8. Daire         1998/2541 E.  ,  1999/4182 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1998/2541
Karar No: 1999/4182

Davacı : …
Davalılar : 1-Maliye Bakanlığı
2-… Defterdarlığı
İstemin Özeti : Takdir Komisyonu Başkanı olarak görev yapan davacının, takdir komisyonu başkanlarına da görev tahsisli konut tahsis edilebilmesi için Kamu Konutları Yönetmeliğinde düzenleme yapılması istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin … gün ve … sayılı Maliye Bakanlığı işlemi ile oturduğu kamu konutu için 15.9.1997 gününden itibaren % 100 fazlasıyla kira bedeli tahsil edilmesi yolundaki 20.1.1998 gün ve 148 sayılı … Defterdarlığı işleminin; hukuka aykırı olduğu öne sürülerek iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi : Davanın, kira bedelinin % 100 zamlı olarak alınmasına ilişkin kısmının iptali, diğer kısmının ise reddinin gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Dava, Takdir komisyonu Başkanı olan davacının, Takdir Komisyonu Başkanlarının görev tahsisli konut tahsis edilecek görev unvanları içinde yer alması için düzenleme yapılması yolundaki başvurusunun reddine ilişkin Maliye Bakanlığı işlemi ile oturduğu kamu konutu için 15.9.1997 gününden itibaren % 100 fazlasıyla kira bedeli tahsil edilmesine ilişkin Defterdarlık işleminin iptali dileğiyle açılmıştır.
2946 sayılı Kamu Konutları Kanunun 3. maddesinde görev tahsisli konutlar;
Yönetmelikte belirlenecek makam ve rütbe sahiplerine görevlerinin önemi ve özelliği, yetki ve sorumluluklarının gereği tahsis edilen konutlar olarak tanımlanmış, anılan yasaya ilişkin Yönetmeliğin (2) sayılı cetvelinde de yasanın 3. maddesine aykırı olmamak koşulu ile kurum ve kuruluşların yetkili makamlarınca personeline görevinin önemi, idareye yararlılığı, yetki ve sorumluluğu ile kilit görevde olması gibi özellikler gözönünde bulundurularak bu cetvelde sayılan görev unvanlarına eş değerde ve en altta belirtilen görev unvanından aşağı inilmemek üzere görev tahsisli konut tahsis edilecek ek görev ünvanları tespit edilebileceği kuralı yer almıştır. Yukarıda değinilen yasa ve yönetmelik kuralları ile tanınan takdir yetkisi çerçevesinde ve yine anılan kurallarda yazılı kriterler esas alınarak Maliye Bakanlığının Taşra Teşkilatında Takdir Komisyonu Başkanlığına görev tahsisli kamu konutu tahsis edilecek görev unvanları arasında yer verilmediği anlaşılmakta olup, bu düzenlemede mevzuata ve hukuka aykırılık görülmemiştir. Diğer taraftan, takdir yetkisini kaldıracak şekilde düzenleme yapması için idarenin yargı kararıyla zorlanamayacağı ilkesi, 2577 sayılı yasanın 2. maddesinde yer almıştır.
Davanın %100 kira tahsil edilmesine ilişkin kısmına gelince: Bu işlemin davacının sıra tahsis konutta oturma süresini doldurması nedeniyle konutu boşaltmaya zorlamak amacıyla Maliye Bakanlığının 234 sıra sayılı Genel Tebliğine dayanılarak tesis edildiği anlaşılmaktadır.
2946 sayılı yasanın 8. maddesinde, 7. maddede belirlenen süreler sonunda konutu boşaltmayanların kolluk gücü kullanılarak tahliye edilecekleri belirtilmiş, bundan başka bir yaptının getirilmemiştir. Bu nedenle davacıdan 100 fazlasıyla kira bedeli tahsili açıkça yasaya aykırıdır. Her ne kadar Genel Tebliğ Kuralı iptal edilmemişse de; 2577 sayılı Yasanın 7/4. maddesi uyarınca bu husus düzenleyici işleme dayalı işlemin iptaline engel değildir.
Açıklanan nedenlerle davanın kamu Konutları Yönetmeliğinde düzenleme yapılmaması işlemine yönelik kısmının reddi, kira bedelinin % 100 zamlı alınması işleminin ise iptali gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, davacı tarafından, takdir komisyonu başkanlarının da görev tahsisli lojmandan yararlanmaları yönünde Kamu Konutları Yönetmeliğinde düzenleme yapılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin işlem ile oturduğu kamu konutu için % 100 fazlasıyla kira bedeli istenilmesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
2946 sayılı Kamu Konutları Kanununun 3. maddesinde, görev tahsisli konutlar, Yönetmelikte belirlenecek makam ve rütbe sahiplerine görevlerinin önemi ve özelliği, yetki ve sorumluluklarının gereği tahsis edilen konutlar olarak sayılmıştır.
