8. Daire 2005/116 E. , 2006/1071 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2005/116
Karar No: 2006/1071
Davacı : …
Vekili : ….
Davalı : 1- Adalet Bakanlığı
2- … Noterler Birliği Başkanlığı
Vekili : …
Davanın Özeti : Dava, … Noteri olan davacının defter onayı ortak cari hesabına yatırması gereken meblağları geç yatırdığı nedeniyle uyarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … Noterler Birliği Disiplin Kurulunun … gün ve E:…, K:… sayılı kararı ve bu karara karşı yapılan itirazın reddedilmesine ilişkin Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 12.11.2004 gün ve … sayılı işlemi ile bu işlemlerin dayanağı … Noterler Birliğinin 8.12.1992 gün ve 59 sayılı Genelgesinin 10. maddesinin 2. paragrafındaki “Duyuru yazılı yapılabileceği gibi telefonla da yapılabilir.” cümlesinin ve yine … Noterler Birliğinin 19.1.1995 gün ve 3 sayılı Genelgesinin; hukuka aykırı olduğu öne sürülerek iptali istemidir.
Adalet Bakanlığı’nın Savunmasının Özeti : Defter onayı ortak cari hesabına yatırması gereken meblağları geç yatırdığı ve böylece … Noterler Birliğinin dava konusu Genelgelerine aykırı davrandığı sabit olan davacı hakkında tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
… Noterler Birliği’nin Savunmasının Özeti : İstanbul’da … noterden gelen işlemlerin bir-iki günde ancak hesaplandığı, işlerin sonucunun ayın 6-7 akşamına ancak bittiği, ayın 10’una kadar işlemlerin bitirilip gelir ve gideri Noterlere bildirmenin telefon mesajını zorunlu kıldığı, Genelgelerle, ortak hesaba yatırılması gereken meblağların, en kısa sürede toplanıp hak sahiplerine dağıtımının amaçlandığı bu itibarla genelgelerde ve tesis edilen disiplin cezasında hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘un Düşüncesi : Tebligat hukukunun temel prensiplerine aykırı olan telefonla duyuruya ilişkin, dava konusu 8.12.1992 günlü ve 59 sayılı Genelgenin 10. maddesinin 2. paragrafındaki telefonla duyuru yapılacağına ilişkin ibarenin iptali, yazılı bildirim esas olduğundan, yazılı bildirimden itibaren ortak hesaba davacı tarafından süresinde para yatırıldığından verilen uyarı cezasının iptali gerektiği düşünülmektedir. Dava konusu 19.1.1995 gün ve 3 sayılı Genelgede ise hukuka aykırılık bulunmadığından bu genelgenin iptali isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir. Danıştay Savcısı … ‘ın Düşüncesi : Dava, … Noteri olan davacının Defter Ortak Cari hesabına 2003 Aralık ve 2004 Ocak aylarında yatırılması gereken meblağları süresi içinde yatırmadığından … Noterler Birliğinin … ve … sayılı Genelge hükümlerine aykırı davrandığından Uyarı Cezası ile cezalandırılmasına ilişkin 22.9.2004 gün ve … sayılı karar ile dayanağı olan ve yukarıda sözü edilen genelge hükümlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
7201 sayılı Tebligat Yasasının değişik 1. maddesinde “Kazai merciler, genel ve katma bütçeli daireleri belediyeler, köy hükmi şahsiyetleri, barolar ve noterler tarafından yapılacak bilcümle tebligat bu kanun hükümleri dairesinde posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü veya memur vasıtasıyla yapılır.” Hükmü yer almıştır.
