8. Daire 1997/1263 E. , 1997/2336 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1997/1263
Karar No: 1997/2336
Temyiz İsteminde Bulunan: Milli Savunma Bakanlığı
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : … Akşam Lisesi öğrencisi olan davacının askerliğinin ertesi yıla terk edilmemesine ilişkin … Askerlik Şubesinin 23.10.1995 günlü … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davada; dosya içeriğinden, davacının 1994-1995 öğretim yılında … Lisesine kayıt yaptırdığı ve son askerlik yoklaması sırasında öğrenime devam ettiği, Akşam Lisesinde derslere devam zorunluluğu bulunduğunun anlaşıldığı, 1111 sayılı Askerlik Yasanın 35. maddesinin (c) fıkrası uyarınca, davacının askerliğinin ertesi yıla bırakılması gerekirken aksi yönde oluşturulan işlemde hukuka uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin 27.12.1996 gün ve … sayılı kararının, davanın özel görevli Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmesi gerektiği, davacı hakkında oluşturulan işlemin mevzuata uygun olduğu öne sürülerek 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Mahkeme kararının onanması gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘nın Düşüncesi: Davanın görüm ve çözümü Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin görev alanına girdiğinden, davayı esastan inceleyerek karar veren İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ın Düşüncesi : Öğrenci olan davacının askerliğinin ertesi yıla ertelenmemesi yolundaki Askerlik Şubesi Başkanlığı işlemini iptal eden … İdare Mahkemesi kararının, 2577 sayılı yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Anayasanın 157 ve Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Yasasının Değişik 20. maddesi hükmü uyarınca Askerlik yükümlülüğüyle ilgili işlemlere karşı açılan davalarda görüm ve çözüm yerinin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi olması nedeniyle Mahkemece Davanın görev yönünden reddi gerekirken işin esasının incelenmeside hukuka uyarlık bulunmadığından Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık davacının, askerliğinin ertesi yıla terk edilmemesine ilişkin işlemden doğmuştur. 2709 sayılı T.C. Anayasasının 157. maddesinde, Askeri Yüksek İdare Mahkemesinin, askeri olmayan makamlarca tesis edilmiş olsa bile, asker kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete ilişkin idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimi yapan ilk ve son derece mahkemesi olduğu, ancak askerlik yükümlülüğünden doğan uyuşmazlıklarda ilgilinin asker kişi olması şartının aranmayacağı belirtilmiştir.
Öte yandan, 1602 sayılı Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Yasasının değişik 20. maddesinin 2568 sayılı Yasa ile değişik 20. maddesinin birinci fıkrasında da aynı kurala yer verilmiştir.
Dosya içeriğinden, akşam lisesi öğrencisi olan davacının, askerliğinin ertesi yıla terkedilmesi yolundaki başvurusunun … Askerlik Şubesince reddi üzerine, bu işlemin iptali istemiyle dava açılmış olup, İdare Mahkemesince, davalı idarenin davanın Askeri Yüksek İdare Mahkemesinde görülmesi gerektiği yolundaki savının yerinde görülmediği ve davanın esastan incelenerek davaya konu işlemin iptal edildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlık, davacının askerlik yükümlülüğüne ilişkin olduğundan, yukarıda yer alan Anayasa ve Yasa kuralları uyarınca görüm ve çözümünde görevli mahkeme Askeri Yüksek İdare Mahkemesindir. Açıklanan nedenlerle, … İdare mahkemesince davanın görev yönünden reddi gerekirken, davanın esasına girerek dava konusu işlemi iptal eden … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 3.7.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.