8. Daire         2006/4687 E.  ,  2007/3183 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2006/4687
Karar No: 2007/3183

Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekilleri : 1- …
2- …
Karşı Taraf : 1- … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : …
2- …
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacı şirketin kuyu suyu kullandığı öne sürülerek abonelik tesis ettirmesi gerektiğinin bildirilmesine ilişkin … Genel Müdürlüğü Abone İşleri Daire Başkanlığının 21.10.2004 günlü 2004 sayılı ve 4.11.2004 günlü … sayılı işlemleri ile bu işlemlerin dayanağını oluşturan … Büyükşehir Belediye Meclisinin 2.7.2004 günlü … sayılı kararı ile 17.9.2004 günlü … sayılı kararlarının iptali istemiyle açılan davada; 3030 sayılı Yasanın 6/A-g, 2560 sayılı Yasanın Ek-4 maddesi hükümleri uyarınca; metropol alanlar içerisinde sondaj kuyusu açma izni ile derin kuyu açanlar ve su kullananların aboneliklerinin yaptırılmasında davalı … Genel Müdürlüğünün görevli kılındığı, sunulan hizmetin belgelendirilmesi de … Tarifeler Yönetmeliği uyarınca yapılmakta olduğundan davacı şirketin mevcut kuyuları nedeniyle abonelik sözleşmesi yapmak üzere davet edilmesine ilişkin işlemler ile dayanağını oluşturan sondaj kuyusu sahiplerinin kuyu suyu aboneliği yapılarak su ve atık su bedeli alınması yönündeki … Büyükşehir Belediye Meclisi kararlarında hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davayı reddeden … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; eksik incelemeye dayalı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmaların Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘in Düşüncesi : İstemin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulmasının gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince 2577 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca davacının duruşma istemi kabul edilmeyerek işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, davacı şirketin kuyu suyu kullandığı öne sürülerek abonelik tesis ettirmesi gerektiğinin bildirilmesine ilişkin … Genel Müdürlüğü Abone İşleri Daire Başkanlığının … günlü … sayılı ve … günlü … sayılı işlemleri ile bu işlemlerin dayanağını oluşturan … Büyükşehir Belediye Meclisinin … günlü … sayılı kararı ile … günlü … sayılı işlemlerinden doğmuştur.
167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Yasanın, “Terimler” başlıklı 2. maddesinde “Yeraltı suyu:Yeraltındaki durgun veya hareket halindeki bütün sulardır” şeklinde tanımlanmış, “Belge alınması ve bilgi verilmesi mecburiyeti” başlıklı 8. maddesinde ise, “Aşağıdaki (a) ve (b) fıkralarında beyan edilen kazıların yapılması veya kuyuların açılması için Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünden belge alınması mecburidir: a) (Değişik: 4/7/1988-KHK-336/1 md.; Aynen Kabul: 7/2/1990-3612/38 md.) Su temini maksadıyla, kesitleri ne olursa olsun, tabii zemin üstünden itibaren derinliği Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü tarafından tesbit ve ilgili bakanlığın onayından sonra ilan olunan haddi aşan her türlü çukur,sondaj ve kuyular (el ile açılan kuyular hariç), b) Su temini maksadiyle, boyları ve kesitleri ne olursa olsun, ufki veya meyilli her türlü galeriler ve tüneller. Bu kazıların yapılması ve kuyuların açılması su temini maksadını gütmemesi halinde, bunlar hakkında belge aranmamakla beraber, Devlet Su İşleri Umum Müdürlüğünün talebi üzerine bilgi verilmesi mecburidir” hükümleri yer almaktadır.
3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Yasanın, “Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görevleri” başlıklı 6/A-g maddesinde, “Büyükşehir dahilindeki su, kanalizasyon, her nevi gaz, merkezi ısıtma ve toplu taşıma hizmetlerini yürütmek ve bu amaçla gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek” büyükşehir belediyelerine ait görevler arasında sayılmıştır.
