8. Daire         2009/692 E.  ,  2010/3552 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2009/692
Karar No: 2010/3552
Davacı : …
Vekili : …
Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı
Davanın Özeti : Özel eğitim kurumlarında rehber öğretmenlere ders görevi verilemeyeceği ve ilgili kurumlara bu doğrultuda uygulama yapılması gerektiği yönünde tesis edilen Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 25.11.2008 gün ve … sayılı işleminin, üst hukuk normlarına aykırı olduğu, mevcut düzenlemeler uyarınca görev yapan rehber öğretmenlerin kazanılmış haklarının ihlal edildiği ve özel özel eğitim kurumları açısından telafisi imkansız zararlara yol açacağı ileri sürülerek iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : Mevzuat hükümleri uyarınca tesis olunan işlemde kamu yararı ve hizmet gereklerine aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi … Düşüncesi : Yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … Düşüncesi : Dava, Özel eğitim kurumlarında rehber öğretmenlere ders görevi verilemeyeceği ve ilgili kurumlara bu doğrultuda uygulama yapılması gerektiğine ilişkin Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 25.11.2008 günlü, … sayılı işleminin iptali isteminden doğmuştur.
17.4.2001 günlü ve 24376 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 4.maddesinin (i) fıkrasında; Rehber öğretmen (Psikolojik Danışman) : Eğitim-Öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servisleri ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde öğrencilere rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti veren, üniversitelerin psikolojik danışma ve rehberlik ile eğitimde psikolojik hizmetler alanında lisans eğitimi almış personeli; olarak tanımlamış;
Milli Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Kursları Yönetmeliğinin; “Kursta görevlendirilecek Personel” başlığını taşıyan 6.maddesinin ;
d) fıkrasında zihinsel engelliler eğitimi için,
f) fıkrasında işitme engelli bireylerin eğitimi için,
g) fıkrasında işitme bedensel engellilerin eğitimi için
h) fıkrasında görev engelli bireylerin eğitimi için kursta görevlendirilecek zorunlu personel olduğu; hükmü yer almış;
Aynı Yönetmeliğin “Psikologun görevleri” başlığını taşıyan 11.maddesinde ise;
a) Atipik özellikleri, uyum güçlükleri, sorunları veya özürleri bakımından incelenmesi ve tanınması gereken bireyler için tanılama çalışması yapar.
b) Bu çalışmalar için gerekli psikolojik ölçmeleri yapar, yöntem ve teknikleri kullanır ve bunların sonuçlarını değerlendirir.
c) Bireylere kendi alanı ile ilgili olan psikolojik yardımları verir, gerekli terapi çalışmalarını yürütür.
d) Gerektiğinde bireylere çevrede psikolojik yardım veren başka kurum ve kuruluşlara yönlendirir.
e) Çevrede ve okullarda alanıyla ilgili araştırmalar yapar veya yapılanlara katılır. Sonuçları, önerileriyle birlikte ilgililere iletir.
f) Alanı ve bölümünün hizmetleriyle ilgili bilimsel gelişmeleri izler, uygulamalarında bunlardan yararlanır.
g) Kurumda diğer meslek elemanlarıyla ekip çalışması yapar ve görevlerine ilişkin gerekli kayıtları usulüne uygun şekilde tutar.
h) Aile eğitim, rehberliği ve danışmanlığı programlarında alanı ile ilgili konularda yer alır, uygulamaya katılır.
ı) Personelin hizmet içi eğitim programlarını alanı ile ilgili konular açısından hazırlama ve uygulamada görev alır.” şeklinde sayılmıştır.
Ağustos 2003-2551 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisinde yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Kursları Tip Yönetmeliğinin 7.maddesinin (e) fıkrasının 2.bendinde de “otistik çocukların eğitimi için “Rehber Öğretmen veya psikolog” kursta zorunlu görevlendirilecek personel olarak ifadesini bulmuştur.
Anılan Yönetmelik madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; Rehber öğretmen veya psikolog kursta görevlendirilecek zorunlu personel olarak gösterilmiş olup, Rehber öğretmen ile psikologların yapacakları görevler birlikte değerlendirmeye tabi tutularak her ikisininde özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde uygulanan programın türüne göre kendi alanlarındaki derslerde zorunlu olarak görevli kılınmışlardır.
Özel Öğretim Kurumları Genel müdürlüğünün dava konusu edilen işlemi ile; “Milli Eğitim Bakanlığına bağlı eğitim kurumlarına öğretmen olarak atanacakların atanmalarına esas olan alanlar ile mezun oldukları yüksek öğretim programları ve aylık karşılığı okutacakları derslere ilişkin esaslar ve eki çizelge”ye göre, psikoloji alanına sadece orta öğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans ya da pedagojik formasyon programını başarı ile tamamlayan psikoloji mezunlarının atanabildiği” belirtilmek suretiyle Yönetmelik hükümlerine göre, kursta zorunlu personel olarak görev verilmesi gereken rehber öğretmenlerin alanlarında bireysel ve grup eğitim derslerine girmeyeceği tüm illerin valiliklerine yazı ile duyurulması üzerine bu işlemin dava konusu edildiği dosyanın incelenmesinden anlaşılmıştır.
