8. Daire         1998/5997 E.  ,  2000/5526 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1998/5997
Karar No: 2000/5526

Davacı : …
Vekili : …
Davalı : Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı
Vekilleri : …
Davanın Özeti : İstanbul üniversitesi Sosyal Bilimler Yüksekokulunu bölüm dördüncüsü olarak bitiren davacının, 28.4.1983 gün ve 18031 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Meslek Yüksekokulu Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmeliğin 3/b maddesinde yer alan, meslek yüksekokularından mezun olanların %10’una tekabül eden sayıda kişinin lisans öğrenimine devam etme hakkı tanıyan düzenlemenin iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : Davacının okuduğu okuldan 25 öğrencinin mezun olduğu, bunun %10’nun 2,5 olduğu ve 3’e tamamlandığı, dolayısıyla bu okuldan 3 kişinin lisans tamamlama hakkı kazandığı, davacının ise okul 4.sü olup başvuru hakkı kazanamadığı, işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gibi dayanağı yönetmelik maddesinde de hukuka aykırılık bulunmadığı öne sürülerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘un Düşüncesi : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Davacı, Meslek Yüksekokulları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkındaki Yönetmeliğin 3/b maddesinin iptalini istemektedir.
Dava konusu yönetmeliğin, meslek yüksekokullarındaki öğrencilerin Lisans programına giriş şartlarını belirleyen 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında; başarı notları ortalaması, iki basamak yürütülerek hesap edilirve kesirler de gözönüne alınarak belirlenir. Başarı notları ortalamasına göre yapılacak sıralamada adayın o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında, ilk yüzde (10)’a girmiş olması gerekir. Mezunların yüzde(10)’u hesaplanırken, kesir sayıları bir üst tam sayıya tamamlanır. Açıköğretim sistemi ile öğretim yapılan lisans programlarına geçişte bu şartlar aranmaz hükmü yer almıştır.
Dava konusu uyuşmazlık, mezunların yada sınıf mevcudunun yüzde (10)’una giren öğrencilerin lisans öğrenimine devam edebileceği noktasından kaynaklanmaktadır.
Yönetmeliğin amacı; meslek yüksekokullarındaki öğrencileri daha başarılı olmaya özendirmek, yetenekli ve başarılı öğrencilerin lisans öğrenimi yapabilmeleri için gerekli imkan ve fırsatı sağlamak olarak tanımlanmış olup, bu amacın sağlanmasında eşitlik ilkesinin gözönünde bulundurulması gereği açıktır.
Yüsekokullarda öğrenim görenlerden, o yıl mezun olanların yüzde (10)’unun lisans öğrenimine kabul edilmeleri durumunda başarının kişiselleştirilmesi değil sınıfta belli bir yüzdedeki öğrencilerin mezun olmaları suretiyle genelde başarılı olunması gibi, öğrenci yerine sınıfın başarılı olması yolunda amaç güdülmüş olacaktır. Böyle bir durumda başarılı olan ve lisans öğrenimine katılmayı hakedecek niteliklere sahip bir öğrencinin, o yıl aynı sınıfta öğrenim gören diğer öğrencilerin başarısızlığı sebebiyle mezun olamamaları halinde ve kendisinden kaynaklanmayan bir nedenle lisans öğrenimine devam edemeyeceği biçiminde haksız, yukarıda anılan amaca ve eşitlik ilkesine aykırı bir sonuç ortaya çıkabilecektir.
Belirtilen durumda sınıf geneline uygulanması gereken oranın, sınıftan mezun olanlara uygulanmasına ilişkin yönetmelik hükmünde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu yönetmeliğin 3/b maddesindeki “o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında” ibaresinin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Dava, Meslek Yüksekokulu Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmeliğin 3/b maddesinde yer alan Meslek Yüksekokullarından mezun olanların %10’una tekabül eden sayıda kişinin lisans öğrenimine devam etme hakkı tanıyan düzenlemenin iptali istemiyle açılmıştır.
Meslek Yüksekokulları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmeliğin Lisans Programına Giriş Şartları başlıklı 3. maddesinin (b) fıkrasında, “Başarı notları ortalaması, iki basamak yürütülerek hesap edilir ve kesirler de gözönüne alınarak bilirlenir. Başarı notları ortalamasına göre yapılacak sıralamada adayın o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında ilk yüzde (10)’a girmiş olması gerekir. Mezunların yüzde 10’u hasaplanırken kesir sayıları bir üst tam sayıya tamamlanır.” kuralı yeralmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacının İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksek Okulundan gece bölümü 4. sü olarak mezun olduğu, bölüm mezunlarının toplam sayısının 25 kişi olup, mezunların %10’unun 2,5’a tekabul ettiği, yönetmelikte kesirli sayıların bir üst tam sayıya tamamlanacağı kuralı gereği 3 kişiye lisans öğrenimine devam olanağı tanındığı, davacının iptali istenen yönetmelik maddesinde belirlenen %10 barajı dışında kaldığı nedeniyle de bu davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Bu yönetmeliğin 1. maddesinde, yönetmeliğin amacının Meslek Yüksekokullarındaki öğrencileri başarılı olmaya özendirmek, yetenekli ve başarılı öğrencilerin lisans öğrenimi yapabilmeleri için gerekli imkan ve fırsatı sağlamak olduğu belirtilmiştir.
Meslek yüksekokullarından mezun olan her öğrenciye lisans tamamlama öğrenimi yapma olanağı verilemeyeceği açıktır. Zira lisans düzeyinde eğitim veren yükseköğretim kurumlarında, lisans tamamlama programlarına belirli bir kontenjan ayrılmaktadır. Bu sınırlı kontenjanın ise, meslek yüksekokulunu bitirenler arasında en başarılı olanlar için ayrılması çok doğaldır.
Bu amaçla meslek yüksek okulu mezunu başarılı öğrencilerin saptanmasında belirli ölçütler konulması zorunlu olmaktadır. İptali istenilen Yönetmeliğin 3. maddesinde de bu amaçla öğrencilerin belirli bir not ortalamasını tutturmalarının yanında, mezun olanlar arasında ilk yüzde (10)’a girmeleri gerektiği koşulunun da getirilmiş olmasında eğitim ilkelerine, hizmet gereklerine ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Davacı tarafından mezun olanlar arasında değil, sınıf mevcuduna göre ilk %10’a girme koşulu aranması gerektiği öne sürülmekteyse de yönetmeliğin en başarılı öğrencilere olanak tanımaya yönelik amacı gözönüne alındığında en başarılı ilk %10 öğrencinin tespitinde, henüz mezun olamamış diğer öğrencileri de dikkate almak olanaklı görülmediğinden davacının bu iddiasına itibar edilmemiştir.
Açıklanan nedenlerle dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, davanın açıldığı tarih itibariyle … lira avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine 26.9.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.