8. Daire         1996/3687 E.  ,  1997/3494 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/3687
Karar No: 1997/3494

Kararın Düzeltilmesi İsteminde Bulunan : … Valiliği
Vekili : …
Davalı İdare Yanında Davaya Katılan : …
Vekili : …
Karşı Taraf (Davacı): … Turizm Servis İşletmeciliği Ltd. Şti.
Vekili :…
İstemin Özeti :Davacı şirket tarafından 1.4.1991 günlü ve … nolu mermer madeni ön işletme ruhsatının bulunduğu … Köy mevkiindeki saha üzerine … ‘e .. Valiliği Özel İdaresince verilen … günlü ve … sayılı taşocağı işletme ruhsatının iptali istemiyle açılan davada, mahkemelerince yerinde yapılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen raporda, davacıya verilen mermer ocağı ruhsatına ait alanın koordinatları ile … ‘e verilen taş-mıcır ocağı ruhsatına ait alanın koordinatlarının 1/25.000 ölçekli … nolu haritaya tersim edilerek köşe noktalarının bulunduğu, buna göre taş-mıcır ocağının davacıya verilen … nolu maden sahası içinde kaldığı, bu durumda müdahile verilen taşocağı işletme izninin davacıya Maden Dairesi tarafından verilen … sayılı maden ruhsat alanı içinde kaldığı, öte yandan davacıya Maden Dairesince verilen … sayılı ruhsat alanı içinde bulunan bir sahaya … Valiliğince bir üçüncü kişiye verilen ruhsatın ve Mahkemelerinin 1.4.1992 günlü ve … sayılı kararıyla iptal edildiği, kararın Danıştayca onaylandığı ve karar düzeltme isteminin reddedilerek kesinleştiği, 3213 sayılı Maden Yasası uyarınca verilen mermer madeni ön işletme izin alanı içinde kalan bir yerde başka kişiye Taşocakları Nizamnamesi uyarınca taşocağı işletme izni verilemiyeceğinin Danıştay 8. Dairesinin 4.6.1990 gün ve 649 sayılı kararı ile 12.7.1990 gün ve 830 sayılı kararıyla teyit edildiği gerekçesiyle işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin 26.10.1994 günlü ve … sayılı kararını onayan Dairemizin 12.3.1996 gün ve 625 sayılı kararının; müktesep haklarının bulunduğu, söz konusu ocaktan taşocağı malzemesi çıkartıldığı öne sürülerek 2577 sayılı yasanın 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istemidir.
Savunmanın Özeti : Yanıt verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi: İdare Mahkemesince eksik incelemeye dayalı olarak karar verildiğinden karar düzeltme isteminin kabul edilerek idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ın Düşüncesi: Dava; … İli … İlçesi sınırları içinde, … Köy mevkiinde, … sayılı mermer ruhsat alanı içinde (müdahil) … ‘e ait 5.10.1993 gün ve … sayılı taşocağı işletme ruhsatının ihptali istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesince; yerinde keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılıp taşocağı ruhsat alanının, davacı şirkete ait … sayılı maden ruhsat alanının içinde kaldığı tesbit edildikten sonra, 3212 sayılı maden yasası hükümleri karşısında maden alanı içinde başka kişilere Taşocakları tüzüğüne göre ruhsat verilemiyeceği, Bu konunun yerleşik Danıştay İçtihatlarına da aykırı düştüğü, 4.3.1991 gününde verilen maden ruhsatından sonra, 23.9.1993 gününde taşocağı ruhsatı verilmesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Karar Dairemizce onanmış, Davalı Valilikçe bu kararımızın düzeltilmesi istenmiştir. Davacıya ait maden sahası içinde, maden işletme ruhsatı verildikten sonra taşocağı izni verilemiyeceği yolundaki gerekçe genel olarak isabetlidir. Ancak dava dosyasındaki belgeler ve bilirkişi raporunun incelenmesinden, uyuşmazlık konusu taşocağı ruhsatının, 1986 yılından itibaren çeşitli uzatmalarla devam ettiği ve çalışma yapıldığı anlaşılmıştır. Mahkeme tarafından en son taşocağı ruhsatının verildiği 23.9.1993 tarihi esas alınıp, bu ruhsatın maden işletme ruhsatının verilmesinden çok önceye ait başka ruhsatların devamı olduğu gözden kaçırıldığından, kazanılmış haklara aykırı biçimde davanın reddine karar verilmiş bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle, karar düzeltme isteminin kabulü ile, Dairemizce verilen kararın kaldırılmasına mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince karar düzeltme istemi 2577 sayılı Yasanın 54. maddesi uyarınca uygun görülmekle Dairemizin 12.3.1996 gün ve 625 sayılı kararı kaldırılarak işin gereği görüşüldü:
Dosyanın incelenmesinden … İli … ilçesi … mevkinde 3.11.1986 tarihinde … tarafından maden arama müracaatında bulunulması üzerine 2.9.1988 tarihinde … sayılı arama ruhsatının, 1.4.1991 tarihinden geçerli olmak üzere de 3 yıl süreli … sicil sayılı ön işletme ruhsatının verildiği, bu ruhsatın 2.4.1991 tarihinde davacı … Turizm Servis Lt. Şti’ne devredildiği, sözkonusu ruhsatın arkasına “bu ruhsat alanı içinde Taşocakları Nizamnamesine göre verilmiş müktesep taşocağı sahalarında faaliyet gösterilmeyeceği” belirtilerek taahhüt altına alındığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince yaptırılan keşif-bilirkişi incelemesi sonucu, müdahil … ‘e … Valiliği Özel İdaresince verilen 5.10.1993 gün ve … sayılı taşocağı işletme ruhsatının, davacı … Turizm İşletmelerine verilen … sayılı mermer ruhsatı alanı içinde kaldığı ve halen işletiliyor durumda olduğunun bilirkişi raporunda belirtilmesi üzerine, 3213 sayılı yasa uyarınca mermer madeni ön işletme izni alanı içinde kalan bir yerde başka şahsa Taşocakları Nizamnamesi uyarınca taşocağı işletme ruhsatı verilemeyeceği gerekçesi ile dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir. Müdahil … ‘ e ait taşocağı ruhsatlarının ilk veriliş tarihleri saptanarak ve daha sonra alınan ruhsatların yenileme suretiyle alınıp alınmadığı araştırılarak öncelik hakkının belirlenmesi ve sözkonusu taşocağının çalışmasının davacının maden ocağının çalışmasına engel olup olmadığı, bu taşocağı sahasında mermer bulunup bulunmadığı, örnekleme sistemiyle alınacak numunelerin taşocağı malzemesi niteliğinde olup olmadığının konunun uzmanı olan (Jeoloji Mühendisi, Maden Mühendisi, Harita Mühendisi) kişilerden oluşan bir bilirkişi kurulunca incelenerek karar verilmesi gerekirken, İnşaat Mühendisi, Mimar ve Tapu ve Kadastro Fen memurundan oluşan bilirkişi raporuna dayanılarak eksik incelemeyle verilen idare mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine 20.11.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.