8. Daire         2001/3153 E.  ,  2002/4437 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2001/3153
Karar No: 2002/4437

Davacı : …
Vekili : …
Davalılar : 1.Milli Eğitim Bakanlığı
2. … Valiliği
Davanın Özeti : Davacının devamsızlık nedeni ile sınıf tekrar ettirilmesine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağını oluşturanMilli Eğitim Bakanlığı Ortaokullarile Lise ve Dengi Okulların Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliğinin 54. maddesinin II.fıkrasının iptali istemidir.
Milli Eğitim Bakanlığının Savunmasının Özeti : Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Sınıf Geçme Yönetmeliğinin öğrencilerin başarı ve sorumluluğunu geliştirmeyi sağlayacak şekilde kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek hukuka uygun şekilde düzenlendiğinden yasal dayanağı bulunmayan davanın reddi gerektiği savunulmaktadır. …Valiliğinin Savunmasının Özeti :Savunma verilmemiştir. Danıştay Tetkik Hakimi …’ınDüşüncesi: İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …’nin Düşüncesi : Dava, Özel … Lisesi 12/C sınıfı öğrencisi olan davacının, okuldan mezun olduğunun bildirilmesinden sonra, devamsızlık nedeniyle sınıfta bırakılmasına ilişkinişlem ile 5.9.1995 gün ve 22395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ve 2000 yılında değişikliğe uğrayan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliğinin, ilk derse girmeyen …. öğrencinin devamsızlığının yarım gün sayılacağına ilişkin 54/II.maddesinin, işlemin uygulandığı tarihe kadar kurumlarında 1983 yılına ait yönetmeliğin uygulandığı, dava konusu yönetmelik maddesinde hukuka uygunluk bulunmadığı öne sürülerek iptali dileğiyle açılmıştır. 16.12.1983 gün ve 18253 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan MEB Bağlı Ortaokullar ile Lise veDengi Okulların Sınıf Geçme Yönetmeliği 1991-1992 öğretim yılına kadar resmi ve özel tüm okullarda uygulanmış iken, 1991-1992 öğretim yılında Bakanlıkça Ders Geçme ve Kredi Yönetmeliği uygulamaya konulmuş olup,anılan bu yönetmeliğin Geçici 1.maddesinin (c) fıkrasında yer alan hüküm doğrultusunda, diğer bazı okullar gibi Özel …Lisesi de ders geçme sistemine girmeyerek daha önceki uygulamalarına devam etmiştir. Daha sonra 5.9.1995 gün ve 22395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren MEB Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliği kademeli olarak uygulamaya konulduğu ve 9.10.1995 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Özel Okullar Çerçeve Yönetmeliğinin yayımlanmasının ardından hazırlanan Özel … Lisesi Kurum Yönetmeliği de M.E.B. Talim Terbiye Kurulunun 6.7.1999 tarih ve … nolu kararıyla yürürlüğe girmiştir.
Talim Terbiye Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe giren Özel … Lisesi Yönetmeliğinin 57.maddesinde, bu yönetmeliğin 1999-2000 öğretim yılından itibaren 9.sınıflardan başlamak üzere kademeli olarak uygulanacağı hükmüne göre yönetmeliğin lisenin bütün sınıflara uygulanması ancak 2002-2003 yılında mümkün olmaktadır.
23.6.1985 tarihli Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 59.maddesinde de özel kurum yönetmeliği bulunmayan okullarda, resmi kurum yönetmeliklerinin uygulanacağı belirtilmiştir. 1995 tarihli M.E.B. Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliğinin 1.maddesinde bu yönetmeliğin 1995-1996 öğretim yılından itibaren bütün öğretim kurumlarında uygulanacağı, 64.maddesinde ise 1983 tarihli yönetmeliğin yürürlükten kaldırıldığı hükmü yer almıştır. Diğer taraftan, 1995 yılına ait Sınıf Geçme Yönetmeliğinin, 6.9.2000 tarih ve 22395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğin 27.maddesi ile değişik 54.maddesinin son fıkrasına göre, ilk derse girmeyenler ileilk derse girdiğihalde arada bir veya daha fazla derse özürsüz olarak girmeyen öğrencilerin devamsız sayılacağı, 28.madde ile değişik 55.maddenin (b) bendinde de özürlü veya özürsüz devamsızlıkları ile okul yönetimince verilen izinlerin toplamının 30 günü aşmayacağı hüküm altına alınmış olup, anılan bu yönetmelik, öğrencilerin başarı ve sorumluluğunu geliştirmeyi sağlayacak şekilde kamu yararı ve hizmet gerekleri gözetilerek hukuka uygun olarak düzenlenmiştir. Bu durumda, 1983 yılına ait Sınıf Geçme Yönetmeliğinin yürürlükten kalkmış olması ve Özel … Lisesi Yönetmeliğininde 2002-2003 yılından itibaren lisenin tüm sınıflarına uygulanabileceğinin anlaşılması karşısında, devamsızlık toplamı 30 günlük süreyi aşan davacının, 2000yılında değişikliğe uğrayan 1995yılı yönetmelik maddesinin uygulanması suretiyle sınıfta bırakılmasına ilişkin işlemde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Dava; davacının devamsızlık nedeniyle sınıf tekrar ettirilmesine ilişkin işlem ile bu işlemin dayanağını oluşturan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaokullar ile Lise ve Dengi Okulların Sınıf Geçme ve Sınav Yönetmeliğinin 54/II maddesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Anayasanın 42. maddesinde, eğitim ve öğretimin, Atatürk İlkeleri ve İnkılapları doğrultusunda, çağdaş bilim ve eğitim esaslarına göre, Devletin gözetim ve denetimi altında yapılacağı kuralı yer almaktadır.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Yasası ile de, Türk Milli eğitiminin düzenlenmesinde esasolan amaç ve ilkeler, eğitim sisteminin genel yapısı, Devletin eğitim ve öğretim alanındaki görev ve sorumluluğu ile ilgili temel hükümler düzenlenmiştir. Aynı Yasanın 56. maddesinde de, eğitim ve öğretim hizmetinin, bu Yasa hükümlerine göre Devlet adına yürütülmesinden, gözetim ve denetiminden Milli Eğitim Bakanlığının sorumlu olduğu hükme bağlanmıştır.
