8. Daire         1997/5877 E.  ,  2000/7555 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1997/5877
Karar No: 2000/7555

Davacı : …
Vekili : ….
Davalı : …
Vekili : …
İstemin Özeti : 4.l0.1997 gün ve 23130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliğinin, Birlik Genel Kurulunun 28.9.1991 günü toplantısında onaylanan yönetmelikten tamamen farklı olduğu öne sürülerek iptali istemidir. Savunmanın Özeti : İlgili Mevzuat uyarınca Genel Kurulca kabul edilen yönetmelik tasarısının, Maliye Bakanlığı ve Başbakanlığın görüş ve istekleri doğrultusunda gerekli değişiklikler yapılarak yayımlandığı, bu konuda ayrıca Genel Kurul tarafından Yönetim Kuruluna yetki verilmiş olması karşısında, istemin reddi gerekeceği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘in Düşüncesi : Davanın reddi gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı …. ‘ün Düşüncesi : Dava, 4.10.1997 günlü, 23130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav yönetmeliğinin iptali dileğiyle İstanbul Yeminli Mali Müşavirler Odası tarafından açılmıştır.
Davacı Oda, Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin Birlik Genel Kurulunun 28.9.1991 günlü toplantısında onaylanan Yönetmelikten tamamen farklı olduğunu ileri sürmektedir.
3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Yasasının 7. maddesinde serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavının birlik tarafından yazılı olarak yapılacağı belirtilmiş ve sınav komisyonunun oluşumu açıklanmış, 10. maddesinde yeminli mali müşavirlik sınavı için 7. maddeye göndermede bulunulmuş, anılan Yasanın 50. maddesinin (b) bendinde sınav için oluşturulacak komisyonun çalışma usulleri, sınav esasları, sınavın konuları…nın yönetmelikle düzenleneceği, bu maddenin sondan 1. fıkrasında ise yönetmeliklerin Odalar Birliğince birliğin kurulmasından itibaren bir yıl içinde hazırlanarak Maliye ve Gümrük Bakanlığının uygun görüşü alındıktan sonra Resmi Gazetede yayınlacağı kuralı yer almıştır.
Sınav esas ve usulleri ile kapsamı hakkında Birlik Genel Kurulunca onaylanacak Yönetmelik için Yasa maddesi ile Maliye Bakanlığınca verilmesi öngörülen “uygun görüş” adı altındaki vesayet yetkisinin hiçbir zaman bu Bakanlığın Yönetmeliği değiştirme yahut yeni ilkeler eklemeyi kapsamadığı açıktır. Bu yetki, ancak “uygun görmeme” olarak kullanılabilir ki,bu durumda da yeniden düzenleme ancak, yasa ile yetkili ve görevli kılınmış Birlik Genel Kurulunca yapılabilir. Bunun yanısıra, Başbakanlığın yönetmelik üzerinde uygun görüş bildirmesine bile izin veren hiçbir yasal kural bulunmamakla bu makamın hele yönetmeliği değiştirmesi açıkça hukuka aykırılık oluşturur.
Olayda, Odalar Birliği Genel Kurulunda kabul edilen yönetmelik metni ile Maliye Bakanlığınca yayınlanması öngörülen ve Dairenin ara kararına yanıt olarak davalı Birlik tarafından dosyaya ibraz edilen metinlerin incelenmesinden, Maliye Bakanlığınca esaslı değişiklikler yapıldığı (örn. Genel kurul Metnindeki Sınav konularının ayrıntılı ve ağırlıklı yüzdeler içeren listenin metinden çıkarılması v.b. gibi) anlaşıldığı gibi davalının savunmasında Yönetmeliğin yayımı için gönderildiğinde Başbakanlıkça da değişiklik yapıldığı belirtilmiştir.
Bu durumda, Maliye Bakanlığına yasa ile verilmiş vesayet denetimi sınırlarını aşan ve hiçbir yasal dayanağı olmaksızın Başbakanlıkça yapılan değişiklikler sonucu oluşturulan davaya konu Yönetmelikte hukuka uyarlık yoktur.
