8. Daire         2005/2636 E.  ,  2005/4459 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2005/2636
Karar No: 2005/4459
Davacı : …
Vekili : …
Davalı : Sağlık Bakanlığı
Davanın Özeti : Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri ve Köyişleri Bakanlığından çalışma izni, gıda sicili ve üretim izni almış işyerlerinde üretilen hazır kıymanın ambalajlanmış, paketlenmiş ve etiketlenmiş halde piyasaya satışının sağlanması, belirtilen koşullara uymayan hazır kıymanın gıda satış ve toplu tüketim yerlerinde satışının yasaklanması ancak tüketicinin talebi üzerine anında kıyma hazırlanmasına ilişkin 12.4.2004 gün ve 5944 sayılı Genelgenin iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : Davaya konu Genelgenin üst hukuk normları, hizmet gerekleri ve kamu yararına uygun olduğu, 5179 sayılı Yasa gereği Sağlık Bakanlığının hazır kıyma ve satışı ve izni ile ilgili hususlarda yetki ve görevinin bulunmadığı, Sağlık Bakanlığının yetkililerinin Tarım Bakanlığına geçtiği için, davanın menfaat bakımından da reddinin gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ün Düşüncesi :Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce yayımlanan, Tarım ve Köyişleri Bakanlığından çalışma izni, gıda seçim ve üretim izni almış işyerlerinde üretilen hazır kıymanın, ambalajlanmış ve etiketlenmiş halde piyasaya satışının sağlanması, belirtilen koşullara uymayan hazır kıymanın gıda satış ve toplu tüketim yerlerinde satışının yasaklanması, ancak tüketicinin talebi üzerine anında hazır kıyma hazırlanmasına ilişkin 12.4.2004 gün ve 5944 sayılı Genelgenin kamu yararına ve üst hukuk normlarına aykırılığından söz edilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘in Düşüncesi : Dava, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce “Hazır Kıyma” konusunda yayımlanan 12.04.2004 günlü ve 05944 sayılı Genelgenin iptali istemiyle açılmıştır.
Davaya konu edilen “Hazır Kıyma” konulu Genelgede, Gıda üretim ve satış yerlerinin tabi olduğu Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca çıkartılan düzenlemelerden bahisle Türk Gıda Kodeksi-Taze Et, Hazırlanmış Et ve Hazırlanmış Et karışımları tebliğinin 5.maddesinin (j) bendi gereği, satışa sunulacak olan kıymanın ambalajlı olarak mümkün olan en kısa sürede soğutulmuş ise iç sıcaklığı+2 c ye, derin dondurulmuş ise iç sıcaklığı-18 c’ye düşürülerek üretime sunulması, aynı Tebliğin 11.maddesinin (b) bendinde belirtilen bilgilerin yer alması, ayrıca, Tarım ve Köyişleri Bakanlığından çalışma izni, gıda sicili ve üretim izni almış iş yerlerinde üretilen hazır kıymanın ambalajlanmış paketlenmiş ve etiketlenmiş halde piyasada satışının sağlanması, belirtilen koşullara uymayan hazır kıymanın gıda satış ve toplu tüketimyerlerinde satışının yasaklanması, ancak tüketicinin talebi üzerine anında kıyma hazırlanmasının, koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında insan sağlığının korunmasına yönelik olarak kararlaştırıldığı belirtilerek bu konulara il düzeyinde gıda satış ve toplu tüketim yerlerinde dikkat edilmesi gerektiği valiliklere bildirilmiştir.
Sözü edilen tebliğden sonra 05.06.2004 günlü Resmi Gazetede yayımlanan 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair K.H.K.’nin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun ile ….. gıdalar ile ilgili üretim izni, gıda sicili,istihdam, laboratuvar kuruluş izni, ithalat ve ihracat izni, denetim ve sair hizmetlerin yürütülmesinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı görevli ve yetkili kılınmıştır.
