8. Daire         1997/3183 E.  ,  1997/2831 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1997/3183
Karar No: 1997/2831
İstemde Bulunan : İçişleri Bakanlığı
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : … İli … İlçesi … Sulama Birliği Başkanlığı görevini yürüten … ‘in, … ilçesi Sulh Ceza Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararı ile Hırsızlık suçundan takdiren 6 ay hapis cezası ile cezalandırılmasına, sanığın T.C.K. nin 80. maddesi uyarınca cezasının 1/6 oranında artırılarak 7 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına ve cezanın TCK 522. madde uyarınca 2/3 oranında indirilerek 2 ay 10 gün hapis cezası ile cezalandırılmasına karar verildiği ve kararın kesinleştiği, seçilme yeterliliğini kaybettiği belirtilerek başkanlıktan düşürülmesi istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘un Düşüncesi : 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunun Seçilme yeterliği başlıklı 9. maddesinin yollamada bulunduğu 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanunun 11. maddesinin (f) bendinde affa uğramış olsalar dahi seçilmeye engel oluşturan suçlar sayılmış, bunlar arasında hırsızlık suçunada yer verilmiştir.
Budurumda … Sulama Birliği Başkanının hırsızlık suçundan hüküm giydiği ve bu hükmün kesinleştiği anlaşıldığından seçilme yeterliliği bulunmayan birlik başkanının düşürülmesi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : İçişleri Bakanlığının 7.7.1997 günlü, … sayılı yazısı ile … ili, … ilçesi … Sulama Birliği Başkanı … ‘in hırsızlık suçundan hüküm giydiğinden bahisle görevinden düşürülmesi istenilmiştir.
T.C. Anayasasının 127. maddesinde mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri konusundaki denetimin yargı yolu ile olacağı kuralı yer almıştır.
1580 sayılı Belediye Kanununun belediye köy ve il mahalli idarelerinin birlik kurmalarını düzenleyen 7. faslının 138. maddesinde birliklerin kamu tüzel kişisi oldukları açıklanmış, 140. maddesinde birlik meclisi üyelerinin birliğe dahil olan mahalli idarelerin meclisleri tarafından belediye meclisi üyeliği için gerekli nitelikleri taşıyan kimselerden olmak üzere ençok dört yıl için seçileceği,143. maddesinde ise birlik başkanı ve katiplerinin meclisce seçileceği kuralları yer almıştır.
Anılan kurallara göre birlik meclisi üyeliğine seçilebilmek için belediye meclisi üyeliğine seçilebilme koşulları arandığından, belediye meclisi üyeliğine seçilebilme koşullarının incelenmesi gereklidir.
Bu konu ise mevzuatımızda 2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanunla düzenlenmiş olup, anılan kanunun seçilme yeterliği başlıklı 9. maddesi ile yollamada bulunulan 2839 sayılı Milletvekili Seçimi Kanununun 11. maddesinin (f) bendinde de affa uğramış olsalar bile seçilmeye engel oluşturan suçlar sayılmış, bunlar arasında hırsızlık suçu da yer almıştır.
Olayda, … Sulama Birliği Başkanının … Sulh Ceza Mahkemesinin 10.3.1988 günlü, … sayılı kararı ile hırsızlık suçundan sonuç olarak 2 ay 10 gün hapis cezasına hüküm giydiği dosyadan anlaşılmaktadır.
Söz konusu ceza mahkemesi kararının kesinleşmediği yahut Yargıtay’ca bozulduğu yolunda birlik başkanınca herhangi bir savunmada bulunulmamıştır.
Bu durum karşısında, seçilme yeterliliğini kaybeden birlik başkanı Kadir Tekin’in başkanlıktan düşürülmesi gerektiği düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
İstem hırsızlıktan hüküm giyen … İli … İlçesi … Sulama Birliği Başkanı … ‘in başkanlıktan düşürülmesine ilişkindir.
1580 sayılı Belediye Kanununun 133. maddesinde, belde ve köylerin, Vilayet İdarei hususiyeleri, kendilerine kanunlarla verilen mecburi veya ihtiyari vazifelerin bir veya bir kaçını müşterek tesisat ve idare ile ifa için birlik tesis edebileceği belirtilmiş, 138. maddesinde birliklerin hükmü şahsiyeti haiz amme müesseseleri olduğu, vazifelerini ifa ettikleri mahalli idarelerin bu vezaifi ifa hususunda haiz oldukları hukuk ve selahiyeti haiz olduğu, bu hukuk ve selahiyeti istimal hususunda alakadar mahalli idarelerle aralarında zuhur eden ihtilafat vilayet idare heyetince ve birlik muhtelif vilayetlere mensup mahalli idarelerden müteşekkil ise şurayı Devlet tarafından tetkik ve hallolunacağı kuralı yeralmış, Meclisin Çalışma ve Riayet Edeceği Maddeler başlıklı 142. maddesinde ise, birlik meclislerinin adi ve fevkalade içtimaa daveti ve meclis reis ve katiplerinin intihabı, meclis ruznamesinin tanzimi ve müzakeratının idaresi, inzibatının temini birlik meclisinin selahiyetleri ve meclis mukarreratına birlik reis veya alakadarlar tarafından vaki olacak itiraz üzerine iş bu mukarreratına birinci ve ikinci derecede tatbik ve intacı hususlarının da 1580 sayılı Yasanın 53-61 inci maddeleriyle 63-76 ncı maddelerinin ahkamı cari olduğu kurala bağlanmıştır. Yukarıda anılan yasa maddelerinin incelenmesi sonucu 1580 sayılı Yasa uyarınca kurulan ve organlarının oluşumu ve denetimi konusunda aynı yasaya tabii olan kamu tüzel kişiliğine sahip kamu kurumu niteliğindeki bir mahalli idare olan sulama birliklerinin başkanlarının görevlerine son verilmesinde de anılan yasa ve Anayasanın 76. maddesinde yer alan kuralların uygulanması gerektiğinden Sulama Birliği Başkanlarının düşürülme isteminin Danıştay’ca inceleneceği sonucuna varılmış olup işin esasına geçildi.
Anayasanın 127. maddesinde mahalli idarelerin seçilmiş organlarının organlık sıfatlarını kaybetmeleri konusundaki denetimin, yargı yolu ile olacağı kuralı yeralmış, yine Anayasanın 76. maddesinde aralarında hırsızlık suçunun da yeraldığı suçlardan hüküm giyenlerin affa uğramış olasalar bile milletvekili seçilemeyeceği kurala bağlanmıştır.
2972 sayılı Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanununun Seçilme Yeterliliği başlıklı 8. maddesinde “2839 sayılı Milletvekili Seçimi Hakkında Kanun 11. maddesinde belirtilen sakıncaları taşımamak şartıyla” denilerek 2839 sayılı Yasaya atıfta bulunulmuş, anılan bu yasanın 11/F-1 maddesinde de affa uğramış olsalar bile hırsızlık suçundan mahkum olanların milletvekili secilemeyecekleri hükme bağlanmıştır.
Olayda … Sulama Birliği Başkanının … Ceza Mahkemesinin … günlü ve E:…, K:… sayılı kararı ile hırsızlık suçundan 2 ay 10 gün hapis cezasına hüküm giydiği ve bu kararın kesinleştiği bu ceza nedeniyle de birlik başkanının yukarıda, anılan yasa hükümleri uyarınca seçilme yeterliliğini kaybettiği anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle seçilme yeterliliğini kaybeden başkanın görev başında kalmasına olanak bulunmadığından istemin kabulü ile … Sulama Birliği Başkanı … ‘in Birlik Başkanlığından düşürülmesine 15.10.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.