Danıştay 8. Daire Başkanlığı 2016/14002 E. , 2020/4623 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/14002
Karar No : 2020/4623
emyiz İsteminde Bulunan (Davacı) : …Belediye Başkanlığı- …
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davalı) : …Valiliği
Vekili : Av. …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : 6360 sayılı Kanun ile büyükşehir ilçe belediyesi statüsü kazanan davacı belediyenin aynı Kanun’un Geçici 1.maddesinin 8.fıkrası uyarınca su hizmetleri ve toptancı hallerinin işletilmesine yönelik hizmetlerin yerine getirilmesinde kullanılan taşınmazlarının Valilikçe oluşturulan Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu tarafından ilgisine göre büyükşehir belediyesi ile ilgili bağlı kuruluşuna devredileceği, somut olayda ise davacı belediyenin bu kapsamda bildirdiği taşınmazlarının Komisyon tarafından ada/parsel numarası ve hisseli/tam olarak devredilip devredilmediği belirlenmeden devre konu edildiği, büyükşehir belediyesi tarafından kararın gözden geçirilerek ada/parsel numarası belli olacak şekilde ek karar alınmasının istenilmesine ve Tapu Müdürlüğü tarafından da tescilin yapılabilmesi için ada/parsel numaralarının ve hisselerin bildirilmesi istenilmesine rağmen Valilik tarafından bu belirlemenin Komisyona sevk edilmeksizin bizzat yapıldığı, Tapu Sicil Tüzüğü’nün “Resmî senet düzenlenmesini gerektirmeyen işlemler” başlıklı 20. maddesinin 1-(g) alt bendinde; Devlet veya kamu kurumlarınca taşınmazın tahsis veya devir yoluyla dağıtımında; ilgili kanuna uygun şekilde yetkili mercilerce verilen kararın ayni hak tescili için aranacağı yönündeki hüküm de dikkate alındığında yetkili merci olan Komisyon kararı olmaksızın tapuda devir işlemlerinin gerçekleştirilemeyeceği, ada/parsel numarası gibi unsurların devir işlemlerinin “konu” unsurunu oluşturduğu ve Valilik tarafından resen bu hususta bir belirleme yapılamayacağı anlaşıldığından, konunun Komisyona iletilmesi gerekirken aksi yönde tesis edilen işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığından Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, davacı Belediye tarafından, 6360 sayılı Kanun kapsamında yapılan devir işlemlerine ilişkin devre konu taşınmazların tespitine yönelik 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı davalı idare işlemi ile taşınmazların davacıya devrinin yapılamayacağına ilişkin … tarih ve …sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; davacı … Belediye Başkanlığı tarafından 5 (beş) adet taşınmazın 05.11.2013 tarihinde Devir Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu’na bildirildiği, Komisyonca …Büyükşehir Belediyesi’nin görevinde kalan taşınmazların … Büyükşehir Belediyesi’ne devrine karar verildiği, bu kararın … Belediyesi temsilcisinin de katılımıyla oybirliğiyle alındığı, davalı tarafından anılan taşınmazların hangi ada ve parsellerde bulunduğunun tespiti için araştırma yapıldığı, yapılan araştırma sonucunda su kulesinin … İlçesi, … Mahallesi … ada …-… parsel sayılı taşınmazlarda bulunduğu, toptancı halinin ise … ada …-… sayılı parsellerde bulunduğunun tespit edildiği ve bu tespit üzerine devir işlemlerinin yapılması için yazışmaların yapıldığı, davalı idarenin mevzuat uyarınca kendisine verilen yetkiyi kullanarak işlem tesis ettiği; öte yandan, … Büyükşehir Belediyesi’nin yürütmekle yükümlü olduğu faaliyetler kapsamında kalan ve davacıya ait bulunmakta iken …Büyükşehir Belediyesi’ne devredilen taşınmazlar üzerinde, davacıya ait olduğu iddia edilen kültür merkezi ve düğün salonunun kullanımı ve tahsisi konusunda, davacı belediye tarafından …Büyükşehir Belediyesi’ne talepte de bulunulabileceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Daire Kanun’un 1.maddesinde; “Aydın, Balıkesir, Denizli, Hatay, Malatya, Manisa, Kahramanmaraş, Mardin, Muğla, Ordu, Tekirdağ, Trabzon, Şanlıurfa ve Van illerinde, sınırları il mülki sınırları olmak üzere aynı adla büyükşehir belediyesi kurulmuş ve