Bu durumda, koruyucu sağlık hizmetleri kapsamında, 5179 sayılı Yasanın yayımından önce Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatının, konuyla ilgili düzenlemelere ve uygulamaya dikkatinin çekilmesi amacı ile düzenlenip valiliklere gönderilen Genelgede hukuka aykırılık bulunmamıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddinin, uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, işin gereği görüşüldü :
Dava, Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğünce “hazır kıyma” konusunda yayımlanan 12.4.2004 gün, 05944 sayılı Genelgenin iptali istemiyle açılmıştır.
12.2.2000 gün ve 23960 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Türk Gıda Kodeksi Taze Et, Hazırlanmış Et ve Hazırlanmış Et karışımları Tebliğinin 5/5 maddesinde satışa sunulacak kıymanın ambalajlı olarak mümkün olan en kısa sürede, soğutulmuş ise iç sıcaklığı +2 C ye, derin dondurulmuş ise iç sıcaklığı -18 C ye düşürülerek tüketime sunulması ve etiketinde bu tebliğin 11/b maddesinde belirtilen bilgilerin yer alması gerektiği belirtilmiştir.
11.9.2000 tarih ve 24167 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Kuruluş, Açılış, Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik hükümlerine göre de tüm et ve kesim yerleri (kanatlı dahil) mezbahalar ve entegre et tesislerinin kuruluş ve çalışma izinleri ile kıyma üreten işyerlerinin parçalama tesis izninin Tarım ve Köyişleri Bakanlığınca verileceği düzenlenmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davalı idare yetkilileri ile Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Türk Veteriner Hekimleri Birliği, TMMOB Gıda Mühendisleri Odası ve … Derneği temsilcileri arasında tüketicinin ve insan sağlığının korunması ve hazır kıyma satış ve yerlerinde hijyenik şartların sağlanması amacıyla 5.3.2004 tarihinde bir toplantı düzenlenerek, bu toplantı sonucu düzenlenen tutanak ile, perakende satış yerlerinde hazır kıyma satışının yasaklanmasına ve müşterinin talebi halinde, anında kıyma hazırlanması gerektiğine, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı tarafından izin verilen tesislerde üretilip, paketlenmiş ve üzerinde etiket bilgileri bulunan hazır kıymanın perakende satış noktalarında satılabileceğine, et ve et ürünleri ile ilgili işlerde çalışan personelin eğitimi ve bilinçlendirilmesine yönelik faaliyetlerde bulunulmasına karar verilmiş ve bu genel hatlar doğrultusunda davalı idarece yayımlanan davaya konu Genelgenin Valiliklere gönderilerek gıda satış ve tüketim yerlerinde yapılacak denetimlerde hazır kıyma satışı ile ilgili olarak yukarıda anılan konulara dikkat edilmesi gerektiğinin bildirildiği anlaşılmıştır.
Nitekim, 5.6.2004 gün ve 25485 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 5179 sayılı Gıdaların Üretimi, Tüketimi ve Denetlenmesine Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun ile su, entegral beslenme ve ürünleri dahil, özel tıbbi amaçlı diyet gıdalar ile tıbbi amaçlı bebek mamaları ve ilaç olarak kullanımı bilimsel ve klinik olarak kanıtlanmış, ancak reçeteye tabi olmayan ürünler hariç olmak üzere, gıdalar ile igili üretim izni, gıda sicili, istihdam, laboratuar kuruluş izni, ithalat ve ihracat izni, denetim ve sair hizmetlerin yürütülmesinde Tarım ve Köyişleri Bakanlığı görevli ve yetkili kılınmıştır.
Bu durumda yukarıda anılan Yasanın yayımından önce Sağlık Bakanlığının hazır kıyma ile ilgili uygulanmalara taşra teşkilatının dikkatini çekme amacıyla hazırladığı davaya konu Genelgede halk sağlığı ve hijyen açısından kamu yararına aykırılıktan söz edilemeyeceği gibi, söz konusu Genelgenin üst hukuk normlarına aykırılığı da bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 28.10.2005 gününde oybirliğiyle karar verildi.