8. Daire         2007/8336 E.  ,  2009/2995 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2007/8336
Karar No: 2009/2995

Temyiz İsteminde Bulunan : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacının taşımacılık yapmak amacıyla satın aldığını ileri sürdüğü … plakalı ticari araca güzergah izni verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 24.10.2005 günlü … Büyükşehir Belediyesi APK Daire Başkanlığı yazısıyla bildirilen … Ulaşım Koordinasyon Merkezinin 21.9.2005 gün ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılan davada; işlem tarihi itibariyle 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Yasasının yürürlükte olduğu bu Yasanın 9. maddesi uyarınca Ulaşım Koordinasyon Merkezlerinin çalışma usul ve esaslarını belirleyecek olan Yönetmeliğin henüz yürürlüğe girmediği ve mülga 3030 sayılı Yasa uyarınca yürürlüğe konulan Ulaşım Koordinasyon Merkezlerine ilişkin Yönetmeliğin somut olaya uygulanamayacağı açık olduğundan, henüz çalışma usul ve esasları belirlenmemiş ve eski Yönetmelik hükümlerine göre oluşturulan olan kurul tarafından tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden … 1. İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … Düşüncesi : 5216 sayılı Yasa ile görevleri belirlenmiş olan ulaşım koordinasyon merkezinin, salt çalışma esas ve usullerini belirleyen idari bir düzenleme bulunmaması nedeniyle görev yapamayacak olması kamu hizmetlerinin sürekliliği (kesintisizliği) ve idari fonksiyonunun sürekli bir devlet fonksiyonu olması ilkeleriyle bağdaşmadığından ve 3030 sayılı Yasa yürürlükten kalksa da, işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri ve Fon Yönetmeliğinin 5216 sayılı Yasaya aykırı olmayan hükümleri somut olaya uygulanabilecek iken ve yukarıda belirtildiği üzere yasal nitelikte bir düzenleme varken idari nitelikteki düzenleme yokluğundan dolayı çalışma usul ve esaslarının belirlenmediği gerekçesiyle … Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi kararını iptal eden temyize konu kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, davacının taşımacılık yapmak amacıyla satın aldığını ileri sürdüğü … plakalı ticari araca güzergah izni verilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 24.10.2005 günlü … Büyükşehir Belediyesi APK Daire Başkanlığı yazısıyla bildirilen … Ulaşım Koordinasyon Merkezinin 21.9.2005 gün ve 8-7 sayılı kararının iptali isteminden doğmuştur.
23.7.2004 gün ve 25531 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Yasasının “Ulaşım Hizmetleri” başlıklı 9. maddesinde;
“Büyükşehir içindeki kara, deniz, su, göl ve demiryolu üzerinde her türlü taşımacılık hizmetlerinin koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla, büyükşehir belediye başkanı ya da görevlendirdiği kişinin başkanlığında, yönetmelikle belirlenecek kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinin katılacağı ulaşım koordinasyon merkezi kurulur. Büyükşehir ilçe ve ilk kademe belediye başkanları kendi belediyesini ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye olarak katılırlar. Ulaşım koordinasyon merkezi toplantılarına ayrıca gündemdeki konularla ilgili kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının (oda üst kuruluşu bulunan yerlerde üst kuruluşun) temsilcileri de davet edilerek görüşleri alınır.
Bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun yetkileri ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılır.
Ulaşım koordinasyon merkezi kararları, büyükşehir belediye başkanının onayı ile yürürlüğe girer.
Ulaşım koordinasyon merkezi tarafından toplu taşıma ile ilgili alınan kararlar, belediyeler ve bütün kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilgililer için bağlayıcıdır.
Koordinasyon merkezinin çalışma esas ve usulleri ile bu kurullara katılacak kamu kurum ve kuruluş temsilcileri, İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenir.
Büyükşehir belediyelerine bu Kanun ile verilen görev ve yetkilerin uygulanmasında, 13.10.1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun bu Kanuna aykırı hükümleri uygulanmaz.” hükmü yer almaktadır.
