8. Daire 1999/3351 E. , 2000/6383 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1999/3351
Karar No: 2000/6383
Davacı : … Üniversitesi Rektörlüğü
Vekilleri : …
Davalı : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı
Vekilleri : …
İsteminin Özeti : Davacı üniversitenin Devlet yardımı yapılması yolundaki talebinin reddine ilişkin Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 18.5.1999 gün ve … sayılı kararının herhangi bir gerekçeye dayanmadığı, eşitlik ve hakkaniyet ilkesine uygun olmadığı öne sürülerek iptali istenmiştr. Savunmanın Özeti : 2547 sayılı yasanın Ek 18 maddesi gereğince, Vakıf Üniversitelerine Devlet Yardımı Yapılmasının Usul ve Esasları ve Yüksek Denetleme Kurulunun raporları çerçevesinde alınan kararın, kamu yararına ve hukuka uygun olduğu öne sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘in Düşüncesi: 2547 sayılı Yasanın Ek 18 maddesi ve Bakanlar Kurulu Kararı ile konulan usul ve esaslar dairesinde davacı üniversitenin başvurusuyla ilgili puanlama ve sıralama yapılmaksızın yapılan işlemin iptali gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Dava, … Üniversitesine 1999 yılında Devlet yardımı yapılması yolundaki başvurunun reddine ilişkin Yükseköğretim Yürütme Kurulu Kararının iptali dileğiyle açılmıştır.
2547 sayılı Yükseköğretim Yasasının Ek 18.maddesinde vakıflar tarafından kurulmuş yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak amacıyla ilgili yükseköğretim kurumunun başvurusu,Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye ve Gümrük Bakanlığınca Devlet yardımı yapılabileceği belirtilmiş ve aynı maddede Devlet Yardımının genel ilkeleri açıklanmıştır. Devlet yardımına ilişkin esas ve usuller Bakanlar Kurulunun 91/1863 sayılı kararıyla ayrıntılı olarak belirlenmiştir.Söz konusu edilen Bakanlar Kurulu kararının 2.maddesinde,yardım talebinde bulunan vakıf yükseköğretim kurumunun Devletçe kurulmuş Yükseköğretim Kurumları ile karşılaştırılmasında 10 adet ölçüt getirilmiş,3.maddede ise karşılaştırma yöntemi açıklanarak Yükseköğretim Kurulunun 2.maddede sıralanan ölçütlerin herbirine göre yardım talebinde bulunan vakıflarca kurulmuş yükseköğretim kurumunun Devletçe kurulmuş yükseköğretim kurumları arasında yapılan sıralamadaki yerini tespit edeceği ve her bir ölçüt için (10) üzerinden puan vereceği,kuralı yer almış 4.maddede ise yapılacak Devlet yardımının oranının verilen bu puanlar üzerinden hesaplanacağına işaret edilmiştir.
Davalı idare tarafından dava dosyasına ibraz edilen … Üniversitesi 1999 yılı Devlet Yardımı Dosyasının incelenmesinden, Yükseköğretim Denetleme Kurulu üyelerince düzenlenen raporda davacı üniversitede yapılan denetimler sonucu edinilen izlenim ve değerlendirmeler açıklanarak Devlet Yardımı talebinin karşılanmasının uygun olmayacağı sonucuna ulaşıldığı, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Mevzuat ve Bütçe-Plan Komisyonunda yapılan görüşmede ise yukarıda metni açıklanan Bakanlar Kurulu kararında belirli ölçütler çerçevesinde konunun ele alındığı,ancak herhangi bir puan verilmediği, davacı üniversitenin Devletçe kurulmuş yükseköğretim kurumları ile karşılaştırmasının yapılarak sıralamadaki yerinin belirlenmediği, buna karşın Üniversitenin 1999 Mali Yılı Bütçesinin % 20’sini geçmemek üzere Devlet yardımına hak kazandığının belirtildiği, Yükseköğretim Yürütme Kurulunda ise yardım isteminin tamamen reddedildiği anlaşılmaktadır. Olayın açıklanan bu gelişim tarzına göre, Bakanlar Kurulu Kararı ile yürürlüğe konulan esas ve usuller çerçevesinde davacı üniversitenin Devletçe kurulmuş üniversiteler ile puan verilmesi suretiyle karşılaştırılması yapılmaksızın ve davacı kurumun sıralaması saptanmaksızın tesis edilen işlemde mevzuata ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Her ne kadar davalı idarece Denetleme Kurulu raporuna yollama yapılarak … Üniversitesinde saptanan bazı noksanlıklardan bahisle Devlet yardımı talebinin reddedildiği savunulmakta ise de; belirtilen noksanlıklar yukarıda da değinildiği üzere yapılacak puanlamada gözönüne alınması gerekli hususlardan olup, sözü geçen puanlama ve sıralamanın yapılmamasını haklı kılmaz.
