8. Daire 2007/3978 E. , 2008/7492 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2007/3978
Karar No: 2008/7492
Davacı : …
Davalılar : 1-Milli Eğitim Bakanlığı
2-Ankara Valiliği
Davanın Özeti : … Koleji Vakfı Özel Lisesi … sınıf öğrencisi olan davacının, … gün ve … sayılı tasdikname ile okuldan ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin ve 28.11.1964 gün ve 11868 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğinin “Evli, nişanlı olanlar okula öğrenci olarak alınmazlar. Öğrenci iken evlenen ve nişanlananların okulla ilişikleri kesilir.” hükmüne yer veren 153. maddesinin, Anayasanın öngördüğü öğrenim hakkını hukuka aykırı olarak kısıtladığı iddiasıyla iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğinin 153. maddesinin amacının, eğitim-öğretimde sosyal ve kültürel yönden birlik ve beraberliğin sağlanması olduğu, öğrencilerin kayıt-kabul kurallarını belirleme yetkisi idarelerine ait olduğundan, örgün ortaöğretimde evlilik nedeniyle ilişik kesme işleminin, eğitim hakkının engellenmesi niteliğinde görülemeyeceği, kamu yararı ve hizmet gerekleri bakımından davacı isteminin reddi gerekeceği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … Düşüncesi : Ortaöğretimde öğrenim görmekte olan öğrencilerin, öğrencilik yaşamı ile bağdaşma olanağı bulunmayan ve yaşam içinde farklı sorumlulukları da beraberinde getiren nişanlanma ve evlenme durumlarında okulla ilişiğinin kesilmesini öngören düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddi gerektiği düşünülmektedir
Danıştay Savcısı … Düşüncesi : Dava, … Koleji Vakfı Özel Lisesi . sınıf öğrencisi olan davacının, 29.3.2007 günlü tasdikname ile okuldan ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin ve bu işlemin dayanağı olan 28.11.1964 günlü, 11868 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğinin 153. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu Yönetmeliğin iptali istenilen 153. maddesinde, “Evli, nişanlı olanlar okula öğrenci olarak alınmazlar. Öğrenci iken evlenen ve nişanlananların okulla ilişikleri kesilir.” kuralı yer almaktadır.
Uyuşmazlıkta, özel lise … sınıf öğrencisi olan davacının … gününde evlendiğinin ve bu konuda okula bilgi vermediği hususunun ÖSS başvuru işlemleri sırasında okulu tarafından tespit edilmesi üzerine 29.3.2007 günlü işlem ile okuldan ilişiğinin kesildiği anlaşılmaktadır.
İptali istenilen Yönetmelik maddesiyle, örgün ortaöğretim kurumlarında okuyan, hayata ve yükseköğrenime hazırlanan çeşitli yaş grubundaki öğrenciler arasında sosyal ve kültürel yönlerden birlik ve beraberliğin sağlanması amaçlanmaktadır. Bu çerçevede, ortaöğretimde öğrenim görmekte olan öğrencilere öğrencilik yaşamı ile bağdaşma olanağı bulunmayan ve yaşam içinde farklı sorumlulukları da beraberinde getiren nişan ve evlilik sözleşmesi yapma yasağı getirilmesinde eşitlik ilkesine ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, davacının evlenmesine neden olan özel ve ailevi sebepler yönetmeliğin iptalini gerektirmeyeceği gibi; açıköğretim lisesinde öğretime devam edebileceğinden, eğitim hakkından mahrum bırakıldığından da söz edilemez.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, … Koleji Vakfı Özel Lisesi …sınıf öğrencisi olan davacının, 29.3.2007 gün ve … sayılı tasdikname ile okuldan ilişiğinin kesilmesine ilişkin işlemin ve 28.11.1964 gün ve 11868 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğinin “Evli, nişanlı olanlar okula öğrenci olarak alınmazlar. Öğrenci iken evlenen ve nişanlananların okulla ilişikleri kesilir.” hükmüne yer veren 153. maddesinin, Anayasanın öngördüğü öğrenim hakkını hukuka aykırı olarak kısıtladığı iddiasıyla iptali isteminden kaynaklanmıştır.
T.C. Anayasasının ‘Eğitim ve öğrenim hakkı ve ödevi’ başlıklı 42. maddesinin 3. fıkrasında,”Eğitim ve öğretim, Atatürk ilkeleri ve inkılapları doğrultusunda çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılır. Bu esaslara aykırı eğitim ve öğretim yerleri açılamaz…” düzenlemesine yer verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Yasasının 56. maddesinde de, eğitim ve öğretim hizmetinin, bu Yasa hükümlerine göre Devlet adına yürütülmesinden, gözetim ve denetiminden Milli Eğitim Bakanlığı’nın sorumlu olduğu kurala bağlanmıştır.
İptali istenilen Lise ve Ortaokullar Yönetmeliğinin 153. maddesinde de, evli veya nişanlı olanların okula öğrenci olarak alınamayacağı, öğrenci iken evlenenlerin ve nişanlananların okulla ilişiklerinin kesileceği kuralı getirilmiştir.
Yönetmeliğin bu maddesinin amacı, örgün ortaöğretim kurumlarında okuyan çeşitli yaş grubundaki öğrenciler arasında sosyal ve kültürel yönlerden birlik ve beraberliğin sağlanmasıdır.
Her ne kadar davacı tarafından, Yönetmeliğin bu hükmünün eğitim – öğretim hakkını sınırladığı ileri sürülmüşse de, bu durumdaki öğrencilerin açıköğretim lisesinde öğrenimlerine devam etme olanakları bulunduğundan davacının bu iddiasına itibar edilmemiştir.
Bu durumda, ortaöğretim öğrencilerinin yaşamlarında öğrencilikle ilgili sorumluluklar yanında, daha farklı pek çok sorumluluğu da birlikte getirebilecek olan nişanlanma ve evlenme gibi durumlar, öğrencilik yaşamıyla bağdaşmayacağından, davaya konu düzenlemede ve buna dayalı olarak oluşturulan işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine, ….-YTL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, artan posta ücreti olan …-YTL nin istemi halinde davacıya iadesine 17.11.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.