8. Daire 2002/3352 E. , 2003/427 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2002/3352
Karar No: 2003/427
Temyiz İsteminde Bulunan : … Üniversitesi Rektörlüğü
Vekili : …
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Yurtdışında yüksek lisans ve doktora eğitimini tamamlayıp, … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümünde araştırma görevlisi olarak görev yapan davacının, … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesine yardımcı doçent olarak atanabimesi için muvafakat verilmemesine ilişkin … Üniversitesi Rektörlüğünün … gün ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada, 2547 sayılı Yasanın 35. maddesi ile, 2914 sayılı Yasanın 20. maddesinden bahisle, davacının yurdışı öğrenimini başarıyla bitirdiği, yardımcı doçent olabilmek için aranan eğitim düzeyini tamamlayarak Üniversitedeki görevine geri döndüğü, ancak Rektörlük bünyesinde yardımcı doçentlik sınavı açılmadığı gibi, yardımcı doçentlik kadrolarından birinin kendisine tahsis edilmemesi karşısında yardımcı doçent olarak hizmetine ihtiyaç duyulmadığı, araştırma görevlisi olarak istihdam edilmesinin ise, mecburi hizmete esas olan yurtdışına gönderiliş amacına ters düştüğünden, atamasına muvafakat verilmemesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : … Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde Araştırma Görevlisi olan davacının … Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesine Yardımcı Doçent olarak atanmasına muvafakat verilmemesine ilişkin işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 33 üncü maddesinde; Lisans üstü eğitim-öğretim için yurt dışına gönderilecek araştırma görevlileri ile ilk defa bu amaçla bu göreve atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususların Yükseköğretim Kurulunca tespit edileceği, lisansüstü eğitim-öğretim için yurt dışına gönderilen araştırma görevlilerinin kadrolarında bırakılacağı hükmü yer almış, 35 inci maddesinde de; yurt içi veya yurt dışında yetiştirilen öğretim elamanlarının genel hükümlere göre bağlı oldukları yükseköğretim kurumlarında mecburi hizmetlerini yerine getirmek zorunda oldukları, bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere yükseköğretim kurumlarında görev verilemeyeceği hükme bağlanmıştır.
Olayda, … Üniversitesinde araştırma görevlisi olan davacının lisansüstü eğitim ve öğretim yapmak üzere Almanya’ya gönderildiği, doktora çalışmasını tamamlaması üzerine yurda dönerek fakültesinde görevine başladığı, ilgilinin … Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesinde boş bulunan yardımcı doçent kadrosuna başvurması üzerine … Üniversitesinden muvafakat istendiği, ancak mecburi hizmet yükümlülüğü bulunduğundan isteminin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan emredici yasa hükmünde de belirtildiği üzere kadrolarında bırakılarak yurt dışına lisans üstü eğitim amacıyla gönderilen araştırma görevlilerinin bağlı oldukları yükseköğretim kurumlarında mecburi hizmetlerini yerine getirmeleri zorunlu bulunmaktadır. Yasa gerek yükseköğretim kurumlarına, gerekse ilgiliye bunun dışında herhangi bir seçenek tanınmadığı gibi bu zorunluluğun yerine getirilmemesi durumunda yükseköğretim kurumlarında görev verilmeyeceği müeyyidesinide koymaktadır. Diğer taraftan davacının … Üniversitesindeki mecburi hizmet süresi içerisinde akademik kariyer sağlayamayacağından sözetmekte mümkün değildir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, … Üniversitesinde araştırma görevlisi olan davacının, … Üniversitesine yardımcı doçent olarak atanabilmesi için gerekli muvafakatın verilmemesine ilişkin işlemden doğmuştur.
2547 sayılı Yükseköğretim Yasasının 33/a maddesinin 2. fıkrasında, lisansüstü eğitim-öğretim için yurtdışına gönderilecek araştırma görevlileri ile ilk defa bu amaçla bu göreve atanacaklarda aranacak nitelikler ve diğer hususların Yükseköğretim Kurulunca tespit olunacağı 3. fıkrasında ise yurtdışına gönderilen bu araştırma görevlilerinin kadrolarında bırakılacağı hükmü yer almıştır.
Anılan 33. madde hükmü uyarınca lisansüstü eğitim amacıyla yurtdışına gönderilen araştırma görevlilerinin gönderme ve süre uzatma işlemlerinde gözlemlenen bazı aksaklıkların giderilmesi amacıyla Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının Üniversite Rektörlüklerine gönderdiği … gün ve … sayılı yazının Mecburi Hizmet Nakilleri başlıklı 4.maddesinde 33. maddeye göre lisansüstü eğitim amacıyla yurtdışına gönderilen araştırma görevlilerinin gerek eğitimleri süresince, gerekse eğitimlerini tamamlayıp yurda döndükten sonra Başkanlığın onayı olmadan bir başka üniversiteye veya kuruma nakledilmemesi gerektiği kurala bağlanmıştır.
2547 sayılı Yasanın Öğretim Elemanı Yetiştirme başlıklı 35. maddesinin 1. fıkrasında, yükseköğretim kurumlarının kendilerinin ihtiyacı için yurt içinde ve dışında, kalkınma planı ilke ve hedeflerine ve Yükseköğretim Kurulunun belirleyeceği ihtiyaca ve esaslara göre öğretim elemanı yetiştirecekleri, son fıkrasında ise, yurt içi veya yurt dışında yetiştirilen öğretim elemanlarının, genel hükümlere göre bağlı oldukları yükseköğretim kurumlarında mecburi hizmetlerini yerine getirmek zorunda oldukları, bu yükümlülüğü yerine getirmeyenlere yükseköğretim kurumlarında görev verilmeyeceği hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının 15.7.1993 tarihinde … Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümüne araştırma görevlisi olarak atamasının yapıldığı, 27.6.1994 tarihinde lisansüstü eğitim ve öğretim için Almanya’ya gönderildiği, bu eğitimini tamamlayarak 10.12.1999 tarihinde tekrar aynı üniversitede araştırma görevlisi olarak göreve başladığı, … Üniversitesinin açmış olduğu Felsefe Bölümü Yardımcı Doçentlik Sınavını kazandığı, ancak muvafakat verilmesi talebinin mecburi hizmet sorumluluğu bulunduğundan bahisle reddedildiği anlaşılmıştır.
2547 sayılı Yasanın yukarıda anılan 35. maddesinin son fıkrası uyarınca yurtdışında yetiştirilen öğretim elemanlarının mecburi hizmetlerini kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumunda yerine getirmeleri yasal bir zorunluluk olup, bunların bu yükümlülüklerini yerine getirmeden, kadrolarının bulunduğu yükseköğretim kurumunu, muvafakat vermesi konusunda yargı yoluyla zorlama olanağı yoktur.
Bu durum karşısında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine 29.1.2003 gününde oybirliği ile karar verildi.