8. Daire         2005/5657 E.  ,  2007/1700 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2005/5657
Karar No: 2007/1700

Davacı : …
Vekili : …
Davalı : Maliye Bakanlığı
Davanın Özeti : Maliye Bakanlığınca 09.07.2005 gün ve 25870 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 18 Seri Nolu Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu Genel Tebliğinin 15. maddesinin iptali istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : 2547 sayılı Yasanın 58. maddesi hükmü uyarınca döner sermaye gelirinin paylaşımında katkıların esas alındığı, dava konusu Genel Tebliğde mevzuata aykırılık olmadığı davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi: İstemin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Davacı, Maliye Bakanlığınca 9.7.2005 gün ve 25870 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 18 Seri No’lu Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu Genel Tebliğinin 15.maddesinin iptalini istemektedir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 58 inci maddesinin (a) fıkrasının 4.paragrafında, Her eğitim-öğretim,araştırma veya uygulama birimi veya bölümü ile ilgili öğretim elemanlarının katkısı ile toplanan döner sermaye gayrisafi hasılatının en az % 35 i, o kuruluş veya birimin araç,gereç,araştırma ve diğer ihtiyaçlarına ayrılır,kalan kısmı ise üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği oranlar çerçevesinde bağlı bulunduğu üniversitenin bilimsel araştırma projeleri ile döner sermaye gelirinin elde edildiği fakülte,enstitü,yüksekokul,konservatuar ile uygulama ve araştırma merkezlerinde görevli öğretim elemanları ve aynı birimlerde görevli 14.7.1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel (döner sermaye işletme müdürlüğü ve döner sermaye saymanlık personeli dahil) arasında katkıları da dikkate alınmak suretiyle paylaştırılır.” hükmü yer almaktadır.Bu hüküm, 31.7.2003 tarihli ve 4969 sayılı Kanunun 12 nci ve 17.9.2004 tarihli ve 5234 sayılı Kanunun 2 nci maddeleriyle yapılan değişikliklerden sonra bu halini almıştır.
Davalı idarenin yukarıda anılan maddede yapılan değişiklikler nedeniyle döner sermaye payının dağıtımında oluşan tereddütlerin giderilmesi ve uygulamada birliğin sağlanması amacıyla yayınladığı 18 nolu tebliğin dava konusu 15 inci maddesinde, …… döner sermaye gelirlerinden yararlandırılma katkıya dayandırıldığından, yıllık izin, şua izni ve döner sermaye faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan geçici görevlendirilmeler ile bu Tebliğin 12 nci maddesinde belirtilen görevlendirmeler dışında görevin fiilen yapılmadığı dönemlerde ilgililere döner sermaye gelirlerinden pay ödenmeyeceği belirtilmektedir.
2547 sayılı Kanunun 58 nci maddesine göre, döner sermaye katkı payının ödenebilmesi için, personelin döner sermaye gelirinin elde edildiği birimlerde görevli olması ve gelirin toplanmasına katkısının bulunması gereklidir.
Anayasanın 50 nci maddesinin 3. fıkrasında, dinlenmek, çalışanların hakkıdır. hükmüne yer verilmiştir. Yıllık izin ve radyasyonlu ortamlarda çalışanlar için bu çalışmaları karşılığı şua izni dönemlerinde görevin fiilen yapılma şartı aranmayacağı hususu dayanağını anılan Anayasa hükmünden almaktadır.
Döner sermaye faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan geçici görevlendirmelerin sonucu ilgililerin döner sermaye gelirinin toplanmasına katkısı, tebliğin 12. maddesinde belirtilen yurt içi ve yurt dışında kongre, konferans, seminer gibi toplantılarla, bilim ve meslekleriyle ilgili diğer toplantılara katılan öğretim elemanlarının döner sermaye gelirinin toplanmasına katkısı açık olup, döner sermaye katkı payı ödeneceği, ancak görevin fiilen yapılmadığı dönemlerde ilgililere döner sermaye katkı payı ödenmeyeceği hususları 2547 sayılı yasanın 58 inci maddesine dayanmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu tebliğ hükmünde yasaya ve hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır.
Davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Maliye Bakanlığınca 09.07.2005 gün ve 25870 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 18 Seri Nolu Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu Genel Tebliğinin 15. maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
1982 Anayasasının Çalışma Şartları ve Dinlenme Hakkı Başlıklı 50. maddesinde; Kimsenin, yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamayacağı, küçükler ve kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanların çalışma şartları bakımından özel olarak korunacağı, dinlenmenin çalışanların hakkı olduğu, ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin haklarının ve şartlarının kanunla düzenleneceği, 128. maddesinde ise, memurların ve diğer kamu görevlilerinin nitelikleri, atanmaları, görev ve yetkileri, hakları ve yükümlülükleri, aylık ve ödenekleri ve diğer özlük işlerinin kanunla düzenleneceği öngörülmek suretiyle mali hakların, özlük hakları kapsamında kabul edildiği anlaşılmakla, konuya ilişkin Danıştay İçtihatlarında da bu yönde hüküm bulunmakla parasal hakların özlük hakları kapsamında mütalaa edildiği görülmektedir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun “Döner Sermaye” başlıklı 58. maddesinde; her eğitim-öğretim, araştırma veya uygulama birimi veya bölümü ile ilgili öğretim elemanlarının katkısıyla toplanan döner sermaye gelirlerinin en az %35’inin, o kuruluş veya birimin araç, gereç, araştırma ve diğer ihtiyaçlarına ayrılacağı, kalan kısmın ise üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği oranlar çerçevesinde bağlı bulunduğu üniversitenin bilimsel araştırma projeleri ile döner sermaye gelirinin elde edildiği fakülte, enstitü, yüksek okul, konservatuar ile uygulama ve araştırma merkezlerinde görevli öğretim elemanları ve aynı birimde görevli 14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel (döner sermaye işletme müdürlüğü ve döner sermaye saymanlık personeli dahil) arasında katkıları da dikkate alınmak suretiyle paylaştırılacağı, aynı Kanunun “İzinler” başlıklı 64. maddesinde, öğretim elemanlarının yıllık izinlerinin, normal olarak öğrenime ara verilen zamanlarda kullanacakları, bunların diğer izinleri ile yükseköğretim üst kuruluşları personelinin ve yükseköğretim kurumları memurlarının izin işlerinin 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu hükümlerine göre yürütüleceği belirtilmiştir.
657 sayılı Yasanın “Yıllık İzin” başlıklı 102. maddesinde, Devlet memurlarının yıllık izin süresinin, hizmeti 1 yıldan on yıla kadar (On yıl dahil) olanlar için yirmi gün, hizmeti on yıldan fazla olanlar için 30 gün olduğu, zorunlu hallerde bu sürelere gidiş ve dönüş için en çok ikişer gün eklenebileceği, “Yıllık İzinlerin Kullanılışı” Başlıklı 103. maddesinde, Yıllık izinlerin, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabileceği, birbirini izleyen iki yılın izninin bir arada verilebileceği, cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin haklarının düşeceği, öğretmenlerin yaz tatili ile dinlenme tatillerinde izinli sayılacağı, bunlara, hastalık ve diğer mazeret izinlerinin dışında, ayrıca yıllık izin verilmeyeceği, hizmetleri sırasında radyoaktif ışınlarla çalışan personele, her yıl yıllık izinlerine ilaveten bir aylık sağlık izni verileceği, “Mazeret İzni” Başlıklı 104. maddesinde, Memura doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile aylıklı izin verileceği, çoğul gebelik halinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre ekleneceği, ancak sağlık durumu uygun olduğu takdirde, tabibin onayı ile memur isterse doğumdan önceki 3 haftaya kadar işyerinde çalışabileceği, bu durumda, memurun çalıştığı sürelerin, doğum sonrası sürelere ekleneceği, yukarıda öngörülen sürelerin memurun sağlık durumuna göre tabip raporunda belirlenecek miktarda uzatılabileceği, memurlara, bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verileceği, süt izninin kullanımında annenin saat seçimi hakkı olduğu, erkek memura, karısının doğum yapması sebebiyle isteği üzerine üç gün izin verileceği, memura isteği üzerine, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü halinde beş gün izin verileceği, yukarda belirtilen hallerden başka, merkezlerde atamaya yetkili amirler, illerde valiler, ilçelerde kaymakamlar ve yurt dışında, diplomatik misyon şefleri tarafından dairesi amirinin muvafakatiyle, bir yıl içinde toptan veya parça parça olarak, mazeretleri sebebiyle memurlara 10 gün izin verilebileceği, zaruret halinde on gün daha aynı usulle mazeret izni verilebileceği, bu takdirde ikinci defa aldığı bu iznin yıllık izninden düşüleceği, bu izinler sırasında özlük haklarına dokunulmayacağı, “Hastalık İzni” Başlıklı 105. maddesinde, Memurlara hastalıkları halinde, verilecek raporlarda gösterilecek lüzum üzerine, aylık ve özlük haklarına dokunulmaksızın on yıla kadar (on yıl dahil) hizmeti olanlara altı aya kadar, on yıldan fazla hizmeti olanlara oniki aya kadar, kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananlara onsekiz aya kadar izin verileceği, memurların, hastalıkları sebebiyle yataklı tedavi kurumlarında yatarak gördükleri, tedavi sürelerinin hastalık izinlerine ait sürelerin hesabında dikkate alınacağı ifade edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, … Üniversitesi Tıp Fakültesi Biomedikal Ünitesinde teknisyen olarak çalışan davacının, göreve başladığı 1993 yılından itibaren döner sermayeden pay aldığı ancak, Maliye Bakanlığınca çıkarılan dava konusu Genelgenin 15. maddesi ile, 2547 sayılı Kanunun 58. maddesinin (a) fıkrasının dördüncü paragrafı hükmü uyarınca, döner sermaye gelirlerinden yararlandırılma katkıya dayandırıldığından, yıllık izin, şua izni ve döner sermaye faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan geçici görevlendirmeler ile bu Tebliğin 12 nci maddesinde belirtilen görevlendirmeler dışında görevin fiilen yapılmadığı dönemlerde ilgililere döner sermaye gelirlerinden pay ödenmeyecektir ibaresinin iptalinin istenildiği anlaşılmaktadır.
