8. Daire 1997/1763 E. , 1999/3899 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1997/1763
Karar No: 1999/3899
Temyiz İsteminde Bulunanlar : …
Karşı Taraf : Adalet Bakanlığı
İstemin Özeti : … Barosuna kayıtlı bir avukat hakkında soruşturma izni verilmemesine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davada, avukat olan davacıların … Barosu avukatlarından …’in şahıslarına karşı iftira suçu işlediğinden bahisle hakkında kamu davacı açılması için … Cumhuriyet Başsavcılığına başvurdukları, … Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından düzenlenen fezleke ile adı geçen hakkında iftira suçundan soruşturma yapılabilmesi için Avukatlık Kanununun 58/1. maddesi uyarınca izin verilmesinin istendiği ve Adalet Bakanlığınca soruşturma izni verilmemesi üzerine bu davanın açıldığının anlaşıldığı, soruşturma izni verilmesi ya da verilmemesi yolunda tesis edilen işlemlerin konunun adli yargı yerine götürülmesiyle ilgili bir adli işlem olduğu, bu tür işlemleri idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi zorunlu işlem olarak kabul etme olanağının bulunmadığı gerekçesiyle davayı reddeden … İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının, 2577 sayılı Yasanın 49.maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi : İstemin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘nın Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, Avukatlık Yasasının 58.maddesi uyarınca bir avukat hakkında Adalet Bakanlığınca, Cumhuriyet Savcısı tarafından yapılmak üzere soruşturma izni verilmemesine ilişkin olup … İdare Mahkemesince, dava konusunun İdari işlem niteliğinde olmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.
Anayasanın 125.maddesi ile idarenin her türlü eylem ve işlemleri yargı denetimine tabi tutulmuştur.
Öte yandan 2577 sayılı Yasanın 2.maddesinde, idarenin idari işlem ve eylemlerinin yargı denetimine tabi olduğu belirtildikten sonra, idarenin yargı denetimi dışında tutulmuş işlemlerinin neler olduğu aynı maddenin 2.fıkrasında sayılarak yargı denetiminin sınırı gösterilmiştir. Maddede idari yargı yetkisi, idari eylem ve işlemlerinin hukuka uygunluğu denetimi ile sınırlandırılmıştır.
1136 sayılı Avukatlık Yasasının 58.maddesinde de, avukatların görevlerinden doğan veya görev sırasında işledikleri suçlardan dolayı takipleri aynı yasanın 58.maddesine göre Adalet Bakanının vereceği izne bağlanmıştır.
Bu iznin verilmesi ile, ilgilisi hakkında soruşturma yapılabilmekte, verilmemesi durumunda ise soruşturma yapılamamakta ve kamu davası açılamamaktadır. Bu konuda idarenin takdir yetkisinin bulunduğu kuşkusuzdur.
Söz konusu idare izninin veya verilmemesinin hukuka uygun olup olmadığının yargı denetimi dışında tutulması mümkün değildir. Bunun yargıda denetlenmesinin yerindelik denetimi olmadığı açık olup, 1136 sayılı Yasanın 58.maddesi uyarınca oluşturulan Adalet Bakanlığının ilgili hakkında soruşturma yapılmaması yolundaki işlemlerinin, idarenin takdir hakkını kullandığı, kesin ve yürütülmesi zorunlu idari işlemlerden olduğunun kabulü gerekir.
Bu nedenle olayda avukat olan kişi hakkında soruşturma izni verilmemesine ilişkin Adalet Bakanlığı işlemini, idarenin takdir yetkisi içinde, hukuksal sonuç doğuran, idari yargı denetimine tabi, kesin ve yürütülmesi zorunlu idari bir işlem niteliğinde olduğundan işin esasına girilerek bir karar verilmesi gerekirken, aksi düşünüşle verilen kararda hukuka uyarlık bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan mahkemeye gönderilmesine 15.6.1999 gününde oybirliği ile karar verildi.