8. Daire         1998/3037 E.  ,  2000/5859 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1998/3037
Karar No: 2000/5859
Temyiz İsteminde Bulunan : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : … Büyükşehir Belediye Meclisinin 3.10.1996 gün ve … sayılı kararı ile kabul edilen ve 19.10.1996 günlü Belediye Gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Servis Araçları Yönetmeliğinin iptali istemiyle açılan davada; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu Trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, uygulama ve denetim, ilgili kuruluşların görev, yetki, sorumluluk ve çalışma usullerini düzenlemiş olup, 3. maddesinde servis araçlarının tanımı yapılmış, 12/b-3 maddesinde de belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ve yük taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma şekil ve şartları, çalıştırılabileceği yerler ile güzergahlarını tespit etmek ve sayılarını belirleme konusunda il ve ilçe trafik komisyonlarının yetkili ve görevli kılınmış olduğu, bu durum karşısında davalı idarece Özel Servis Araçları Yönetmeliğiyle bu alanda düzenlemeye gidilmesinin yukarıda anılan yasa hükümlerine yetki yönünden aykırılık oluşturduğu gerekçesiyle dava konusu düzenlemeyi iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının, 2577 sayılı Yasanın 49.maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir. Savunmanın Özeti : Yanıt verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘in Düşüncesi: İstemin kabulü ile idare mahkemesi kararının bozulması gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, … Büyükşehir Belediye Meclisinin … gün ve … sayılı kararı ile kabul edilen ve … günlü Belde Gazetesinde yayımlanarak yürürlüğe giren Özel Servis Araçları Yönetmeliğinin iptali isteminden kaynaklanmaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Yasasının 12/b maddesinde, Karayolu taşımacılığına ait mevzuat hükümleri saklı kalmak üzere trafik düzeni ve güvenliği yönünden belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu ile güzergahlarını tesbit etmek ve sayılarını belirlemek, il trafik komisyonlarının görevi arasında sayılmıştır.
3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanunun 7. maddesinin 3. fıkrasında, büyükşehir dahilinde kara ve deniz taşımacılığı hizmetlerinin bir koordinasyon içinde yürütülmesi amacıyla büyükşehir belediye başkanının başkanlığında yönetmelik ile tespit edilecek kamu kurum ve kuruluşları temsilciliklerinin katılacağı bir “Ulaşım Koordinasyon Merkezi” nin kurulacağı, 6. fıkrasında, Ulaşım Koordinasyon Merkezinin, şehrin ulaşım planına göre toplu taşıma araçlarının güzergah, zaman ve bilet tarifelerini yapmaya ve bu tarifeleri uygulamaya yetkili olduğu, bu işlemleri yaparken de il trafik komisyonları ile gerekli koordinasyonun sağlanacağı, 7. fıkrasında ise, Koordinasyon Merkezlerince alınan ortak yatırım ve toplu taşımla ilgili kararların bütün belediyeler ile kamu kurum ve kuruluşları için bağlayıcı olduğu, 1580 sayılı Belediye Yasasının 19. maddesinin 5. fıkrasında da, Belediye hudutları dahilinde belirli mıntıkalar arasında yolcu nakil vasıtası olarak, otobüs, minibüs, otokar, troley, tünel, füniküler işletmenin münhasıran belediyelerin hakkı olduğu, belediyelerin dilerse inhisarı tazammun etmemek şartıyla bunların işletilmesine ruhsat dahi verebileceği kurala bağlanmıştır.
3030 sayılı Yasanın 8. maddesinde, Büyükşehir ve ilçe belediyelerinin, görevli oldukları konularda, 1580 sayılı Belediye Yasasının ve diğer ilgili mevzuat nükümleri ile belediyelere tanının hak, yetki, imtiyaz ve muafiyetlere sahip oldukları belirtilmiştir.
3030 sayılı Yasanın Uygulama Yönetmeliğinin 15. maddesinde de, Büyükşehir bütünlüğü içinde her türlü toplu taşımacılık hizmetlerini yürütmek ve bu maksatla gereken kurum ve kuruluşlar meydana getirerek tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek hak ve yetkisinin münhasıran Büyükşehir Belediyelerince kullanılacağı kurala bağlanmıştır.
3030 sayılı Yasa, Büyükşehir Belediyelerinin yönetimiyle ilgili konularda, Karayolları Trafik Yasasına göre özel yasa konumundadır. Bu nedenle, Büyükşehir statüsünde sahip belediyelerin sınırları içinde yapılan toplu taşımacılık faaliyetleri ile ilgili konularda, öncelikle 3030 sayılı Yasa hükümlerinin uygulanması gereklidir.
Bu durumda, anılan mevzuat kurallarına göre, Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde yapılan toplu taşımacılık faaliyetlerinin, bir koordinasyon içinde yürütülmesi için, şehrin ulaşım planına göre toplu taşıma araçlarının güzergah, zaman ve bilet tarifelerini yapmaya ve uygulamaya ve ruhsat vermeye Büyükşehir Belediyelerinin yetkili oldukları ve bu konularda düzenleme yapma hakkına sahip oldukları açıktır.
Özel Servis Araçları, Karayolları Trafik Kanununun 3. maddesi ve 98/11158 sayılı, 86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Bakanlar Kurulu kararları uyarınca tahdit kapsamında bulunan toplu taşıma araçlarıdır.
Dosyanın incelenmesinden, yukarıda anılan yasa maddeleri dayanak alınarak … Büyükşehir Belediye Meclisinin … gün ve … sayılı kararı ile kabul edilen ve 19.10.1996 günlü Belde Gazetesinde yayınlanarak yürürlüğe giren Özel Servis Araçları Yönetmeliği hükümleri uyarınca davacı şirketin servis araçlarının (C) plakası bulunmadığından bahisle parka çekilmesi üzerine, bu davanın açıldığı ve idare mahkemesince de bu konuda düzenleme yapma yetkisinin il trafik komisyonlarına ait olduğu gerekçesiyle dava konusu yönetmeliğin iptal edildiği anlaşılmıştır.
Büyükşehir Belediyeleri, belediye sınırları içinde faaliyet gösteren toplu taşım araçları ile ilgili olarak güzergah, zaman ve ücret tarifelerini belirlemeye ve ruhsat verme yetkisine sahip olduklarına göre, bu çerçevede yapılan düzenlemenin yasal dayanağı bulunmaktadır.
Davacı tarafından, dava konusu yönetmelikle yapılan düzenlemede yasada belirtilen sınırların aşıldığı yönünde bir iddia öne sürülmemiş olup, sadece yönetmeliğin tümü yönünden yetkisizlik itirazında bulunulmuştur.
Dava konusu yönetmeliğin içerdiği hükümler yönünden, yasanın öngördüğü sınırların aşıldığı iddiasında bulunulması halinde bunun herzaman yargının önüne getirilmesi ve denetlenmesi mümkündür.
Bu durumda, dava konusu yönetmeliğin tamamını, yasal dayanağı bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden idare mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 28.9.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.