8. Daire 2000/2324 E. , 2000/7746 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 2000/2324
Karar No: 2000/7746
Davacı : …
Vekilleri : 1- …
2- …
Davalı : Milli Eğitim Bakanlığı
Davanın Özeti : Özel … Etüd Eğitim Merkezinin sahibi olan davacının, resmi okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin etüd merkezinde görevlendirilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin … gün ve … sayılı … Valiliği işleminin dayanağını oluşturan … gün ve … sayılı Milli Eğitim Bakanlığı işleminin; hukuka aykırı olduğu öne sürülerek iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : Öğretmenlerin toplam ders saati sayısının 30 saati geçemeyeceği, 98/12120 sayılı Bakanlar Kurulu kararına ek esasların 9. maddesinde öngörülen, sınıf öğretmenlerine öğretmen yetersizliği durumunda 8 saate kadar verilebilecek ek ders görevinin sadece resmi statüdeki eğitim kurumlarını kapsadığı, özel öğretim kurumlarını kapsamadığı, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı davanın reddinin gerekeceği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘in Düşüncesi : Davanın kabulü gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Dava, Özel etüd eğitim merkezi sahibi olan davacının resmi okullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin kendi kurumunda görevlendirilmesi istemiyle yaptığı başvuruyu reddeden Bursa Valiliği işlemi ile anılan işlemin dayanağını oluşturan Milli Eğitim Bakanlığı işleminin iptali dileğiyle açılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Yasasının Ders Görevi başlıklı 89.maddesinde her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile….okul kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda … öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara … ücret ile ek ders görevi verilebileceği, ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı,ders görevi alacakların nitelikleri ile diğer hususların ilgili Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararı ile tesbit olunacağı kuralı yer almıştır.
Metni açıklanan yasal düzenleme gereği yürürlüğe konulan ve ders ve ek ders saatlerine ilişkin esasları belirleyen 98/12120 sayılı Bakanlar Kurulu kararının 5.maddesinde okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin haftada 18 saat aylık karşılığı ders okutmakla yükümlü oldukları,6.maddesinde okul öncesi ve sınıf öğretmenlerinin aylık karşılığı okutmak zorunda oldukları ders saati dışında okuttukları her ders saatinin ek ders görevi sayılacağı,ancak bu şekilde verilecek ek ders görevinin haftada 12 saati geçemeyeceği hükme bağlanmış olup,bu hükme göre sınıf öğretmenlerinin aylık karşılığı ve ek ders olarak verebilecekleri ders sayısı haftada en çok 30 saatle sınırlandırılmıştır.Anılan esasların ders ücreti karşılığı görevlendirmeyi düzenleyen 9.maddesinde de,öğretmen sayısının yetersiz olması halinde ve sadece yüksek öğrenimli olmak koşulu ile sınıf öğretmenlerine ilköğretim okulunun 6,7 ve 8.sınıflarında,ortaöğretim ve yaygın eğitim kurumlarında haftada 8 saate kadar ek ders görevi verilebileceği istisnai bir durum olarak öngörülmüştür.
Bu istisnanın ise,sadece öğretmen sayısının yetersiz olması ve öğretmenin de yükseköğrenimli olması koşulları altında geçerli olduğunda kuşku yoktur.O itibarla,sözü edilen istisna kuralının, resmi kurum olmaması nedeniyle öğretmen sayısının yetersiz olması söz konusu edilemeyecek özel etüd eğitim merkezi için uygulanabilirliği kabul edilemez.
Diğer taraftan, 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Yasasının 21.maddesinde de öğretmenlerin aylık karşılığı okutmakla yükümlü oldukları ders ile ücretli ek derslerinin haftalık toplam 30 saati geçemeyeceği de ayrıca hüküm altına alınmıştır.
Davacının iptalini istediği Milli Eğitim Bakanlığı işleminde de yukarıdan beri açıklanmış bulunan konu ile ilgili mevzuat kuralları tekrarlanarak Bakanlığa bağlı ilköğretim okullarında görevli sınıf öğretmenlerine aylık ve ücret karşılığı haftada 30 saatlik ders görevlerini kendi okullarında doldurmaları halinde özel etüd eğitim merkezlerinde ders görevi verilemeyeceği belirtilmekte olup,bu haliyle anılan işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacının savları ise işlemin iptalini sağlayacı nitelikte görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle dayanaktan yoksun bulunan davanın reddi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince, davacı taraf duruşma isteminden vazgeçtiğini bildirdiğinden, duruşma yapılmayarak işin gereği görüşüldü :
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Yasasının, Türk Milli Eğitim Sisteminin Genel Yapısı başlıklı ikinci kısmının, Örgün ve Yaygın Eğitim başlıklı 18. maddesinde, Türk Milli Eğitim sisteminin, örgün eğitim ve yaygın eğitim olmak üzere iki ana bölümden kurulacağı, örgün eğitimin, okul öncesi eğitimi, ilköğretim, ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarını kapsayacağı, yaygın eğitimin örgün eğitim yanında veya dışında düzenlenen eğitim faaliyetlerinin tümünü kapsayacağı, Yaygın Eğitimin Kuruluşu başlıklı 41. maddesinde de, yaygın eğitimin, örgün eğitim ile birbirini tamamlayacak, gereğinde aynı vasıfları kazandırabilecek ve birbirinin her türlü imkanlarından yararlanacak biçimde bir bütünlük içinde düzenleneceği, aynı Yasanın Yaygın Eğitimin Koordinasyonu başlıklı 42. maddesinde ise, genel, mesleki ve teknik yaygın eğitim alanında görev alan resmi, özel ve gönüllü kuruluşların çalışmaları arasındaki koordinasyonun Milli Eğitim Bakanlığınca sağlanacağı öngörülmüştür.
