmasına ilişkin usul ve esaslara ilişkin olarak, ruhsat verilmesi sırasında projelerin meslek odalarının vize veya onayına tabi tutulamayacağına ilişkin olduğu, bu düzenlemenin esasen yapının ruhsatlandırılması öncesi vize ve onay şartını ortadan kaldırdığı, ancak bu düzenlemenin meslek odası ile üyesi arasındaki mesleki denetime sunma yükümlülüğünün bertarafı anlamına gelmeyeceği, meslek odası ve üyeleri arasındaki hukuki duruma ilişkin olmadığı, farklı alanlardaki farklı düzenlemelere ilişkin olduğu sonucuna varılarak davacının iddiası yerinde görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 4. fıkrası, 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 1. yarıyıl TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri’nin ve Oda Yönetim Kurulu’nun 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı kararı ile 2016 2. yarıyıl ücretlerinin Ağustos ayı içerisinde belirlenmesine, bu sürede herhangi bir değişiklik yapılmamasına ilişkin kararının; TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın … tarih ve … Seri No’lu tahakkuk işleminin İPTALİNE oybirliği ile,
2. Dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 5. fıkrasının ilk cümlesinin İPTALİNE oyçokluğu ile,
3. Dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin (p) bendi, 4. maddesinin (s) bendi, 8. maddesinin 2. bendinin 2. cümlesi ve 14.maddesi, 15. maddesinin 4. ve 5. fıkrasının ilk cümlesi hariç olmak üzere diğer kısımları ile 16., 17., 18. maddelerinin yönünden DAVANIN REDDİNE oyçokluğu ile,
4. Dava kısmen iptal, kısmen ret şeklinde sonuçlandığından aşağıda dökümü yapılan yargılama giderlerinin yarısı olan … TL’nin davacı üzerine bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye, yargılama giderlerinin diğer yarısı olan …TL’nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
5. Posta giderleri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
24/12/2020 tarihinde karar verildi.

KARŞI OY:
(X) Dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 5. fıkrasının ilk cümlesinin iptal isteminin incelenmesi:
Dava konusu Yönetmeliğin “Mesleki Denetim Uygulaması İlkeleri” başlıklı 15. maddesinin 5. fıkrasında; “Oda, Serbest Şehircilik Hizmetlerini yürürlükteki mevzuat ile planlama ve şehircilik ilkeleri, kamu yararı, mesleki etik ve benzeri bakımlardan denetlemeye yetkilidir. Bu konudaki denetleme, Yönetim Kurulunca merkez ve/veya şubelerde oluşturulacak kurul eliyle yapılır. Kurulun çalışma biçimi, ödenekleri, yukarıdaki ilkeler çerçevesinde inceleme yapılacak Serbest Şehircilik Hizmetinin seçim yöntemi ve benzeri konular Yönetim Kurulunca belirlenir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Yukarıda belirtilen 6235 sayılı Yasa’nın 2. maddesinin (b) bendi uyarınca, meslek odaları, meslek mensuplarının, müşterek ihtiyaçlarını karşılamak, mesleki faaliyetlerini kolaylaştırmak, mesleğin genel menfaatlere uygun olarak gelişmesini sağlamak üzere meslek disiplinini ve ahlakını korumak için gerekli gördüğü bir takım kurallar koyma yetkisine sahiptir.
Bu bağlamda, Yasada belirtilen bu amaçlara hizmet etmek üzere, meslek odasınca meslek mensuplarına yönelik mesleki denetim yapılabilmesi mümkün ise de, bu denetimin, meslek mensubunun sunduğu hizmetin içeriğinin denetlenmesi, yahut meslek mensubunun yeterliliğinin denetlenmesi niteliğinde olmayıp, meslek mensubunca bulundurulması gerekli bazı belge ve bilgilerin bulundurulup bulundurulmadığı, meslek mensubunun Oda üyelik kaydının bulunup bulunmadığı, kısıtlılığının olup olmadığı, bürosunun tescilini yaptırıp yaptırmadığı gibi mesleki disiplini sağlamaya yönelik şekli bir denetim olarak anlaşılması ve uygulanması gerekmektedir.
