8. Daire 2006/3622 E. , 2006/3348 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2006/3622
Karar No: 2006/3348
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : 1-… Kaymakamlığı
2-… Valiliği
İstemin Özeti : … da ikamet eden ve … ili, … ilçesi, … köyü, … mahallesinde tapusuz taşınmazı bulunan davacının, … ilçesi, … köyü, … mahallesindeki köy meydanı ve çeşmenin hemen üstünde … ve …’a ait tapusuz taşınmaza ismi geçenler tarafından gömülen mevtalara ait mezarların ve köy içindeki diğer (cami yanındaki) mezarların kaldırılarak köyaltı mevkiindeki köy mezarlığına naklinin sağlanması ve bundan sonra anılan yerlere yeni defin yapılmaması için gerekli yasal yaptırımların uygulanması istemiyle … tarihinde … Kaymakamlığına yapıığı başvurusu üzerine … İl Sağlık Müdürlüğü Gıda Çevre ve Kontrol Müdürlüğü elemanlarınca hazırlanan 30.12.2005 tarihli raporun ve raporun davacıya bildirilmesine ilişkin … gün ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, davacının İstanbul ilinde ikamet ettiği ve kaldırılarak naklini istediği mezarların bulunduğu taşınmazların davacıya ait olmadığı sebebiyle menfaatinin ihlal edilmediği gerekçesiyle davayı 2577 sayılı Yasanın 15/1-b maddesi uyarınca ehliyet yönünden reddeden … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Davacının menfaati bulunduğundan temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ın Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, köy mezarlığı dışında bulunan mezarların kaldırılarak köy mezarlığına naklinin sağlanması ve anılan yerlere yeni defin yapılmaması için gerekli işlemlerin yapılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlemin iptali isteminden doğmuştur.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının, “İdari dava türleri ve idari yargı yetkisinin sınırı” başlıklı 2/a maddesinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan iptal davaları idari dava türleri arasında sayılmıştır.
İptal davasının içtihat ve doktrinde belirlenen hukuki nitelikleri gözönüne alındığında, idare hukuku alanında tek taraflı irade açıklamasıyla kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte tesis edilen idari işlemlerin, bu idari işlemlerle kişisel, meşru ve güncel bir menfaat ilgisi olanlar tarafından iptal davasına konu edilebileceğinin kabulü zorunludur.
Taraf ilişkisinin kurulması için gerekli olan kişisel, meşru ve güncel bir menfaat alakasının varlığı, davanın niteliğine ve özelliğine göre idari yargı yerlerince belirlenmekte, davacının idari işlemle ciddi ve makul, maddi ve manevi bir ilişkisinin bulunduğunun anlaşılması, dava açma ehliyeti için yeterli sayılmaktadır.
Ayrıca, iptal davaları ile idari işlemlerin hukuka uygun olup olmadığının saptanmasına, hukukun üstünlüğünün sağlanmasına, böylece de idarenin hukuka bağlılığının belirlenmesine, sonuçta hukuk devleti ilkesinin gerçekleştirilebilmesine olanak sağlandığından bu davalarda menfaat ilişkisinin bu amaç doğrultusunda yorumlanması gerekmektedir.
İdare Mahkemesince, davacının …’da ikamet etmesi ve naklini istediği mezarların bulunduğu taşınmazların davacıya ait olmaması nedeniyle davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmiş ise de, davacının sözü geçen mezarların yanında evinin bulunduğu tartışmasızdır.
Bu durumda, menfaatin etkilenmesi sürekli oturulan kentle sınırlı tutulamayacağından, İstanbul’da ikamet etse bile, davacının tatillerde gittiği köyünde yaptırdığı evinin önünde bulunan mezarların kaldırılması amacıyla idareye ve yargıya başvurmada kişisel, güncel ve meşru bir menfaati bulunmaktadır.
Bu nedenle, dava açma ehliyeti olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinde usul hukukuna uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, işin esası incelenerek yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 4.10.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.