bu illerin il belediyeleri büyükşehir belediyesine dönüştürülmüştür.” hükmüne, Geçici 1.maddesinin 1.fıkrasında; “Bu Kanundaki devir, tasfiye ve paylaştırma işlemlerini yürütmek üzere vali tarafından, bir vali yardımcısının başkanlığında, valinin uygun göreceği kurum ve kuruluş temsilcilerinin ve ilgili belediye başkanlarının katılımıyla devir, tasfiye ve paylaştırma komisyonu kurulur. Bu komisyona yardımcı olmak üzere valinin görevlendirmesi ile alt komisyonlar da kurulabilir.” hükmüne, aynı maddenin 8. fıkrasında ise; “Bu Kanunla büyükşehir ilçe belediyesi olan belediyelerce yürütülen su, kanalizasyon, katı atık depolama ve bertaraf, ulaşım, her çeşit yolcu ve yük terminalleri, toptancı halleri, mezbaha, mezarlık ve itfaiye hizmetlerine ilişkin olmak üzere personel, her türlü taşınır ve taşınmaz malları ve bu hizmetlerin yerine getirilmesine yönelik yatırım, alacak ve borçları, komisyonca ilgisine göre büyükşehir belediyesi ile ilgili bağlı kuruluş arasında paylaştırılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile … Büyükşehir Belediyesi’nin kurulduğu, davacı … Belediyesi’nce 6360 sayılı Kanun’un Geçici 1. Maddesinin 8. Fıkrası kapsamındaki taşınmazların ada/parsel numarası belirtilmeden, yalnızca adres belirtilmek suretiyle Valiliğe bildirildiği, …Valiliği Devir Tasfiye Paylaştırma Komisyonu’nun 21.03.2014 tarih ve 2014/71 sayılı işlemiyle …Belediyesi tarafından bildirilen taşınmazların … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na devrine karar verildiği, bu devredilen taşınmazlar arasında …Mahallesi’nde üzerinde dükkanlar bulunan ve toptancı hali olarak kullanılan taşınmaz ile … Mahallesi’nde üzerinde su kulesi ve depo bulunan taşınmazın da yer aldığı, devrine karar verilen taşınmazların tescilinin sağlanabilmesi için Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 12.06.2014 tarih ve 02676 sayılı yazıyla Valiliğe başvurularak mülkiyeti … Belediyesi’ne ait, su kulesi vasıflı taşınmaz malın ada/parsel numaraları ile yüz ölçümünün belirtilerek devrine yönelik ek karar alınmasının talep edildiği, yine …Kaymakamlığı Tapu Sicil Müdürlüğü tarafından da 16.06.2014 tarih ve 605 sayılı yazıyla devre konu taşınmazların ada/parsel numaralarının tespiti ve devre konu hisselerinin tescile esas olmak üzere Müdürlüğe bildirilmesinin istenildiği, Valilikçe devredilen taşınmazların ada parsel numarasının bildirilmesine yönelik … Kaymakamlığı Tapu Sicil Müdürlüğü’ne 16.06.2014 tarih ve 6659 sayılı yazının yazıldığı, Tapu Sicil Müdürlüğü’nün 18.06.2014 tarih ve 618 sayılı yazısıyla TAKBİS programında taşınmazların cinsine göre sorgulama yapılması mümkün olmadığından, konunun teknik işlem olması nedeniyle söz konusu taşınmazların yer gösterme suretiyle mahallinde kadastro Müdürlüğü’nce tespitinin yapılabileceğinin belirtildiği; Valilikçe, … Kadastro Müdürlüğü’nden, devre karar verilen taşınmazların ada/parsel numaralarının teknik elemanlarca tespitinin istenilmesi üzerine tekniker tarafından düzenlenen tutanakta; … Mahallesi’ndeki dükkanların … ada …, … sayılı parsellerde, …Mahallesi’ndeki su kulesinin de .. ada …, … sayılı parsellerde yer aldığının belirlendiği; … Valiliği’nin 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı yazısıyla tekniker tarafından düzenlenen tabloya göre taşınmazların devir işlemlerinin yapılması hususunda … Kaymakamlığı’na yazı yazıldığı, … Kaymakamlığı Tapu Müdürlüğü’nce de …Mahallesi … ada … numaralı parselin gerçek kişiler adına kayıtlı olması nedeniyle bu yer hariç diğer … Mahallesi … ada … (arsa vasıflı), … (hayvan pazarı, pazar yeri, kargir tuvalet vasıflı) numaralı parseller ile … Mahallesi … ada …(su kulesi ve arsası vasıflı) numaralı parselin … Büyükşehir Belediye Başkanlığı adına devrinin yapıldığı, Tapu Müdürlüğü’nce tapudaki devir işlemlerinin davacı belediyeye bildirilmesi üzerine, davacı tarafından 05.02.2015 tarih ve 82 sayılı yazıyla …Mahallesi … ada … parseldeki taşınmazın belediyeye ait