… Noterler Birliği Başkanlığının 8.12.1992 günlü ve 59 sayılı Genelgesinin 2. fıkrasında “Öncelikle ortalamaya göre” defter onayı ortak cari hesabına “para yatırması gereken noterlere yatıracakları tutar duyurulacaktır. Duyuru Yazılı yapılabileceği gibi telefonla da yapılabilir. Duyuru ne şekilde yapılırsa yapılsın, buna muttali olan noter engeç bir günü içinde bu meblağı söz konusu hesaba yatırarak dekontunun bir örneğini odaya gönderecektir. Şeklinde düzenleme getirilmiş, 19.1.1995 günlü ve 3 sayılı Genelgesi ile de; Birliğe intikal eden Şikayetlerde, bu sürenin çok kısa olduğu anlaşılmış olmakla sözkonusu bir günlük sürenin iki işgünü olarak değiştirilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden davacının 2003 Aralık ayında yapılmış defter tasdiklerinden elde edilen gelirlerden Ortak Cari Hesaba Yatırılması gereken miktarı içeren … Noter Odası Başkanlığının 9.12.2004 günlü yazısının 13.1.2004 günü davacıya tebliğ edilip 9.12.2004 günüde telefonla bildirildiği, ödemenin ise, 15.1.2004 günü yapıldığı; 2004 Ocak ayına ait olanının da; Başkanlığın 9.2.2004 günlü yazısının 11.2.2004 günü davacıya tebliğ edilip, 9.2.2004 günü de telefonla bildirildiği, ödemenin ise 12.2.2004 günü yapıldığı, davalı idarece ödemelerin telefonla yapılan duyurulara göre genelgede öngörülen süreler (1-2 günlük) geçirildikten sonra yatırıldığından genelge hükümlerine aykırı davranıldığı, iddiasıyla ilgilinin uyarı cezası ile cezalandırılıp, verilen disiplin cezasının Adalet Bakanlığınca onanması üzerine işlemlerin ve dayanağı olan Genelge hükümlerinin iptali istemiyle dava konusu edilmiştir.
Bu durumda 7201 sayılı tebligat yasasında öngörülen tebliğ şekli ile genelgeler ile getirilen düzenlemedeki” telefonla duyurulmasına” yönelik hüküm kısmının normlar hiyerarşisi dikkate alındığında tebligat hukukunun temel prensipleriyle bağdaşmamaktadır. Bu itibarla yazılı bildirim tarihine göre, yapılan ödentiler süresinde olduğundan tesis olunan işlemlerde de hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle dava konusu işlemler ile dayanağı olan genelge hükümlerinin iptalinin hukuka uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, … Noteri olan davacının defter onayı ortak cari hesabına yatırması gereken meblağları geç yatırdığı nedeniyle uyarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin … Noterler Birliği Disiplin Kurulunun … gün ve E:…, K:… sayılı kararı ve bu karara karşı yapılan itirazın reddedilmesine ilişkin Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğünün 12.11.2004 gün ve … sayılı işlemi ile bu işlemlerin dayanağı … Noterler Birliğinin 8.12.1992 gün ve … sayılı Genelgesinin 10. maddesinin 2. paragrafındaki “Duyuru yazılı yapılabileceği gibi telefonla da yapılabilir.” cümlesinin ve yine … Noterler Birliğinin 19.1.1995 gün ve 3 sayılı Genelgesinin iptali istemiyle açılmıştır.
1512 sayılı Noterlik Yasasının “Noterlere Uygulanacak Disiplin Cezaları” başlıklı 125. maddesinde, mesleğin vakar ve onuruna aykırı eylem ve hareketlerde bulunanlarla, görevlerini yapmayan veya kusurlu olarak yapan yahut da görevinin gerektirdiği güveni sarsıcı hareketlerde bulunan noterler hakkında, noterlik hizmetlerinin gereği gibi yürütülmesi amacı ile durumun niteliğine ve ağırlık derecesine göre aşağıdaki madde de yazılı disiplin cezaları verilir, denilerek aynı kanunun disiplin cezalarının sayıldığı 126. maddesinin (A) fıkrasında “Uyarma: Notere görevinde daha dikkatli davranması gerektiğini yazı ile bildirmektir.” şeklinde tanımlanmış, yine aynı Yasanın “Noterlikler Ortak Cari Hesabı” başlık 109. maddesinde de, hangi işlemlerin ortak cari hesaba dahil olduğu, bunların oranı ve toplanma usulü düzenlenmiş, daha sonra ortak hesap kapsamına alınan defter onaylama işlemlerinden elde edilecek gelirlere ilişkin dava konusu … Noterler Birliğinin 8.12.1992 gün ve 59 sayılı Genelgesinin 10. maddesinin 2. paragrafında da “Öncelikle ortalamaya göre “defter onayı ortak cari hesabına” para yatırması gereken noterlere yatıracakları tutar duyurulacaktır. Duyuru yazılı yapılabileceği gibi telefonla da yapılabilir. Duyuru ne şekilde yapılırsa yapılsın buna muttali olan noter en geç bir iş günü içinde bu meblağı söz konusu hesaba yatırarak, dekontun bir örneğini Odaya gönderecektir.” kuralı getirilmiş, sonrasında yine bu davaya konu olan … Noterler Birliğinin 19.1.1995 günlü ve 3 sayılı Genelgesi ile de, birliğe intikal eden şikayetlerde bu sürenin çok kısa olduğunun anlaşılması nedeniyle bir önceki genelgedeki bir iş günü olarak belirlenen sürenin “iki iş günü” olarak değiştirilmesine karar verilmiştir.