Olayda, yıllık izin, şua izni ve döner sermaye faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan geçici görevlendirmelerde döner sermaye katkı payı ödeneceği, kişilerin hastanede tedavi gördükleri ve raporlu oldukları süreler ile mazeret izni, doğum öncesi ve sonrası kullanılan izin sürelerinde, evlilik izni ve doğum izni v.b izinlerinde döner sermaye gelirinden pay alamayacakları sonucuna ulaşılmaktadır.
Oysa; 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun mazeret izinlerini düzenleyen 104. maddesinde ve hastalık izinlerini düzenleyen 105. maddesinde getirilen izinler ve hastalıklar sırasında çalışanların özlük haklarına dokunulamayacağı yolundaki emredici hüküm karşısında, Genelge ile Yasayla yapılan düzenlemeden farklı bir düzenlemeye gidilmesinde normlar hiyerarşisine uyarlık bulunmadığı görülmektedir.
Bu durumda, Sosyal Devlet ve Hukuk Devleti ilkelerine ve 657 sayılı Kanunun genel mantığına aykırı bir düzenlemeyle döner sermaye gelirinden pay alacak personeli kısıtlama yoluna giden dava konusu Tebliğ hükmünde hukuka uygunluk görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, Maliye Bakanlığınca 09.07.2005 gün ve 25870 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 18 Seri Nolu Yükseköğretim Kanunu ve Yükseköğretim Personel Kanunu Genel Tebliğinin 15. maddesinin iptaline, … YTL yargılama gideri ile davanın karara bağlandığı tarihte yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca ….-YTL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan … YTL posta ücretinin istemi halinde davacıya iadesine 27.03.2007 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
Azlık Oyu (X) : Uyuşmazlık, yıllık izin, şua izni ve döner sermaye faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan geçici görevlendirmeler ile dava konusu Tebliğin 12 nci maddesinde belirtilen görevlendirmeler dışında görevin fiilen yapılmadığı dönemlerde ilgililere döner sermaye gelirlerinden pay ödenmeyeceğinden kaynaklanmaktadır.
2547 sayılı Yasanın 58. maddesinde; her eğitim-öğretim, araştırma veya uygulama birimi veya bölümü ile ilgili öğretim elemanlarının katkısıyla toplanan döner sermaye gelirlerinin en az %35’i o kuruluş veya birimin araç, gereç, araştırma ve diğer ihtiyaçlarına ayrılacağı, kalan kısmın ise üniversite yönetim kurulunun belirleyeceği oranlar çerçevesinde bağlı bulunduğu üniversitenin bilimsel araştırma projeleri ile döner sermaye gelirinin el edildiği fakülte, enstitü, yüksek okul, konservatuar ile uygulama ve araştırma merkezlerinde görevli öğretim elemanları ve aynı birimde görevli 14/07/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi personel (döner sermaye işletme müdürlüğü ve döner sermaye saymanlık personeli dahil) arasında katkıları da dikkate alınmak suretiyle paylaştırılacağı hüküm altına alınmıştır.
Bu yasa maddesinden anlaşılacağı üzere öğretim elemanlarının döner sermaye gelirlerinden yararlanabilmeleri döner sermayeye yaptıkları katkıya bağlı olup, izinli oldukları dönemde döner sermaye gelirlerine katkıda bulunamayacakları açık olduğundan bu gelirden faydalandırılmamaları yönünde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, davanın reddi gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına katılmıyoruz.