düğün salonu niteliğinde olduğu ve anılan taşınmazın kendilerine devrinin yapılması gerektiği belirtilerek davalı Valiliğe itirazda bulunulduğu, 25.02.2015 tarih ve 2878 sayılı Valilik yazısıyla, yapılan devir işlemlerinin Kadastro Müdürlüğü tespit işlemi sonrası belirlenen taşınmazlara göre gerçekleştirildiği, Devir, Tasfiye, Paylaştırma Komisyonu’nca alınan kararın da kesinleştiği, yeniden bir karar alınması veya kararın değiştirilmesinin mümkün olmadığı belirtilerek davacının başvurusunun reddedilmesi üzerine, devre konu taşınmazların tespitine yönelik 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı Valilik işlemi ile davacının başvurusunun reddine ilişkin … tarih ve …sayılı Valilik işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlık; 21.03.2014 tarih ve 2014/71 sayılı …Valiliği Devir, Tasfiye, Paylaştırma Komisyon kararının uygulanması sırasında, devredilen taşınmazların ada/parsel numaralarının belirlenmesine yönelik Valilikçe tesis edilmiş uygulama işlemi ve buna yönelik yapılan itirazın reddi işleminden kaynaklanmaktadır.
Tespiti yapılan taşınmazların Büyükşehir Belediyesi’ne devrinin yapılmasına yönelik 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı davalı idare işleminin … Mahallesi … ada …parselde yer alan su kulesi ve arsasına yönelik kısmının incelenmesi;
Olayda, davacı …Belediyesi’nce 6360 sayılı Kanun’un Geçici 1. maddesinin 8. fıkrası kapsamında su hizmetine ilişkin olarak kullanılan … Mahallesi’nde yer alan taşınmazın 05.11.2013 tarihli yazıyla Valiliğe bildirildiği, anılan yazıda yer alan tabloda, bu taşınmazın İçme Suyu birimince kullanıldığı, üzerinde kule ve deponun yer aldığının belirtildiği ve fakat herhangi bir ada/parsel numarasına yer verilmediği, … Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu’nun 21.03.2014 tarih ve 2014/71 sayılı kararıyla söz konusu tablonun aynen kabul edilerek … Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na devredildiği; anılan taşınmazın ada/parsel numarasının tekniker tarafından tespit edilmesi sonrası davalı Valiliğin 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı yazısıyla tekniker tespiti doğrultusunda belirlenen ada/parsel numarasına göre devir işleminin yapılmasının Tapu Müdürlüğü’nden istenildiği görülmekte olup, davacı tarafından …Mahallesi …ada …(su kulesi ve arsası vasıflı) numaralı parselin üzerinde yalnızca su kulesinin bulunmadığı, uygulama imar planında sosyal tesis alanı olarak göründüğü, bu yerde halihazırda Kültür Merkezi olarak faaliyet gösteren bir binanın da yer aldığı belirtilerek anılan parselin tamamının Büyükşehir Belediyesi’ne devredilmesinin hukuka aykırı olduğunun iddia edildiği görülmektedir.
6360 sayılı Kanun’un Geçici 1.maddesinin 8.fıkrası kapsamında su hizmetinde kullanılan taşınmazlar davacı tarafından davalı idareye bildirilirken … Mahallesi’nde bu hizmete ayrılan taşınmaz üzerinde başka herhangi bir yapının bulunduğu ve bu yerin ayrıca su hizmeti dışında başka hizmetlere de ayrıldığına yönelik davalı Valiliğe bir bilgi verilmediği, davacının verdiği bilgi ve teklif doğrultusunda Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu’nca karar alındığı, kararın alınması aşamasında herhangi bir itirazın ileri sürülmediği anlaşıldığından, üzerinde su kulesi ve depo bulunduğu belirtilen taşınmazın kadastro teknikeri vasıtasıyla ada/parsel numarası belirlenmesi sonrasında davalı Valilikçe devir işlemlerinin bu belirlemeye göre yapılması yönünde tesis edilen dava konusu işlemin bu kısmında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, tespiti yapılan taşınmazların Büyükşehir Belediyesi’ne devrinin yapılmasına yönelik 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı davalı idare işleminin …Mahallesi … ada …parselde yer alan su kulesi ve arsasına yönelik kısmı yönünden davanın reddine karar veren İdare Mahkemesi kararı sonucu itibarıyla yerinde görülmüş olup, yukarıda belirtilen gerekçeyle onanması gerekmektedir.
