8. Daire         2003/1597 E.  ,  2004/17 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2003/1597
Karar No: 2004/17
Temyiz İsteminde Bulunan : … Valiliği
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Davacının (E) sınıfı … nolu sürücü belgesinin 1 yıl süreyle geri alınmasına ilişkin … günlü … Emniyet Müdürlüğü Trafik Denetleme Şube Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılan davada, davacının hız ihlaline ilişkin en son tespitin 18.5.2002 tarihinde olduğu, bu tarihten geriye doğru 1 yıl içinde başka hız ihlalinin bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve E…., K:… sayılı kararının, bilgisayar sorgulamasında 16.7.1999 – 5.7.2000 tarihleri arasında beş kez hız kuralını ihlal ettiğinin tespit edildiği öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi : İstemin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘nin Düşüncesi : Davacının sürücü ehliyetinin 2918 sayılı Kanunun 51/3.maddesine göre bir yıl süreyle geri alınmasına ilişkin dava konusu işlemi iptal eden Samsun İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
İdare Mahkemesince, davacının en son hız ihlalini yaptığı 18.5.2002 tarihinden geriye doğru bir yıl içerisinde yasada belirtilen miktar kadar hız ihlali yapmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
2918 sayılı Yasanın 51/3.maddesinde hız kuralını ihlal sebebiyle ceza yazılan sürücülerden suçun işlendiği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde aynı kuralı (5) defa ihlal ettiği tesbit edilenlerin sürücü belgelerinin bir yıl süreyle geri alınacağı belirtilmiş bulunmaktadır.
2918 sayılı Yasada ve uygulama yönetmeliğinde sürücü belgelerinin geçici olarak geri alInmasının tabi olduğu zamanaşımı hakkında herhangi bir düzenleme yer almamış ise de, diğer trafik suçlarında da uygulanan 765 sayılı TCK.nun 102/5.maddesinde hız kuralını ihlal suçuna benzeyen ve bir aydan ziyade hafif hapis veya otuz liradan ziyade para cezasını gerektiren fiillerde iki sene geçmesi ile davanın ortadan kalkacağı öngörüldüğünden 51.madde içinde 2 yıllık zamanaşımı kuralının uygulanması gerekeceği sonucuna varılmıştır.
Nitekim aynı konudaki başka bir dosyada zamanaşımı konusunda karşılaşılan aksaklıkların giderilmesi amacı ile İçişleri Bakanlığı Emniyet Genel Müdürlüğünce Yargıtay Başkanlığından görüş sorulması üzerine Yargıtay 1.Daire Başkanlığının 17.1.2001 günlü yazısı ile, 51.madde uygulamasının TCK.nun 102/5.maddesindeki 2 yıllık zamanaşımı süresine tabi olacağı belirtilmiştir.
Olayda davacının hız ihlalini gerçekleştirdiği 18.5.2002 tarihinde yapılan bilgisayar sorgulamasından, 2918 sayılı Kanunun 51.maddesinin ihlaline ilişkin suçları 5.7.2000 tarihinden geriye gidilerek 16.7.1999 tarihleri arasında bir yıl içinde 5 kez ihlal ettiği tesbit edilerek dava konusu işlemde ehliyetinin bir yıl süreyle geri alındığı anlaşılmıştır.
Bu durumda,,davacının en son hız kuralını ihlal ettiği 5.7.2000 tarihi esas alındığında, bu tarihten itibaren 2 yıl lık zamanaşımı süresi geçmeden 18.5.2002 tarihinde tesis edilen işlemde hukuka aykırılık görülmediğinden dava konusu işlemi iptal eden idare mahkemesi kararında isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenle idare mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir. .
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, davacının sürücü belgesinin, Karayolları Trafik Yasasının 51. maddesini ihlal ettiği gerekçesiyle 15.6.2002 tarihinden itibaren 1 yıllık süre ile geri alınmasına ilişkin işlemden doğmuştur.
2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının 51. maddesinin 3. fıkrasında; hız kuralını ihlal sebebiyle ceza yazılan sürücülerden, suçun işlendiği tarihten geriye doğru (1) yıl içerisinde aynı kuralı (5) defa ihlal ettiği tespit edilenlerin sürücü belgelerinin 1 yıl süre ile geri alınacağı hükme bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden, davacının, 16.7.1999-5.7.2000 tarihleri arasında 2918 sayılı Yasanın 51. maddesini beş kez ihlal ettiğinin 15.6.2002 tarihinde tespit edilerek davacının ehliyetinin bu tarihten itibaren 1 yıl süre ile geçici olarak geri alınması üzerine bakılan davanın açıldığı, İdare Mahkemesince; davacının ehliyetinin bir yıl içinde beş kez hız ihlalinin gerçekleştiği 5.7.2000 tarihinden itibaren bir yıl süreyle geri alınabileceği, 15.6.2002 tarihinde yapılan geri alma işleminin ise ancak bu tarihten itibaren geriye doğru hesaplanacak bir yıllık sürede beş kez hız ihlali yapıldığının tespiti halinde mümkün olabileceği buna ilişkin bir tespitin ise olmadığından tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptal edilmiştir.
Hız kuralını ihlal eden sürücünün, yukarıda alıntısı yapılan yasa maddesinde yer alan hüküm uyarınca sürücü belgesinin bir yıl süre ile geri alınabilmesi için, hız kuralı ihlalinin sonuncusundan geriye doğru bir yıl içinde beş defa ihlal edildiğinin tesbit edilmiş olması gerekir.
Yasa maddesi ile hız kurallarını ihlal etmek biçiminde oluşan suçu işlemeyi alışkanlık haline getirenlerin cezalandırılması suretiyle bu durumun caydırıcı bir yaptırıma bağlanabilmesi amaçlanmıştır. Bu şekilde cezalandırılması öngörülen suçun oluşum şekli ve uygulanacak ceza açıkça belirlenmiştir. Hız kuralının ihlal edildiği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde aynı kuralın toplam olarak beş kez ihlal edilmiş olması halinde cezalandırılması öngörülen suç oluşmuş olacaktır. Bu durumda, beşinci ihlalin yapıldığı tarihte oluşan suçun, yine bu tarih esas alınarak cezalandırılması gerekmektedir. Herhangi bir nedenle suçun oluştuğu tarihte saptanamamış olması ise suçu ve uygulanacak cezayı ortadan kaldırmayacağı gibi suçun ve cezanın niteliğini de değiştirmeyecektir.
Bu açıklamalardan anlaşılacağı üzere, yukarıda alıntısı yapılan yasa maddesinde tanımlanan suçun işlenmiş olduğunun tesbit edildiği tarihin, cezanın işlemeye başlayacağı tarih olarak esas alınması gerekmekte olup, aksine bir kabul ise mevcut bir suçun yasada öngörülen şekilde tam ve gereğince cezalandırılamaması yahut tamamen cezasız kalması sonucunu doğuracağı gibi beşinci ihlali yaptığı tarihte tesbit edilip cezalandırılanlar ve tesbit tarihi daha sonra olanlar açısından cezanın uygulanması bakımından eşitlik ve hakkaniyet kurallarına aykırı bir durum ortaya çıkacaktır.
Bu durumda; davacının sürücü belgesinin, bir yıl içinde hız kuralını beş kez ihlal etmiş olduğunun tesbit edildiği tarih olan 15.6.2002 tarihinden itibaren bir yıl için geri alınması yolunda tesis edilen işlemde hukuka ve mevzuata aykırılık bulunmamakta olup, aksi yönde verilen İdare Mahkemesi kararında bu haliyle hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 12.1.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.