16.12.1983 gün ve 18253 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan MEB Bağlı Ortaokullar ile Lise ve Dengi Okulların Sınıf Geçme Yönetmeliği 1991-1992 öğretim yılına kadar resmi ve özel tüm okullarda uygulanmış iken, 1991-1992 öğretim yılında Bakanlıkça Ders Geçme ve Kredi Yönetmeliği uygulamaya konulmuş olup,anılan bu yönetmeliğin Geçici 1.maddesinin (c) fıkrasında yer alan hüküm doğrultusunda, diğer bazı okullar gibi Özel … Lisesi de ders geçme sistemine girmeyerek daha önceki uygulamalarına devam etmiştir. Daha sonra 5.9.1995 gün ve 22395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren MEB Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliği kademeli olarak uygulamaya konulmuş ve 9.10.1995 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Özel Okullar Çerçeve Yönetmeliğinin yayımlanmasının ardından hazırlanan Özel … Lisesi Kurum Yönetmeliği de M.E.B. Talim Terbiye Kurulunun … tarih ve … nolu kararıyla yürürlüğe girmiştir. Talim Terbiye Kurulu tarafından onaylanarak yürürlüğe giren Özel … Lisesi Yönetmeliğinin 57.maddesinde, bu yönetmeliğin 1999-2000 öğretim yılından itibaren 9.sınıflardan başlamak üzere kademeli olarak uygulanacağı hükmüne göre yönetmeliğin lisenin bütün sınıflara uygulanması ancak 2002-2003 yılında mümkün olmaktadır.
23.6.1985 tarihli Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 59.maddesinde de özel kurum yönetmeliği bulunmayan okullarda, resmi kurum yönetmeliklerinin uygulanacağı belirtilmiştir.
1995 tarihli M.E.B. Ortaöğretim Kurumları Sınıf Geçme Yönetmeliğinin 1.maddesinde bu yönetmeliğin 1995-1996 öğretim yılından itibaren bütün öğretim kurumlarında uygulanacağı, 64.maddesinde ise 1983 tarihli yönetmeliğin yürürlükten kaldırıldığı hükmü yer almıştır. 1995 yılına ait Sınıf Geçme Yönetmeliğinin, 6.9.2000 tarih ve 22395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğin 27.maddesi ile değişik 54.maddesinin son fıkrasına göre, ilk derse girmeyenler ile ilk derse girdiği halde arada bir veya daha fazla derse özürsüz olarak girmeyen öğrencilerin devamsız sayılacağı, 28.madde ile değişik 55.maddenin (b) bendinde de özürlü veya özürsüz devamsızlıkları ile okul yönetimince verilen izinlerin toplamının 30 günü aşmayacağı hüküm altına alınmıştır. Dosyanın incelenmesinden, MEB Özel … Lisesi son sınıf öğrencisi olan davacıya okuldan mezun olduğunu gösteren “Ders Karnesi” verildikten sonra 36.5 gün okula devam etmediği gerekçesiyle “devamsızlık” nedeniyle sınıfta kaldığının kendisine bildirilmesi üzerine, bakılmakta olan davanın açıldığı, davacının geç kaldığı için 1. derse katılmadığı günler için yarım gün devamsız kabul edildiği ve devamsız kabul edilen bu yarım günlerin de yıl sonunda toplanmak suretiyle 36,5 güne ulaşıldığı, 5.9.1995 gün ve 22395 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sınıf Geçme Yönetmeliğinin davacıya uygulanmasında hukuka uyarlık bulunmadığının ileri sürüldüğü anlaşılmaktadır. Yukarıdaki açıklanan Anayasal ve yasal düzenlemelerin birlikte değerlendirilmesinden, eğitim ve öğretim hizmetinin Devlet adına yürütülmesinden, gözetim ve denetiminden sorumlu olan Milli Eğitim Bakanlığının, bu yetki ve sorumluluk çerçevesinde çıkarmış olduğu yönetmeliğin iptali istenen maddesinde Anayasının 42. maddesinde güdülen amaca ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Davanın işleme yönelik kısmına gelince; Özel … Lisesi Yönetmeliği ancak 2002-2003 yılından itibaren tüm sınıflara uygulanabileceğinden 1995 yılında yürürlüğe girerek 1983 yılına ait Sınıf Geçme Yönetmeliğini yürürlükten kaldıran ve yukarıya metni alınan 55. maddesi uygulanarak 36.5 gün devamsızlığı olan davacının sınıfta bırakılmasına ilişkin işlemde de hukuka aykırılık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, kullanılmayan …lira posta giderinin istemi halinde davacıya iadesine 30.9.2002 gününde oybirliği ile karar verildi.