Davalı Birlikçe, Bakanlıktan dönen Yönetmeliklerin düzeltme yetkisinin Genel Kurul tarafından Yönetim Kuruluna verildiği öne sürülmüşsede; yasa ile yetkili kılınmış bir organın yetkisini başka organa devretmesine esasen hukuki olanak bulunmadığı cihetle bu sava itibar edilmemiştir. Kaldı ki, anılan Genel Kurul ilanının 6. gündem maddesinde de Yönetim kuruluna “redaksiyon” yetkisi verilmesinin görüşüleceği belirtildiğinden bu “düzeltme” yetkisinin “redaksiyon” olarak anlaşılması gerekir.
Açıklanan nedenlerle dava konusu Yönetmeliğin iptalinin uygun olduğu düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Dava, 4.l0.1997 gün ve 23130 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik Sınav Yönetmeliğinin iptali istemiyle açılmıştır.
3568 sayılı Serbest Muhasebecilik, Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Yasasının 50. maddesinin (b) fıkrasında, serbest muhasebeci mali müşavirlik sınavı için teşekkül ettirilecek komisyonun çalışma usulleri, sınav esasları, sınavın konuları, serbest muhasebeci mali müşavir veya yeminli mali müşavir yanında çalışma şekli, süresi (staj) ile ilgili diğer hususlarla ilgili yönetmeliğin, Odalar Birliğince hazırlanıp, Maliye Bakanlığının uygun görüşü alındıktan sonra Resmi Gazetede yayımlanacağı, anılan Yasanın 33. maddesinde ise, Birlik Yönetim Kurulunca hazırlanacak yönetmelik ve raporları incelemek ve onaylamak, Birlik Genel Kurulunun görevleri arasında sayılmıştır.
Davacı Oda; 3568 sayılı Yasaya göre yönetmelikleri incelemek ve onaylamakla görevli bulunan Birlik Genel Kurulu’nun onayladığı Yönetmelik ile Resmi Gazetede yayımlanan Yönetmeliğin tamamen birbirinden farklı olduğunu ve dava konusu Yönetmeliğin yoklukla malul olduğunu öne sürmektedir.
Dosyanın ve ara kararı ile getirilen belgelerin incelenmesinden, … Genel Kurulunun 29.9.1991 günlü toplantısında, Yönetim Kurulunca, sunulan dava konusu yönetmelik tasarısının, Genel Kurulda verilen değişiklik önerileri ile birlikte değerlendirilerek kabul edildiği ve Genel Kurulca, “Bakanlıktan, herhangi bir nedenle dönen yönetmelik veya değişen yönetmelik maddelerinin düzeltilmesi için Odalar Birliği Yönetim Kurulu’nca yetki verildiği, daha sonra tasarının anılan yasa hükmü uyarınca Maliye Bakanlığına gönderildiği, Bakanlığın sınav konuları yöntemleri ve periyotları konularında talep ettiği değişikliklerin, anılan düzeltme yetkisi çerçevesinde Bakanlıkla birkaç defa müzakere edildikten sonra varılan mutabakat neticesinde, dava konusu Yönetmeliğin Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konulduğu anlaşılmıştır.
Anayasanın 135. maddesine göre, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kanunla kurulan ve kamu tüzel kişiliğine sahip, idari ve mali denetime tabi kuruluşlardır.
Devletin vergi denetimi konusundaki yükünü azaltmak, uyuşmazlıkların en aza indirilmesi gibi amaçlarla 3568 sayılı Yasayla kurulan ve beyan tasdiki gibi Devlet yetkileriyle donanmış uzmanlık ve sorumluluk sahibi meslek mensuplarından oluşan … üzerinde, Maliye Bakanlığının, Anayasa ve Yasalarda çerçevesi çizilen denetim yetkisinin bulunduğu açıktır.
Bakanlığın denetim yetkisi içinde, yasada belirtilen konularda Birlik Yönetim Kurulu tarafından hazırlanıp, Genel Kurulca onaylanan Yönetmelikleri inceleyerek görüş vermek de bulunmaktadır.
Bu durumda, dava konusu Yönetmelik tasarısı üzerinde, Bakanlığın denetim yetkisini kullanarak, değişiklikler yapılmasını talep etme hakkı bulunmaktadır.
Ayrıca, Birlik Genel Kurulunun, bu durumu gözeterek, Bakanlığın talepleri doğrultusunda, Yönetim Kuruluna düzeltme yapma yetkisi vermiş olması karşısında, davacı odanın iddialarının yasal ve hukuki dayanağı bulunmadığı açıktır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı Oda üzerinde bırakılmasına. … TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine 15.11.2000 gününde oybirliği ile karar verildi.