Dava konusu edilen işlem tarihinde yürürlükte olmamakla birlikte yukarıda alıntısı yapılan Yasa hükmü uyarınca İçişleri Bakanlığı tarafından hazırlanan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği 15.6.2006 gün ve 26199 sayılı resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
5216 sayılı Yasa ile yürürlükten kaldırılan 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Yasanın 7. maddesinde; “Büyük şehir dahilindeki alt yapı hizmetleri ile kara ve deniz taşımacılığı hizmetlerinin bir koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla büyük şehir belediye başkanının başkanlığında yönetmelik ile tespit edilecek kamu kurum ve kuruluşları temsilcilerinin katılacağı bir “Alt Yapı Koordinasyon Merkezi” ile bir “Ulaşım Koordinasyon Merkezi” kurulur. İlçe belediye başkanları kendi görev sahalarını ilgilendiren konuların görüşülmesinde koordinasyon merkezlerine üye sıfatıyla katılırlar.” maddenin devamında da “Koordinasyon merkezlerinin çalışma esas ve usulleri ile fonlarda yapılacak harcamalara ilişkin esaslar ilgili bakanlıkların da görüşü alınarak İçişleri ve Maliye ve Gümrük Bakanlıklarınca müştereken hazırlanacak yönetmelikle tespit edilir.” hükmüne yer verilmiştir.
Bu madde uyarınca çıkarılan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri ve Fon yönetmeliği 15.4.1985 gün ve 18726 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiş ve yukarıda belirtilen Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliğinin 30. maddesi ile 15.6.2006 gününde yürürlükten kaldırılmıştır.
Temyize konu İdare Mahkemesi kararı ile; davacının toplu taşımacılık faaliyeti için izin verilmesi talebinin reddine ilişkin Mersin Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi kararı, işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan 5216 sayılı Yasa uyarınca, ulaşım koordinasyon merkezlerinin nasıl oluşacağı, çalışma usul ve esaslarının ne şekilde gerçekleşeceği hususunda bir düzenleme bulunmadığı ve 3030 sayılı Yasa uyarınca çıkarılan yönetmelik hükümlerinin somut olaya uygulanamayacağı gerekçesiyle hukuki bir temelde oluşturulmayan Ulaşım Koordinasyon Merkezi kararının iptaline karar verilmiştir.
Toplu ulaşım hizmetinin, kamu yararına, bir gereksinimi karşılayan kamu hizmeti niteliğinde bir faaliyet olduğu açık olup bu nedenle sürekli ve düzenli bir biçimde yürütülmesi esastır. Bu süreklilik kamu hizmetinin mutlak bir şekilde her an yürütülmesi anlamına gelmemektedir. Kamu hizmetinin yürütülmesi ile giderilecek olan gereksinimin kendini hissettirdiği anda kesintisiz olması esastır.
Ulaşım Koordinasyon Merkezi ilk olarak 5216 sayılı Yasa ile öngörülmüş değildir. 5216 sayılı Yasadan önce uygulaması bulunan bir koordinasyon merkezi olup büyükşehir belediyelerinin toplu taşıma hizmetinin ve trafiğin düzenlenmesinde karar merciidir. Ulaşım koordinasyon merkezlerinin bu özelliği ve ulaşım hizmetinin süreklilik arzeden bir gereksinimi karşılayan niteliği dikkate alındığında 5216 sayılı Yasada görevleri belirlenmiş olan bu karar merciinin, salt çalışma esas ve usullerini belirleyen idari bir düzenleme bulunmaması nedeniyle görev yapamayacak olması kamu hizmetlerinin sürekliliği (kesintisizliği) ve idari fonksiyonunun sürekli bir devlet fonksiyonu olması ilkeleriyle bağdaşmamaktadır. Diğer taraftan dayanağı olan 3030 sayılı Yasa yürürlükten kalksa da, işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri ve Fon Yönetmeliğinin 5216 sayılı Yasaya aykırı olmayan hükümleri somut olaya uygulanabilecek iken ve yasal nitelikte bir düzenleme varken (5216 sayılı Yasa) idari nitelikte düzenleme yokluğundan idari fonksiyonunun yerine getirilmemesi, yukarıda anılan temel idare hukuku prensipleri karşısında hukuken kabul edilebilirlikten uzaktır.
Bu durumda, idari nitelikteki düzenleme yokluğundan dolayı Mersin Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi kararını iptal eden temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … 1. İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 6.5.2009 gününde oybirliği ile karar verildi.