8. Daire         2009/4695 E.  ,  2010/2033 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2009/4695
Karar No: 2010/2033
Temyiz İsteminde Bulunan: Orman Genel Müdürlüğü
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı belediye başkanlığı tarafından orman sahası içinde kalan su isale hattı ve içme suyu deposu yapımı için verilen izin karşılığı olarak … Orman Bölge Müdürlüğüne ödemiş olduğu bedelin iadesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin … gün ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada; Orman Yasasının 17/3 maddesindeki; devletçe yapılan veya işletilen tesislerden bedel alınmayacağına ilişkin hükmün belediyeleri de kapsadığı; dayanağını Anayasadan alan ve idari bütünün bir parçası, olan belediyeye, mahalli ve müşterek nitelikteki bir hizmet tesisi için verilen izinden bedel talep edilemeyeceği gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; işlemin Orman Kanunu ve 22.03.2007 tarihli Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkında Yönetmelik hükümlerine uygun olduğu, Devlet kavramına sadece 5018 sayılı Kanunun ek(1) sayılı cetvelinde yer alan genel bütçeli kuruluşların girdiği ileri sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … Düşüncesi : İstemin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, Orman sahasına isabet eden su isale hattı ve su deposu yapımı sebebiyle davacı belediyeye verilecek izinden bedel alınmasına ilişkin işlemden kaynaklanmaktadır.
6831 Sayılı Orman Yasasının 17. maddesinin 3. fıkrasında; “Savunma, ulaşım, enerji, haberleşme, su, atık su, petrol, doğalgaz, altyapı ve katı atık bertaraf tesislerinin; sanatoryum, baraj, gölet ve mezarlıkların; Devlete ait sağlık, eğitim ve spor tesislerinin ve bunlarla ilgili her türlü yer ve binanın Devlet ormanları üzerinde bulunması veya yapılmasında kamu yararı ve zaruret olması halinde, gerçek ve tüzel kişilere bedeli mukabilinde Çevre ve Orman Bakanlığınca izin verilebilir. Devletçe yapılan ve /veya işletilenlerden bedel alınmaz. Bu izin süresi kırkdokuz yılı geçemez. Bu alanlarda Devletçe yapılanların dışındaki her türlü bina ve tesisler iznin sona ermesi halinde eksiksiz ve bedelsiz olarak Orman Genel Müdürlüğünün tasarrufuna geçer. Söz konusu tesisler Orman Genel Müdürlüğü veya Çevre ve Orman Bakanlığı ihtiyacında kullanılabilir veya kiraya verilmek suretiyle değerlendirilebilir. İzin amaç ve şartlarına uygun olarak faaliyet gösteren hak sahiplerinin izin süreleri; yer bina ve tesislerin rayiç değeri üzerinden belirlenecek yıllık bedelle doksandokuz yıla kadar uzatılabilir. Bu durumda devir işlemleri uzatma süresi sonunda yapılır. Verilen izinler amaç dışında kullanılamaz.” ifadesineyer verilmiştir.
5393 sayılı Belediye Yasasının 3. maddesinin (a) fıkrasında; “Belediye; Belde sakinlerinin mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenleri tarafından seçilerek oluşturulan, idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişisini ifade eder.” hükmü yer almaktadır.
5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrolü Yasasının Ek (1) sayılı cetvelinde de genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri sayılmış olup, belediyeler, bu Yasada yer alan mahalli idare bütçesi kapsamında özerk bütçeli kuruluş olarak belirlenmiştir.
22.03.2007 gün ve 26470 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Orman Sayılan Alanlarda Verilecek izinler Hakkında Yönetmeliğin 42. maddesinde, paralel bir düzenleme ile; Kamu Kurum ve kuruluşlarına zorunlu durumlarda verilecek izinlerden bedel alınacağı hükmü getirilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davacı belediye tarafından orman sahasında; su ihale hattı ve su deposu yapımına izin verilmesi istemiyle davalı idareye başvurulduğu; alanın istenen amaca göre kullanılmasında kamu yararı ve zorunluluk bulunduğundan bahisle Orman Yasasının 17/3 maddesi uyarınca 25 yıl süre ile izin verildiği; davacı belediyece İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Genel Müdürlüğüne konuya ilişkin görüş sorulduğu ve verilen cevabi yazıda devletçe yapılacak tesislere verilecek izinlerden bedel alınmayacağı hükmünün belediyelere de uygulanması gerektiğinin bildirildiği; bunun üzerine belediyece sözkonusu bedelin iadesi istemiyle başvuruda bulunulduğu; davalı idarece verilen cevapta ise belediyelerin devlet sayılan idarelerden olmayıp, Kamu kurum ve kuruluşu sayılan idarelerden olduğu ve bedel iadesinin mümkün olmadığının bildirildiği; bu işlemin iptali istemiyle dava açıldığı, anlaşılmaktadır.
Olayda; Mahkemece üniter Devlet yapısına vurgu yapılmak suretiyle belediyelerin de Devlet sayılan idari bütünlüğün içinde yer aldığı belirtilmiş ise de; yukarıda anılan mevzuat hükümleri doğrultusunda belediyelerin Devlet tüzel kişiliğinden ayrı tüzel kişilikleri ve merkezi yönetim bütçesi dışında özerk bütçelerinin bulunması sebebiyle “Devlet” kavramı içinde değerlendirilmemelidir. Yasa da bahsi geçen Devlet kuruluşları 5018 sayılı Yasanın (1) sayılı cetvelde sayılan genel bütçeli kuruluşlardır. Kaldı ki işlemin tesisinden sonra tanzim edilmiş dahi olsa Orman Sayılan Alanlarda Verilecek İzinler Hakkındaki Yönetmelikte kamu kurum ve kuruluşlarına verilen izinlerden bedel alınacağı düzenlemesi getirilmek suretiyle de Yasa maddesinin amacına uygun olarak işlemin gerekçesi pekiştirilmiştir.
Bu durumda; davacı belediyeye orman sahasında yapılacak tesisle ilgili olarak verilecek izinden, bedel alınması ve alınan bedelin iadesinin mümkün olmayacağı şeklinde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmediğinden, aksi yöndeki Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle; … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 21.04.2010 gününde oybirliğiyle karar verildi .