23.7.2004 günü yürürlüğe giren ve 3030 sayılı Yasayı yürürlükten kaldıran, 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Yasasının, 7/r maddesinde, “Su ve kanalizasyon hizmetlerini yürütmek, bunun için gerekli baraj ve diğer, tesisleri kurmak, kurdurmak ve işletmek; derelerin ıslahını yapmak; kaynak suyu veya arıtma sonunda üretilen suları pazarlamak” büyükşehir belediyesinin görev ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
Yukarıda alıntısı yapılan hükümler uyarınca, yeraltı suyunun etüdü, kuyu açılması, kuyunun kullanılması konularında Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü yetkili kurum olarak belirlenmiş bulunmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirkete ait işyerinde kullanılmak üzere Enerji ve Tabibi Kaynaklar Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 5. Bölge Müdürlüğünden alınan Yeraltı Suyu Arama Belgesine dayanılarak arama işlemlerinin yaptırıldığı, yine aynı makamdan Sanayi-Proses amacıyla Yeraltı Suyu Kullanma Belgesinin alındığı, Çevre Bakanlığı Çevre Kirliliğini Önleme ve Kontrol Genel Müdürlüğünden Arıtma Tesisi Belgesi alınarak Biyolojik-Kimyasal Arıtma tesisinin kurulduğu, yine … Büyükşehir Belediye Başkanlığı aracılığı ile yapılan başvuru üzerine Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği hükümleri uyarınca … Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü Çevre Yönetim Şube Müdürlüğünden Deşarj İzin Belgesi alındığı, bu Belgede de, deşarj yeri olarak Çubuk Çayının gösterildiği anlaşılmıştır.
… Büyükşehir Belediye Meclisinin … gün ve … sayılı kararı ile, Bakanlar Kurulunun … tarih ve … sayılı kararnamesi gereğince metropol belediye sınırları içerisinde bulunan yerleşim yerlerinde derin kuyu açtırılmasının izne bağlandığı belirtilerek ilgili Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca açılmış ve sadece yeşil alanların sulamasında kullanılan sondaj kuyusu sahiplerinden su ve atıksu bedeli alınmamasının, metropol alanlar içerisinde sondaj kuyusu açtırılma izninin ve metropol alan içerisinde bulunan tabii göletler (Mogan, Eymir vb.) ile …’ye devredilen barajlardan su kullanım izninin … tarafından verilmesinin, yeşil alan sulaması dışında kalan işyeri, konut, ticarethane, benzinlik ve oto yıkama gibi buna benzer alanlarda derin kuyu açanlar ile tabii göletlerden su kullananların …’ye aboneliklerinin yaptırılmasının, mevcut konut ve işyeri tarifesi üzerinden su ve atıksu bedelinin alınmasının, …’ye su abonesi olmayanlar ya da olmaktan imtina eden su kullanıcılarına ise kaçak su işlemi yapılmasının, alınacak olan normal abone fiyatlarının konut ve işyeri olarak cinslerine göre değişmemek kaydıyla ve bu abonelik ücreti dahil olmak üzere normal su ve atıksu fiyatlarının %50 olarak uygulanması ve ayrıca su abonelerine yapılan artıştaki uygulamanın yapılmasının kararlaştırıldığı, sonrasında aynı Meclisce sondaj kuyusu kullanan konut ve işyeri abonelerinin su bedellerine mevcut su tarifesinin %50 sinin uygulanması, atıksu bedelinin de … Genel Müdürlüğünün kendi abonelerine uygulamış olduğu atıksu bedelinin uygulanması yolunda 17.09.2004 gün ve … sayılı kararın alındığı, söz konusu kararlar doğrultusunda kullanılan kuyu suyu nedeniyle kuyu suyu aboneliği sözleşmesi yapmaya davet edilerek devamında da atıksu aboneliği ve atıksu bedeli alınması yoluna gidildiği görülmektedir.
167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Yasa hükümleri uyarınca yeraltı sularıyla ilgili olarak yeraltı suyunun etüdü, araştırılması, kuyu açılması, kullanılması hususlarında yetkili kurum olan Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne bağlı 5. Bölge Müdürlüğünden alınan izinlere dayalı olarak yeraltı suyu çıkararak kullanan ve yasal düzenlemelerde öngörülen diğer izinlere dayalı arıtan ve Çubuk Çayına deşarj eden, davalı idareler olan … Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve … Genel Müdürlüğüne ait hiçbir hizmetten su veya atıksu kanalından yararlanmadığını öne süren ve aksi yönde davalı idareler tarafından herhangi bir iddiada da bulunulmayan davacı şirkete ait kuyu suyu kullanımının iptal edileceği yönünde tesis edilen işlemlerde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, … Büyükşehir Belediye Meclisinin dava konusu edilen kararlarına dayanak alınan 23.07.1975 gün ve 7/10010 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığının istemi üzerine, 167 sayılı Yasa hükümleri uyarınca …-… Ovaları Yeraltı Suyu İşletme Sahasının sınırlarının belirlenmesine ilişkin olduğu, … Büyükşehir (… Belediyesi) Belediyesine yeraltı suları ile ilgili bir yetki verilmediği görülmektedir.
Bu durumda davayı reddeden İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 25.05.2007 gününde oybirliği ile karar verildi.