Açıklanan nedenlerle, davanın kabulü ile mevzuatın öngördüğü şekil koşuluna uyulmaksızın tesis edilen işlemin iptali gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Dava; … Üniversitesine 1999 yılında, Devlet yardımı yapılması yolundaki başvurunun reddine ilişkin Yükseköğretim Yürütme Kurulunun 18.5.1999 gün ve … sayılı kararının iptali istemiyle açılmıştır.
2547 sayılı yasanın Ek-18 maddesi, Yükseköğretim Kurulunun görüşü Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca vakıf üniversitelerine yardım yapılabileceğini düzenlemiş ise de, YÖK görüşü olayımızda kesin sonuç doğurmakta,dolayısıyla yardım istemi,Milli Eğitim Bakanlığına ve Maliye Bakanlığına intikal etmemektedir. YÖK görüşü, teklif niteliğini taşıdığından ve sonuç doğurup ilgili bakanlıklarca konu ele alınamadığından, dava konusu işlemin idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu işlem niteliğinde olduğuna oyçokluğuyla karar verildikten sonra işin esasına geçildi.
2547 sayılı Yükseköğretim Yasasının Ek 18 maddesinde, Vakıflar tarafından kurulmuş yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak amacıyla ilgili yükseköğretim kurumunun müracaatı, Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca Devlet yardımı yapılabileceği belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Türkiye Sağlık ve Tedavi Vakfı tarafından 5.6.1996 gününde 4142 sayılı Yasa ile kurulan … Üniversitesi Rektörlüğünün 1999 yılı için Devlet yardımı talebinin değerlendirilmesi üzerine Yükseköğretim Kurulu Denetleme Kurulunca hazırlanan 24.3.1998 günlü raporda, özetle, üniversitede 57’si kadrolu olmak üzere toplam 264 öğretim elemanının bulunduğu, kadrolu öğretim üyelerinin 23’ünün henüz eğitim ve öğretime açılmamış ve ne zaman başlayacağı belli olmayan, sadece 9 uzmanlık öğrencisi olan Tıp Fakültesinde görevli olması nedeniyle, 23 öğretim üyesinin ve part-time olarak çalışan öğretim elemanlarının toplam sayıdan düşülmesi halinde, öğrenci başına düşen öğretim üyesi sayısının Devlet Üniversitesine göre düşük olduğu, bazı lisans programlarında ikiden az, bazılarında ise hiç öğretim üyesinin olmadığı, 1996 yılından bu yana ulusal ve uluslararası dergilerde 74 makalenin yayınlandığı, burslu öğrenci sayısının %10 limitini aştığı, kitap ve periyodikler alımı için 9.8 milyar lira ayrıldığı, bu miktarın yeni bir üniversite için kesinlikle yeterli olmadığı, ÖSS de yüksek puanlı öğrencilerin … Üniversitesine eğilimli oldukları, üniversite birimlerinde ihtiyacı karşılayacak düzeyde dershane, laboratuar, konferans salonu, okuma salonu, kütüphane, sosyal tesis, açık spor tesislerinin bulunduğu, kapalı spor tesislerinin olmadığı 400 öğrenci kapasiteli 5 öğrenci yurduna sahip olduğu ve cemaatçi yurdu görünümü sergilediği, öğrencilerin bir çok klüp ve kollar oluşturarak kültürel ve sosyal faaliyetler yaptığı, üniversitede öğrenci başına düşen cari giderlerin, devlet üniversiteleri ortalamasına göre yüksek olduğu tespit edilerek, anılan üniversitenin Devlet yardımı talebinin karşılanmasının uygun olmayacağı belirtildiği, aynı kurul tarafından … Üniversitesinin 1999 yılı genel denetimiyle ilgili yapılan incelemeler sonucunda hazırlanan 11.3.1999 günlü bir raporda ise, bölümlerin bir kısmında YÖK Yürütme Kurulu ilke kararında belirtilen üç kadrolu öğretim üyesinin bulunmadığı, 2547 sayılı Yasanın 40/a ve 31.maddelerine göre diğer üniversitelerden gelen öğretim üyelerinin bir kısmına, kendi üniversitelerinden olumlu cevap gelmeden ders verdirildiği, kampüs alanının süratle gelişmekte olan bir üniversite için yetersiz olduğu, gelecekte üniversitenin teşkilatı genişledikçe ve öğrenci sayısı arttıkça daha da yetersiz kalacağı, yardımcı doçent, doçent ve profesörlük kadrolarına yapılan atamalarda sadece bir kararname ile yetinildiği, bilim jürisi raporu alma, ilgili yönetim kurulunda görüşme gibi konularda 2547 sayılı Yasada belirtilen hususlara uyulmadığının tespit edildiği, anılan raporlar ile Mevzuat ve Plan-Bütçe Komisyonu raporunun birlikte değerlendirilmesi sonucunda Yükseköğretim Yürütme Kurulunun dava konusu kararıyla davacı üniversite rektörlüğünün talebinin reddedildiği anlaşılmaktadır.