Öte yandan 7201 sayılı tebligat Yasasının değişik 1. maddesinde de “Kazai merciler, genel ve katma bütçeli daireler, belediyeler, köy hükmi şahsiyetleri, barolar ve noterler tarafından yapılacak bilcümle tebligat, bu Kanun hükümleri dairesinde Posta Telgraf ve Telefon İşletmesi veya memur vasıtasıyla yapılır.” hükmü yer almış, bu kanuna paralel düzenlemeyle aynı kurala Tebligat Tüzüğünün 1. maddesinde de aynen yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, … noteri olan davacıya, davalı birlik personelince 2003 Aralık ayı defter gelirinden ortak cari hesaba yatırması gereken meblağın, 9.1.2004 tarihinde telefonla bildirildiği, aynı zamanda yatırması gereken bu meblağı bildiren, 9.1.2004 günlü yazının 13.1.2004 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, ödemenin ise 15.1.2004 günü yapıldığı, 2004 Ocak ayına ait olan ortak cari hesaba yatırılması gereken miktarın da yine davalı birlik personeli tarafından 9.2.2004 günü noter personeline telefonla bildirildiği, aynı zamanda bu meblağı bildiren 9.2.2004 günlü yazının 11.2.2004 tarihinde davacıya tebliğ edildiği, bu ödemenin ise 12.2.2004 günü yapıldığı, bunun üzerine davacıya telefonla bildirim yapılmasına rağmen genelgede belirlenen 2 iş günü içinde ortak cari hesaba yatırması gereken meblağı geç yatırdığı nedeniyle açılan soruşturma sonucu davacının bahsi geçen genelgelere aykırı davrandığı nedeniyle uyarma cezasının verildiği, davacı tarafından da disiplin cezası ile dayanağı genelgelerin iptali istemiyle bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda anılan, noterlerin de tabii olduğu Tebligat Kanunu ve Tebligat Tüzüğünde telefonla bildirime ilişkin bir düzenleme olmadığı gibi, bu düzenlemelerde yazılı kayıtın esas alındığı açıktır. Dolayısıyla dava konusu 8.12.1992 günlü ve 59 sayılı genelgenin 10. maddesinin 2. paragrafında yer alan telefonla duyuruya ilişkin ibarede tebligat hukukunun temel prensiplerine uygunluk görülmemiştir.
Davaya konu edilen 19.1.1995 gün ve 3 sayılı diğer genelgede ise, defter onayı ortak hesaba yatırılması gereken meblağların en kısa sürede toplanıp hak sahiplerine dağıtımını amaçlanması nedeniyle herhangi bir hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Dava konusu uyarma cezasına gelince;
Davacıya, ortak hesaba yatırması gereken miktarın bildiriminde, yazılı bildirimin esas alınması gerekeceğinden, yazılı bildirim üzerine genelgede belirtilen 2 iş günü içinde ortak hesaba belirlenen miktarı yatıran davacı hakkında tesis edilen disiplin cezası işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davacıya verilen disiplin cezası işlemi ile dayanağı 8.12.1992 gün ve 59 sayılı genelgenin 10. maddesinin 2. paragrafında yer alan telefonla duyuru yapılabileceğine ilişkin ibarenin iptaline, 19.1.1995 günlü ve 3 sayılı genelgenin iptali isteminin reddine … YTL yargılama giderinden … YTL nın haklılık oranına göre davalı idarelerden alınarak davacıya verilmesine, artan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına, karar tarihi itibariyle yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … YTL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya verilmesine, yine … YTL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Noterler Birliğine verilmesine 17.03.2006 gününde oybirliği ile karar verildi.