Dava konusu Yönetmelikte maddesinde düzenlenen denetimin şekli bir denetim niteliğinde olduğu, bunu aşacak tarzda bir mesleki denetim yapılmasına olanak tanıyan bir düzenleme içermediği anlaşıldığından, bu haliyle davaya konu edilen düzenlemede dayanağı kanuna, kamu yararına ve hukuka aykırılık görülmemiştir.

Bu nedenle, Yönetmeliğin 15.maddesinin 5. fıkrasının ilk cümlesi yönünden davanın reddi gerektiği düşüncesi ile aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyoruz.

KARŞI OY:
(XX) Dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 4. fıkrası, 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 1. yarıyıl TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri ve Oda Yönetim Kurulu’nun 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı kararı ile TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın … tarih ve … Seri No’lu tahakkuk işleminin iptaline dair çoğunluk görüşüne katılmakla birlikte, Mesleki Denetim Uygulaması yapılan her iş için, Serbest Şehircilik Bürosu ve plan müellifi Yetkili Serbest Şehircinin bilgilerini içeren sicil durum belgesi düzenleneceği ve bu belgenin onay kurumuna iş ile birlikte teslim edilmesinin zorunlu olduğuna dair Yönetmeliğin 15. maddesinin 4. fıkrasının “Mesleki Denetim Uygulaması İlkeleri” başlığı altında düzenlendiği de göz önüne alındığında, davalı Odanın mesleki denetim yetkisi açısından konuyu değerlendirmek gerekmektedir.
Anayasanın 124. maddesinde, Cumhurbaşkanlığı, bakanlıklar ve kamu tüzel kişilerinin kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve kanuna aykırı olmamak şartıyla yönetmelikler çıkarabilecekleri hükme bağlanmıştır.
6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Yasasının 39. maddesinin 1. bendinde, bu kanun hükümlerinin müteşebbis heyetlerce ihzar ve Birlik umumi heyetince tasvip edilecek bir talimatname ile tatbik olunacağı hükmü yer almaktadır.
Kanun koyucu; düzenlediği konularda genel prensipleri belirler ve bunun uygulanmasını yürütmeye, başka bir ifadeyle idarelere bırakır. Bu asli düzenleme yetkisinin Yasama organına ait olmasının doğal bir sonucudur. Ancak, idarelerin düzenleme yetkisi yasama organının çizdiği sınırlar içinde ve üst hukuk normlarına aykırı olmamak kayıt ve şartına bağlı olarak gerçekleşebilir.
Bir kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşu olan Şehir Plancıları Odası’nın, 6235 sayılı Kanun ile belirlenen görev alanı içinde yasanın uygulanmasını teminen yönetmelik çıkarma yetkisine sahip olduğu açıktır. Uyuşmazlıkta ise davacının projelerini mesleki denetime sunma yükümlülüğünün yönetmelik maddeleri ile düzenlendiği, Yönetmelik ile üst hukuk normlarında bulunmayan düzenlemeler getirildiği, daha açık bir ifade “mesleki denetim” yetkisine ilişkin 6235 sayılı kanunda ve ilgili diğer kanunlarda herhangi bir düzenleme bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Ayrıca, 3194 sayılı İmar Kanunu’nun “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesine 12.07.2013 günlü ve 6495 sayılı Kanun’un 73. maddesi ile eklenen (ı) bendi ile “Harita, plan, etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemez veya yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemez. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemez.” kuralı getirilmiştir.
Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde ise, “Etüt ve projeler; idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dâhil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulamaz, tutulması istenemez. Vize veya onay yaptırılmaması ve benzeri nedenlerle müellifler veya bunlara ait kuruluşların büro tescilleri iptal edilemez veya yenilenmesi hiçbir şekilde geciktirilemez. Müelliflerden bu hükmü ortadan kaldıracak şekilde taahhütname talep edilemez.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 25.04.2012 tarihli Genelgesinin 6. maddesinde ise, “03.04.2012 tarihinden itibaren yapı ruhsatı düzenlemeye yetkili idarelerce ruhsat sürecinin kısaltılabilmesi adına; proje müellifleri, fenni mesuller veya yapı denetim kuruluşunun denetçi mimar ve mühendisleri için daha önceki mevzuatta da zorunlu olmayan meslek odası incelemesi, vizesi vb. İşlemler yapılmayacak, ayrıca bu doğrultuda sicil durum belgesi istenmeyecek ve projelerin meslek odasınca vizelenmesi talep edilmeyecek, mimar ve mühendislerden Yönetmelik eki taahhütname istenecektir.” düzenlemesine yer verilmiştir.
Türkiye Mimarlar ve Mühendisler Odası Birliği ve ilgili oda mevzuatlarında, odaya kayıtlı mimar, mühendis ve bürolar tarafından üretilen harita, plan, etüt ve projelerin ilgili kurumlara sunulmadan önce oda onayına sunulması gerektiği belirtilmekte ise de, 6495 sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 73. maddesi ile 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesine eklenen (ı) fıkrası ile, harita, plan, etüt ve projelerin idare ve ilgili kanunlarında açıkça belirtilen yetkili kuruluşlar dışında meslek odaları dahil başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmayacağı ve tutulmasının istenemeyeceği belirtilmiş, 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun’un 2. maddesinin 4/(a) bendinde, yapı denetim kuruluşlarının ilgili idareler dışında başka bir kurum veya kuruluşun vize veya onayına tabi tutulmadan, ilgili idareye uygunluk görüşünü bildirme yükümlülüğü düzenlenmiş olup, vize ve onay ifadesinin şekli nitelikte bile olsa mesleki denetimi de kapsadığı hususunda kuşku bulunmadığından, yukarıda belirtilen mezkur Kanun hükümlerine aykırı olarak oda üyelerine ürettiği hizmetlerini mesleki denetime sunma yükümlülüğü yüklenmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Ayrıca, yapılan mesleki denetim sonucunda mesleki denetim ücreti tahsil edildiği, üyelere ürettiği hizmetlerini mesleki denetime sunma yükümlülüğü yüklediği, bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde üyelerin bazı yaptırımlarla karşı karşıya kalmasına yol açtığı ve meslek odası tarafından her yıl üyelerinden üyelik aidatı ve büro tescil yenileme ücreti de tahsil edildiği dikkate alındığında, üyeleri mali açıdan ağır yük altında bırakan ve daha ziyade oda gelir kalemini artırmaya yönelik olduğu anlaşılan mesleki denetimin bir zorunluluk olarak öngörülmesinde hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 5. fıkrasının ilk cümlesi yönünden de, Kanun düzenlemelerinde oda üyelerine ürettiği hizmetlerini mesleki denetime sunma yükümlülüğü bulunmadığından bu gerekçe ile hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu durumda, dava konusu Yönetmeliğin 15.maddesinin 4. ve 5. fıkrasının ilk cümlesi, 29.12.2015 tarihinde yayınlanan 2016 1. yarıyıl TMMOB Şehir Plancıları Odası Serbest Şehircilik Hizmetleri Mesleki Denetim Uygulaması Esasları ve Belge Ücretlendirme İlkeleri, Oda Yönetim Kurulu’nun 29.06.2016 tarih ve 29/7 sayılı kararı ve TMMOB Şehir Plancıları Odası’nın 26.09.2016 tarih ve … Seri No’lu tahakkuk işleminin yukarıda belirtilen gerekçe ile iptaline karar verilmesi gerektiği, dava konusu Yönetmeliğin 4. maddesinin (p) bendi, 4. maddesinin (s) bendi, 8. maddesinin 2. bendinin 2. cümlesi ve 14., 15. maddesinin 4. ve 5. fıkrasının ilk cümlesi hariç olmak üzere diğer kısımları ve 16., 17., 18. maddelerinin iptaline karar verilmesi gerektiği görüşü ile davanın reddine dair aksi yönde oluşan çoğunluk kararına katılmıyorum.