Öte yandan, 657 sayılı Devlet Memurları Yasasının Ders görevi başlıklı 89 maddesinde, her derecedeki eğitim ve öğretim kurumları ile Üniversite ve Akademi (Askeri Akademiler dahil), okul, kurs veya yaygın eğitim yapan kurumlarda ve benzeri kuruluşlarda öğretmen veya öğretim üyesi bulunmaması halinde öğretmenlere, öğretim üyelerine veya diğer memurlara veyahut açıktan atanacaklara ücret ile ek ders görevi verilebileceği, ücretle okutulacak ders saatlerinin sayısı, ders görevi alacakların nitelikleri ve diğer hususların ilgili Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulunun kararı ile tespit olunacağı öngörülmüş, konu ile ilgili Milli Eğitim Bakanlığı, Öğretmen ve Yöneticilerinin Ders ve Ek Ders Saatlerine ilişkin Esaslar Hakkındaki 98/12120 sayılı Bakanlar Kurulu kararı 16 Aralık 1998 gün ve 23555 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulmuş olup, bu kararın Ders Ücreti Karşılığı Görevlendirme başlıklı 9.maddesinde; öğretmen sayısının yetersiz olması halinde, yüksek öğrenimli olmak koşuluyla; aylık karşılığı ders ve ek ders görevi saatlerini doldurup doldurmadıklarına bakılmaksızın sınıf öğretmenlerine, ilköğretim okulu 6, 7 ve 8. sınıflarında, orta öğretim ve yaygın eğitim kurumlarında haftada 8 saate kadar ek ders görevi verilebileceği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, yukarıda anılan yasal düzenlemeler uyarınca Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi okullarda görevli sınıf öğretmenlerine özel yaygın öğretim kurumu durumunda olan özel öğrenci etüd merkezlerinde ders görevi verilmekte iken, Özel Öğretim Kurslar ve Etüd Eğitim Merkezleri Birliği Derneğinin 10.9.1999 gün ve 39 sayılı yazısı üzerine, Milli Eğitim Bakanlığı Personel Genel Müdürlüğünün B.08.0.PGM.0.23.01.03-32-24381 sayılı Ek Ders Görevi konulu yazısı ile; 98/12120 sayılı Bakanlar Kurulu kararına Ek Esasların 9. maddesi uyarınca sınıf öğretmenlerine öğretmen yetersizliğine bağlı olarak haftada 8 saate kadar verilebilecek ek ders görevinin, resmi statüdeki ilköğretim, ortaöğretim veya yaygın eğitim kurumlarıyla sınırlı olduğu, özel öğretim kurumlarını kapsamadığı, bu çerçevede, Bakanlıklarına bağlı ilköğretim okullarında görevli sınıf öğretmenlerine aylık ve ücret karşılığı haftada 30 saatlik ders görevlerini kendi okullarında doldurmaları halinde özel etüt eğitim merkezlerinde ders görevi verilmesinin mümkün olmadığı, ancak görevli oldukları okullarda haftada 30 saatten az ders görevi bulunanlara bu miktar içinde kalmak kaydıyla özel etüt eğitim merkezlerinde ders görevi verilmesinde bir sakınca olmayacağı mütala edilerek ilgili Dernek Başkanlığına ve Bursa Valiliğine konunun iletilmesi üzerine, … Valiliğince, davacı tarafından; kurumlarında ders saati ücretli öğretmen olarak görevlendirilmek istenen resmi okullarda görevli öğretmenlere ait teklif dosyalarının, okullarındaki ders saati sayılarını doldurdukları gerekçesiyle onaylanmayarak iade edildiği, bu işlemin dayanağını oluşturan Milli Eğitim Bakanlığının genelge içerikli işlemine karşı bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yukarıda değinilen yasal hükümler karşısında yaygın eğitim kurumu konumunda olan ve kuruluşu, açılışı, izni, denetimi, koordinasyonu Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan özel öğrenci etüt merkezlerinin, eğitim ve öğretim hizmetleri açısından resmi okullardan ayrı tutulmalarına olanak bulunmamaktadır.
657 sayılı Devlet Memurları Yasasında özel bir düzenlemeye tabi tutulan ve özel hükümler konularak Bakanlar Kurulu kararı ile esasları belirlenerek yürürlüğe konulan ders görevleriyle ilgili düzenlemeler uyarınca, yükseköğrenimli olan sınıf öğretmenlerinin görev yaptıkları okulda ders saatlerini doldurup doldurmadıklarına bakılmaksızın haftada 8 saate kadar yaygın eğitim kurumlarından olan özel etüd eğitim merkezlerinde ek ders görevi verilebileceği açıkça anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 657 sayılı Devlet Memurları Yasasının 89. maddesi hükmü uyarınca alınan Bakanlar Kurulu kararı ile sınıf öğretmenlerinin lehine istisna getirilerek haftalık 8 saat ek ders görevi verilebileceğinden aksi yönde oluşturulan Bakanlık işleminde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, ….-lira yargılama gideri ile ….-lira vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine kullanılmayan ….-lira posta ücreti avansının istemi halinde davacıya iadesine 28.11.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.