8. Daire         2004/5389 E.  ,  2005/1430 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2004/5389
Karar No: 2005/1430
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : … İlinde alkollü içki satıcılığı işi yapan davacının, işyerine ait tabelaların Tütün Mamülleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ve Satış Belgelerine İlişkin Yönetmeliğin 13. ve 14. maddelerine aykırı olduğu iddiasıyla söktürülmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … gün ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada; anılan Yönetmeliğin 13. maddesi ile alkollü içki satanların alkollü içki kullanımını teşvik edici kampanya düzenlemelerinin yasaklandığı, ayrıca bazı firmaların ürünlerine üstünlük tanıma anlamında o firmaların ürünlerinin reklamının yapılmasının yasaklandığı, ayrıca Yönetmeliğin 14. maddesi ile perakende satıcıların işyerleri dışında astıkları tabelalarda tanıtım amacıyla hangi ifadeleri kullanabileceklerinin belirlendiği, bu ifadeler dışında bir firmanın ve ürününün isminin bu tabelalarda yer almasının yasaklandığı, davacının ise, işyerinin önünde bulunan tabelada Yönetmeliğin bu hükümlerine aykırı olarak alkollü içki üreten bir firmanın adının bulunduğu, davalı idarenin davacıyı belli bir süre vererek aykırılığın giderilmesi hususunda yazılı olarak uyarısına rağmen aykırılık giderilmediğinden, bunun giderilmesi amacıyla tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddeden … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, 4250 sayılı Yasada belirtilen alkollü içkilerin reklamı konusunda belirtilen sınırlamanın dışına çıkılmadığı, belediyenin bu konuda karar alma yetkisinin bulunmadığı, kaldı ki işlemin dayanağı olan Yönetmelik hükümlerinin yanlış yorumlandığı öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : 5680 sayılı Belediye Kanununda, reklam panoları konusunda düzenleme ve işlem yapma yetkisinin Belediyelere tanındığı, dolayısıyla yapılan işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘in Düşüncesi : Dava konusu işlemin dayanağı Yönetmelik hükümlerinde, davacıya ait reklam panolarının kaldırılmasını gerektirecek açık bir hüküm bulunmadığından, İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘nın Düşüncesi : İdare ve vergi mahkemelerince verilen kararların temyizen incelenerek bozulabilmesi için, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49 uncu maddesinin birinci fıkrasında belirtilen nedenlerin bulunması gerekmektedir.
Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, söz konusu maddede yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, istemin reddi ile temyiz edilen Mahkeme kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince 2577 sayılı Yasanın 17. maddesi uyarınca davacının duruşma istemi kabul edilmeyerek işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, … İlinde alkollü içki satıcılığı işi yapan davacının, işyerine ait tabelaların Tütün Mamülleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ve Satış Belgelerine İlişkin Yönetmeliğin 13. ve 14. maddelerine aykırı olduğu iddiasıyla söktürülmesine ilişkin … Belediye Encümeninin … gün ve … sayılı işleminin iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
Tütün Mamülleri, Alkol ve Alkollü İçkilerin Toptan ve Perakende Satışı ile Satış Belgelerine İlişkin Yönetmeliğin Satış Yerlerine Ait Şartlar başlıklı 13. maddesinde,”Tütün mamullerinin isim, marka veya alametler kullanılarak her ne surete olursa olsun reklam ve tanıtımının yapılması veya bunların kullanılmasını teşvik edici ve özendirici kampanyalar düzenlenmesi yasaktır. Alkollü içki kullanımını teşvik edici ve özendirici kampanyalar düzenlenemez.
Tütün mamüllerinin markalarını çağrıştıracak şekilde sözcükler, şekiller, resim, renk ve harfler ile her türlü işaretler, satış yerlerinin dış yüzeyi, içerisi ve vitrinlerinde bulundurulamaz. Toptan satıcılar tütün mamulleri, alkol ve alkollü içkileri ayrı depolarda veya gıda maddelerine mahsus depoların özel olarak ayrılmış bölümlerinde, ürünün kalitesini koruyacak, marka bazında sınıflandırılmasına ve denetimlerde sayılmasına imkan verecek şekilde güvenle saklanmasını ve perakende satıcıya güvenli şekilde ulaştırılmasını sağlar. İrsaliye ve faturaları üzerinde kendisinin ve ürün sattığı perakende veya açık içki satıcısının sicil numarası bulunur.
Perakende satıcılar, satışa arz ettikleri tütün mamulleri, alkol ve alkollü içkileri diğer maddelerden ayrı ve temiz bir halde bulundurmak, mamulün kalitesinin ve ambalajının bozulmaması için gerekli tedbirleri almak zorundadırlar.
Perakende satıcılar, tüketici talepleri doğrultusunda her türlü ürünü bulundurur ve bunları adil bir şekilde teşhir ederler. Hiçbir firma veya ürüne üstünlük sağlayan düzenleme yapılamaz.
Açık içki satıcıları, alkollü içkilerin ürün ve sunum kalitesini korumak, insan sağlığı ve kamu güvenliğini gözetmekle sorumludurlar.” kuralı bulunurken;
Tabela Düzeni başlıklı 14. maddesinde de” Perakende satıcılar işyerlerinin dışına astıkları tabelalarda “Tütün Mamulleri Satıcılığı”, “Alkollü İçkiler Satıcılığı” veya “Tütün Mamulleri ve Alkollü İçkiler Satıcılığı” ibarelerinden herhangi birini kullanabilirler.
Kurum tarafından verilen perakendeci numarasının tabelalarda yazılması zorunludur.” hükmü yer almıştır.
Dava konusu işlemin dayanağı olan anılan Yönetmelik hükümlerinin değerlendirilmesinden, isim, marka veya alametler kullanılarak reklam ve tanıtım yapılmasının tütün mamulleri için geçerli olduğu, alkollü içkiler için ise bunların kullanımını teşvik edici ve özendirici kampanyaların düzenlenemeyeceği ve satış yerleri içerisinde her türlü ürünün bulundurulması, adil bir şekilde teşhir edilmesi ve hiçbir firmaya veya ürüne üstünlük sağlayan düzenlemelerin yapılmasının yasaklandığı anlaşılmaktadır.
1580 sayılı Yasanın 15/19 maddesi uyarınca, anılan Yönetmelik hükümlerine aykırı olduğundan bahisle davalı idarece kaldırılması istenen tabelaların, herhangi bir kampanya niteliği taşımaması ve işyeri içindeki ürün teşhiri ile de bağının olmaması nedeniyle bu hükümler kapsamında bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, Yönetmeliğin 14. maddesinde yer alan hükümde ise, herhangi bir sınırlama ve yasaklama getirilmemiş, sadece perakende satıcıların tabelalarda kullanabilecekleri ibareler sayılmış olduğundan, bu hüküm tabelalarda herhangi bir alkollü içki üreten firmanın logo, marka ya da alametini taşıyan semboller veya firma adlarının bulunmasını yasaklar nitelikte değildir.
Bu durumda, davacıya ait tabelaların niteliğinin anılan Yönetmelik hükümlerine aykırı olduğu sonucuna ulaşan İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 28.3.2005 gününde oybirliği ile karar verildi.