Bu durumda, yukarıda anılan Yönetmelik hükümleri ile, Rehber öğretmen ile psikologların özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde uygulanan programın türüne göre, kendi alanlarındaki derslerde zorunlu görevlendirilmelerini öngörmesine karşın yönetmelik hükümleri amacını aşar biçimde, rehber öğretmenleri alanlarında eğitim derslerine girmekten alıkoyan düzenlemede üst hukuk normlarına uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptali gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için önceden belirlenen 16.6.2010 gününde davacı vekili …, davalı idareyi temsilen … geldikleri görülüp, taraflara usulüne uygun olarak söz verilip, sav ve savunmaları ile Danıştay Savcısının düşüncesi dinlenip duruşmaya son verildikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava; özel eğitim kurumlarında rehber öğretmenlere ders görevi verilemeyeceği ve ilgili kurumlara bu doğrultuda uygulama yapılması gerektiği yönünde tesis edilen Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün 25.11.2008 gün ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel, Özel Eğitim Kursları Yönetmeliğinin “Tanımlar” başlıklı 4/7 maddesinde; rehber öğretmen, Talim ve Terbiye Kurulunca belirlenen yüksek öğretim programlarından birini tamamlamış, öncelikle özel eğitim alanında yüksek lisans yapmış veya özel eğitim alanında hizmet içi eğitim programlarına katılmış kişi olarak tanımlanmış; 6. maddesinde, kursta engellilerin eğitimi için görev alacak zorunlu personel arasında rehber öğretmene de yer verilmiş; 22. maddesinde de, bu Yönetmelikte yer almayan hususlarda Milli Eğitim Bakanlığı Özel Kurslar Yönetmeliği, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği ve 17.4.2001 tarih ve 24376 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerinin uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinin 63. maddesinde Rehber öğretmenin görev ve sorumlulukları; “Rehber öğretmen bulunduğu okul ve kurumdaki rehberlik ve psikoloji danışma hizmetlerinin yanında aşağıdaki görevleri de yapar:
a) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin ailelerine yönelik aile eğitim hizmetlerini planlamak, yürütmek ve gerektiğinde ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla iş birliği yapmak.
b) Özel eğitime ihtiyacı olan öğrencilerin bireysel gelişimini değerlendirmek üzere formlar hazırlanmasında bireyselleştirilmiş eğitim programı (BEP) geliştirme birimiyle, öğretmenler ve ilgili personel ile iş birliği yapmak.
c) Öğretmenler ve ailelerle iş birliği yaparak öğrenciler için bireysel gelişim raporu düzenlemek.
ç) Öğrencilerin eğitim ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla rehberlik ve danışma hizmetleri yürütme komisyonuna, BEP geliştirme birimi, izleme ve yöneltme kurulu ile öğretmenlerle iş birliği yapmak” olarak belirlenmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Okullar Çerçeve Yönetmeliğinin 25. maddesinde; rehber öğretmenin, bulunduğu kurumun özelliklerini dikkate alarak diğer görevlerinin yanında;
a) Özel eğitim gerektiren bireyin kendisini kabul etmesini sağlama, bireysel farklılıklarını anlama, gerçekçi olmayan tutumlarını değiştirme, temel problem çözme stratejisini geliştirme ve ders dışı etkinliklere katılımını özendirme gibi çalışmaları etkili bir şekilde yürüteceği
b) Aile eğitimi hizmetlerini ilgili personel, okul ve kurumlarla iş birliği yaparak planlayacağı
c) Öğretmenler ve ilgili diğer personel ile iş birliği yaparak okulda kullanılacak öğrenci gelişim ve değerlendirme formlarının hazırlanmasında yardımcı olacağı kurallarına yer verilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Rehberlik ve Psikolojik Danışma Hizmetleri Yönetmeliğinin 4/i maddesinde; Rehber Öğretmen (Psikolojik Danışman): eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikoloji danışma servisleri ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde öğrencilere rehberlik ve psikolojik danışma hizmeti veren, üniversitelerin psikolojik danışma ve rehberlik ile eğitimde psikolojik hizmetler alanında lisans eğitimi almış personel olarak tanımlanmıştır. Anılan Yönetmeliğin 55. maddesinde de; eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma servislerinde görevli psikolojik danışmanlara yönetim, büro işlerinde ders, nöbet ve sınav gibi rehberlik ve psikolojik danışmadaki hizmet alanlarıyla ilişkisiz konularda görev verilemeyeceği ancak bu durumun yönetici olarak atanmalarına engel teşkil etmeyeceği kurala bağlanmıştır.
Yukarıda aktarılan düzenleyici kurallar bir bütün olarak değerlendirildiğinde; özel öğretim kurumlarında görevlendirilmesi zorunlu personel olarak belirlenen rehber öğretmenlerin görevinin, özel eğitim alması gereken bireylerin eğitiminin gerektirdiği alanda uzmanlaşmış personel ile yürütülecek olan eğitim sürecinin işleyişini değerlendirmek ve yönlendirmek olduğu anlaşılmaktadır. Eğitim hizmetinde herhangi bir aksamanın meydana gelmemesi ve gereği gibi yerine getirilebilmesi için rehber öğretmenlerin öğrencilerin bireysel özelliklerini dikkate alarak ilgili kurum ve kişilerle, öğretmen ve aileler ile işbirliği yapmak şeklinde belirlenen bu görevinin, söz konusu eğitimin ayrılmaz bir parçası olduğu tartışmasızdır. Ancak bu düzenlemelerde yer alan kurallar ile rehber öğretmenlerin eğitim sürecine doğrudan değil dolaylı bir katılımı öngörülmüştür.
Bu açıklamalar karşısında yukarıda aktarılan düzenlemelerde rehber öğretmen tanımı ve görevlerini belirleyen kurallar dikkate alındığında, rehber öğretmenlerin ders verme görevleri bulunmadığından tesis olunan işlemde kamu yararı ve hizmet gerekleri açısından hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine, aşağıda dökümü yapılan …TL yargılama giderinin davacın üzerinde bırakılmasına, artan posta giderinin istemi halinde davacıya iadesine 16.6.2010 gününde oybirliği ile karar verildi.