Tespiti yapılan taşınmazların Büyükşehir Belediyesi’ne devrinin yapılmasına yönelik 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı davalı idare işleminin … Mahallesi …ada … (arsa vasıflı) numaralı parsele yönelik kısmı ile anılan parsel yönünden yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı Valilik işlemlerinin incelenmesi;
Uyuşmazlıkta, Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu tarafından, üzerinde toptancı hali olarak kullanılan iş yerleri bulunması nedeniyle … Büyükşehir Belediyesi’ne devrine karar verilen ve … Mahallesi’nde yer alan taşınmazın ada/parsel numarasının tespitinin Valilikçe Kadastro Müdürlüğü’nden istenilmesi üzerine, tekniker tarafından, …Mahallesi’nde üzerinde iş yeri bulunan taşınmazların … ada … ve … parseller olarak belirlendiği, davalı idarenin 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı yazısıyla tekniker tespiti doğrultusunda belirlenen ada/parsel numarasına göre devir işleminin yapılmasının Tapu Müdürlüğü’nden istenildiği, davacı belediye tarafından ise, … ada … numaralı parselin işleme dahil edilmesinin hukuka aykırı olduğu, zira söz konusu taşınmazda belediye düğün salonunun bulunduğu, uygulama imar planında da anılan yerin belediye düğün salonu olarak gösterildiğinin iddia edildiği görülmektedir.
Bakılan davada, Komisyonca, üzerinde iş yeri/dükkan bulunan ve Hal Müdürlüğü olarak kullanılan taşınmazın Büyükşehir Belediye Başkanlığı’na devrine karar verildikten sonra kadastro teknikeri tarafından … Mahallesi … ada … ve … numaralı parsellerin, diğer bir ifadeyle birden fazla taşınmazın, bu hizmet için kullanılan yerler olarak tespit edildiği; ancak davacı belediyenin … ada …numaralı parselin toptancı hali olarak değil, belediye düğün salonu olarak kullanıldığı yönünde iddiası bulunduğundan, anılan iddiaya yönelik İdare Mahkemesi’nce mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu fiili durumun araştırılıp tespit edilmesi gerekirken davalı idarenin yetkisini hukuka uygun kullandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu olan … Mahallesi … ada … numaralı parsel yönünden davanın reddine karar veren İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesinin … Mahallesi … ada … parsele ilişkin kısmı yönünden verilen ret kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle oyçokluğuyla onanmasına, … Mahallesi … ada … numaralı parsele ilişkin kısmının ise oybirliğiyle bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 22/10/2020 tarihinde ile karar verildi.
KARŞI OY :
X- Dava, davacı Belediye tarafından, 6360 sayılı Kanun kapsamında yapılan devir işlemlerine ilişkin devre konu taşınmazların tespitine yönelik 11.09.2014 tarih ve 10607 sayılı davalı idare işlemi ile taşınmazların davacıya devrinin yapılamayacağına ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Olayda,… Valiliği Devir, Tasfiye ve Paylaştırma Komisyonu’nca ada/parsel numarasına yer verilmeden alınan devir kararının uygulanmasına yönelik olarak Valilik tarafından gerçekleştirilen işlemler sonucu devri yapılan … Mahallesi … ada …parsel numaralı (su kulesi ve arsası vasıflı) taşınmazın üzerinde su kulesi dışında Kültür Merkezi’nin de bulunduğu; yine, … Mahallesi … ada ..numaralı (arsa vasıflı) parsele yönelik olarak da anılan taşınmazda toptancı halinin değil, belediye düğün salonunun yer aldığı ileri sürüldüğünden, Mahkemece mahallinde yapılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu fiili durumun araştırılıp tespit edilmesi gerekirken davalı idarenin yetkisini hukuka uygun kullandığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde hukuki isabet görülmemiştir.
Bu durumda, her iki taşınmaz yönünden de İdare Mahkemesi’nce keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu yapılacak değerlendirme doğrultusunda bir karar verilmesi gerektiğinden, …Mahallesi … ada … numaralı parsel yönünden de temyize konu kararın bozulması gerektiği görüşüyle Mahkeme kararının gerekçeli olarak onanmasına ilişkin aksi yöndeki çoğunluk kararına bu kısım yönünden katılmıyorum.