Vakıf üniversitelerine Devlet yardımı yapılması konusunda, davalı idarenin takdir yetkisine sahip olduğu, olayda ise, yukarıda anılan inceleme ve tespitlere dayalı olarak, Devlet yardımı talebinin uygun görülmediği, bu durumun da, anılan yasa hükmüne ve kamu yararına uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, usulden ve esastan oy çokluğu ile davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, … lira vekaleten ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine 17.10.2000 gününde oyçokluğu ile karar verildi.
Azlık Oyu (x): Dava; davacı vakıf üniversitesinin Devlet yardımı talebinin reddine ilişkin işlemin iptali isteğiyle açılmıştır.
2547 sayılı Yasanın Ek 18 maddesinde, vakıflar tarafından kurulmuş bulunan yükseköğretim kurumlarına Devlet yardımı yapılması konusunun genel ilkeleri belirlenmiştir.
Bu kanun hükmü uyarınca yürürlüğe konulan 91/16803 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında ise, bu yardıma ilişkin esas ve usuller ayrıntılı bir biçimde düzenlenerek, yardım talebinde bulunan vakıf yükseköğretim kurumunun Devlet Üniversiteleri ile karşılaştırılarak, yapılacak değerlendirme sonucunda Devlet yardımı miktarının belirlenmesine ilişkin ölçütler ortaya konulmuştur.
Dosyanın incelenmesinden, davacı üniversite hakkında Yüksek Denetleme Kurulu üyelerince düzenlenen raporlarda, yapılan denetlemelere ilişkin işlerin ve değerlendirmeler açıklanarak, devlet yardımının yapılmaması yolundaki görüş bildirildiği, konunun Yükseköğretim Kurulu Mevzuat ve Bütçe-Plan Komisyonu tarafından incelenmesi neticesinde, Üniversitenin 1999 Yılı Mali Bütçesinin %20’si oranında Devlet yardımı yapılabileceği ancak Denetleme Kurulunun raporunda belirtilen teklif nedeniyle konunun Yükseköğretim Yürütme Kurulunda tartışılmasına karar verildiği, Yükseköğretim Yürütme Kurulunca da dava konusu karar ile yardım talebi uygun görülmediği anlaşılmaktadır.
Davalı idarenin Vakıf Üniversitelerine Devlet Yardımı yapılması hususunda uyması gereken kıstaslar anılan Yasada ve Bakanlar Kurulu kararında açık bir biçimde ortaya konulmuştur.
Bu usul ve esaslara göre davacı üniversitenin Devletçe kurulmuş üniversiteler ile karşılaştırılması sonucunda yapılan puanlamaya göre oluşturacak sıralama listesi uyarınca, ne kadar Devlet yardımının yapılacağına karar verilmesi gerekirken, Denetleme Kurulu raporunda gösterilen bazı noksanlıklara dayanılarak ve herhangi bir puanlama yapılmaksızın yardım talebinin tamamen reddedilmesinde, anılan mevzuat kurallarına uygunluk bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle dava konusu işlemin iptali gerekeceği oyu ile karara katılmıyoruz.
Azlık Oyu (xx) : 2547 sayılı Yasanın Ek 18.maddesinde vakıflar tarafından kurulmuş Yükseköğretim kurumlarının giderlerine katkıda bulunmak amacıyla vakıf yükseköğretim kurulunun başvurusunun, Yükseköğretim Kurulunun görüşü ve Milli Eğitim Bakanlığının teklifi üzerine Maliye Bakanlığınca Devlet yardımı yapılabileceği belirtilmiştir.
Anılan yasa hükmünde, devlet yardımının Yükseköğretim Kurulunun görüşü üzerine Milli Eğitim Bakanlığının teklif etmesi halinde Maliye Bakanlığınca yapılabileceği belirtildiğine göre Devlet yardımı talebiyle nihai karar oluşumu anılan prosedür tamamlanmasına bağlı bulunmaktadır. Dava; Devlet yardımı talebiyle ilgili Yükseköğretim Kurulunun görüşünü belirten kararın iptali istemiyle açıldığından ve henüz anılan Bakanlıkların konuyla ilgili değerlendirmeleri yapılmadığından, ortada idari davaya konu olabilecek kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, çoğunluk kararının sonuç kısmına katılmakla birlikte davanın incelenmeksizin reddi gerektiği görüşü ile gerekçe yönünden çoğunluk kararına katılmıyorum.