8. Daire         1998/6329 E.  ,  1999/5758 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1998/6329
Karar No: 1999/5758

Davacı : …
Davalılar : 1-Üniversitelerarası Kurul Başkanlığı
Vekili : …
2-Yükseköğretim Kurulu Başkanlğı
Vekili : …
Davanın Özeti : Dava, Cumhurbaşkanı tarafından 4.1.1997 günlü Resmi Gazetede yayımlanarak Yükseköğretim Kurulu Üyeliğine atanan … ve …’un üyeliğe seçilmelerinin ilk aşamasını oluşturan Üniversitelerarası Kurul Kararının iptali istemidir.
Davalı İdarelerin Savunmalarının Özeti : Vakıf Üniversitelerinin kuruluşlarına ilişkin usul ve esasların yasayla düzenlendiği, devletin gözetim ve denetimine tabi olacakları, mali ve idari konular dışında, akademik çalışmaları, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden Anayasanın Devlet Üniversiteleri için getirdiği hükümlere tabi olacaklarının hüküm altına alındığı, rektör ve dekanların atanmasının idari bir konu olduğu, vakıf üniversitelerinin rektör ve dekanlarının atanma usullerinin Anayasa hükmüne uygun olarak 2547 sayılı Yasanın ilgili maddelerinde düzenlendiği,2547 sayılı Yasanın rektör atamasıyla ilgili 13/a maddesinde vakıflarca kurulan üniversitelerde rektör adaylarının seçimi ve rektörün atanmasının, ilgili mütevelli heyet tarfından yapılacağı hükmü getirildiği, vakıf üniversitelerinin rektörlerinin atanma usullerinin başta Anayasa olmak üzere Yasa ve Yönetmeliğe uygun olarak yapıldığı, mevzuata uygun olarak oluşturulan vakıf üniversitelerinin Senotalarının Üniversitelerarası Kurula temsilci seçmelerinin de hukuka uygun olduğu, vakıf üniversitelerinde idari görev alan rektör ve dekan gibi elemanların, nitelikleri yönünden diğer Devlet Üniversitelerinde, bu idari görevlere getirilen elemanlarla aynı niteliklere sahip oldukları, seçilip atanmalarında Yükseköğretim Kurulunun olumlu görüşünün arandığı ve Devletin gözetim ve denetimi altında bulunan vakıf üniversitelerinin de katılımıyla Yasanın öngördüğü şekilde oluşan Üniversitelerarası Kurulca usulüne uygun olarak tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Dava, Üniversitelerarası Kurul kontenjanından belirlenen ve Cumhurbaşkanı tarafından yapılan atamaları 4.1.1997 günlü Resmi Gazetede Yayımlanan Yükseköğretim Kurulu üyeleri …ve … ‘un üyeliğe seçilmelerinin ilk aşamasını oluşturan Üniversitelerarası Kurul kararının iptali dileğiyle açılmıştır.
Uyuşmazlığın özü, Vakıf Üniversitelerinin rektör ve temsilcilerinin Üniversitelerarası Kurula katılıp katılamayacağı ve katılmaları halinde bu kurulun kararlarının hukuken sakatlanıp sakatlanmayacağı noktasında toplanmaktadır.
T.C. Anayasasının Yükseköğretim Kurumları ve üst kuruluşlarına ilişkin maddelerinden 130. maddede Üniversitelerin tanımı yapıldıktan sonra devlet tarafından yasayla kurulacakları belirtilmiş, Yasada gösterilen usul ve esaslara göre kazanç amacına yönelik olmamak koşulu ile vakıflar tarafından da devletin gözetim ve denetimine tabi yükseköğretim kurumları kurulabileceği açıklanmış, Vakıflar tarafından kurulan yükseköğretim kurumlarının mali ve idari konular dışındaki akademik çalışmaları öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden devlet eliyle kurulan yükseköğretim kurumları için Anayasada belirtilen hükümlere tabi bulunduğu kuralları yer almıştır.
Anayasanın metni açıklanan bu maddesi ile getirilen düzenlemede ister devlet eliyle kurulsun ister vakıflar tarafından kurulsun Üniversitelerin akademik çalışmaları, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden hiçbir ayrım yapılmamış veya farklı ölçütler getirilmemiştir.
2547 sayılı Yükseköğretim Yasasının 11. maddesinin (a) bendinde Üniversitelerarası Kurulun Üniversite rektörleri, Genelkurmay Başkanlığının Silahlı kuvvetlerden dört yıl için seçeceği bir profesör ile her üniversitenin senatosunun o üniversiteden dört yıl için seçeceği bir profesörden oluşacağı açıklanmış, aynı maddenin (b) bendinde ise Üniversitelerarası Kurulun akademik bir organ olduğu belirtildikten sonra yedi alt bent halinde bu akademik görevlerin nelerden ibaret olduğu sayılmıştır.