Kamu Konutları Yönetmeliğinin, (2) sayılı cetvelinde de; Yasanın 3. maddesine aykırı olmamak koşulu ile kurum ve kuruluşların yetkili makamlarınca personeline görevinin önemi, idareye yararlılığı, yetki ve sorumluluğu ile kilit görevde olması gibi özellikler gözönünde bulundurularak bu cetvelde sayılan görev ünvanlarına eş değerde ve en alt sırada belirtilen görev ünvanından aşağı inilmemek üzere görev tahsisli konut tahsis edilecek ek görev ünvanları tesbit edilebileceği kuralı getirilmiştir.
Bu durumda; mevzuat hükümleri ile tanınan takdir yetkisi çerçevesinde yine mevzuatla belirlenen ilkeler esas alınarak, Maliye Bakanlığının Taşra Teşkilatında Takdir Komisyonu Başkanları görev tahsisli konut tahsis edilecek ünvanlar arasında sayılmamıştır. Bu yoldaki düzenlemede hukuka aykırılık bulunmamaktadır. Esasen idarelerin yargı kararıyla takdir yetkisini ortadan kaldıracak şekilde düzenleme yapmaya zorlanamayacakları da açıktır.
Aynı Yasanın 5. maddesinde, konutta oturulan süre için alınacak kira bedeli, 8. maddesinde de Yasanın 7. maddesinde öngörülen süreler sonunda kamu konutunun boşaltılmaması durumunda konuttan çıkarılma yöntemleri düzenlenmiş, 10. maddesinde ise, “toplu iş sözleşmelerine ve özel sözleşmelere bu yasaya aykırı kurallar konulamaz, idari yetki kullanımı yoluyla bu yasaya aykırı işlem yapılamaz” kuralına yer verilmiştir.
Yasanın 8. maddesinde, konutların 7. maddede belirtilen süreler sonunda boşaltılmaması durumunda kolluk kuvveti kullanarak zorla boşalttırılacağı açıkça belirtilmiş olup, maddede başkaca bir yaptırım öngörülmemiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davalı idareye ait lojmanda oturmakta olan davacının, Kamu Konutları Yönetmeliği uyarınca sıra tahsisli olarak oturma süresini doldurduğu, istenilen sürede lojmanı boşaltmadığı, kendi görev ünvanı olan takdir komisyonu başkanlarının da görev tahsisli lojman verilecek ünvanlar arasında sayılacak şekilde Kamu Konutları Yönetmeliğinde değişiklik yapılması istemiyle davalı idareye başvuruda bulunduğu, ancak isteminin reddedildiği, öte yandan konutta oturma süresini doldurduğu halde oturmaya devam etmesi nedeniyle, 234 sıra No’lu Maliye Bakanlığı Milli Emlak Genel Tebliği 1.7. maddesi uyarınca kendisinden kira bedelinin % 100 fazlasıyla tahsili yönündeki … Defterdarlığı işlemi ile eksik düzenleyici işlem hakkında bu davayı açtığı anlaşılmıştır.
İdarenin, yukarıda anılan yasal yöntemleri uygulayarak konutun boşaltılmasını sağlaması gerektiğinden, tahliyeyi sağlamak için fazla kira bedeli alınmasını öngören genel düzenleyici işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Her ne kadar genel düzenliyici işlem mahiyetinde olan 234 Seri No’lu Tebliğ iptal edilmemiş olup görülmekte olan dava da buna ilişkin değil ise de, 2577 sayılı Yasanın 7/4. maddesi uyarınca, düzenleyici işlemin iptal edilmemiş olmasının, bu düzenlemeye dayalı olarak yapılan işlemin iptaline engel olamayacağı açıktır.
Bu durumda, davacıdan kira bedelinin % 100 fazlasıyla alınmasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın kısmen kabulü ile kira bedelinin % 100 fazlasıyla alınmasına ilişkin işlemin iptaline, davanın eksik düzenlemeye (yönetmeliğe) ilişkin kısmının ise reddine dava kısmen kabul, kısmen ret ile sonuçlandığından … TL. yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına … TL. yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine 22.6.1999 gününde oybirliği ile karar verildi.