Yukarıdan beri yapılan açıklamalar çerçevesinde, Vakıflarca kurulan Üniversitelerin akademik çalışmalarının devlet eliyle kurulan Üniversitelerle bir tutulduğuna ve Üniversitelerarası Kurulun da akademik bir üst kuruluş olduğuna göre devletin Üniversiteler üzerindeki gözetim ve denetim yetkisinin
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince duruşma için önceden belirlenen 3.11.1999 gününde davacı dernek başkanı … ve Başkan Yardımcısı … ile davalı Yükseköğretim Kurulu vekili … ile Üniversitelerarası Kurul vekili … ‘ın geldikleri görüldükten, tarafların karşılıklı sav ve savunması ile Danıştay Savcısının düşüncesi dinlendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Cumhurbaşkanı tarafından 4.1.1997 günlü Resmi Gazetede atamaları yapılan Yükseköğretim Kurulu Üyeleri … ve … ‘un üyeliğe seçilmelerinin ilk aşamasını oluşturan Üniversitelerarası Kurul kararının iptali istemiyle açılmıştır.
Davalı idarelerin usule ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek işin esasına geçildi.
Davacı, Vakıf Üniversitesi Rektör ve temsilcilerinin Üniversitelerarası Kurul üyesi olamayacağı ve bu nedenle vakıf üniversitelerinin temsilcilerinin ve rektörlerinin katıldığı toplantıda Üniversitelerarası Kurul kontenjanında YÖK üyeliğine seçilenlerin, seçim işlemlerinin hukuka aykırı olduğu öne sürülerek bu seçimlerin iptali istenilmektedir.
Anayasanın 130. maddesinde, Üniversitelerin Devlet eliyle ve kanunla kurulacağına yer verilmiş ve 2. fıkrasında ise “…Kanunda gösterilen usul ve esaslara göre, kazanç amacına yönelik olmamak şartı ile vakıflar tarafından, Devletin gözetim ve denetimine tabi yükseköğretim kurumları kurulabilir…” 10.fıkrasında ise “…Vakıflar tarafından kurulan yükseköğretim kurumları, mali ve idari konuları dışındaki akademik çalışmaları, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden, Devlet eliyle kurulan yükseköğretim kurumları için Anayasada belirtilen hükümlere tabidir…” kuralı getirilmiştir.
Anayasanın bu hükümlerine paralel olarak 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununda da vakıf üniversitelerinin kuruluş ve esasları düzenlenmiştir. 2547 sayılı Yasanın Ek 2. maddesinde, “Vakıflar kazanç amacına yönelik olmamak şartıyla ve mali ve idari hususlar dışında, akademik çalışmalar, öğretim elemanlarının sağlanması ve güvenlik yönlerinden bu kanunda gösterilen usul ve esaslara uymak kaydıyla yükseköğretim elemanları veya bunlara bağlı birimlerden birini veya birden fazlasını kurabilirler ” Ek 6. maddesinde; “kurulacak yükseköğretim kurumunun vakıf tüzel kişiliği dışında ayrı bir tüzel kişiliğe sahip olur…” Ek 8. maddesinde “vakıfca kurulacak yükseköğretim kurumlarındaki akademik organların devlet yüksetöğretim kurumlarındaki akademik organlar gibi düzenlenir ve onların görevlerini yerine getirir.
Öğretim elemanlarının nitelikleri Devlet yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanlarının nitelikleri ile aynıdır. Devlet yükseköğretim kurumlarında çalışmaları yasaklanmış veya disiplin yoluyla bu kurumlardan çıkarılmış kişiler, vakıf yükseköğretim kurumlarında görev alamazlar. “kuralı yer almaktadır.
Ayrıca vakıf üniversiteleri ile ilgili usul ve esasları belirlemek üzere Yükseköğretim Kurulunca hazırlanarak 10.4.1991 tarihinde Vakıf Yükseköğretim Kurumları Yönetmeliği yürürlüğe konulmuştur.
Bütün bu hükümlerin incelenmesinden, vakıflarca kurulun üniversitelerin de yasa ile devletin gözetim ve denetimi altında kurulduğu, yine devletin gözetim ve denetimi altında devlet üniversiteleri gibi akademik faaliyetlerini yürüttükleri, Devletin eğitim ve öğretim yükünün bir bölümünü kar amacı gütmeden üstlenerek kamu hizmetleri yürüttükleri ve tüzel kişiliğe sahip oldukları yasayla belirtilmektedir. Yükseköğretim sistemininde yer alan ister devlet üniversiteleri olsun, ister vakıf üniversiteleri olsun; üniversitelerin yükseköğretimde eğitim-öğretim ve bilimsel araştırma yapmakla görevli olup, amaç yönünden bir farklılıkları bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.
Bu nedenle Türk Yükseköğretim sistemi içinde yer alan vakıf üniversitelerinin Rektör ve temsilcilerinin de, Yükseköretim Kurulunun üst kuruluşlarından ve akademik bir organ olan, üniversitelerin eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerini koordine eden uygulamaları değerlendiren, Yükseköğretim Kuruluna ve üniversitelere önerilerde bulunan ve diğer bazı görevleri yürüten Üniversitelerarası Kurula katılmalarında yasa ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu nedenle Üniversitelerarası Kurul toplantısında, Üniversitelerarası Kurul kontenjanından YÖK üyelerinin belirlenmesi yolundaki işlemlerde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … lira avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine 3.11.1999 gününde oybirliği ile karar verildi.