8. Daire         1996/3029 E.  ,  1999/861 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No: 1996/3029
Karar No: 1999/861

Karşılıklı Temyiz İsteminde Bulunanlar : …
Vekili : …
Vekili : …
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : Davacının davalı belediyeden kiraladığı … katlı otoparkı üstündeki lokanta + fuayenin 2886 sayılı Yasanın 75. maddesine göre tahliye edilmesi yönünde tesis edilen bila tarih ve … sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, uyuşmazlığın özel hukuk hükümlerine göre tesis edilen kiracılık ilişkilerinden kaynaklandığı çekişmesiz olduğuna göre, görüm ve çözümünün mahkemelerinin görev alanına değil, adli yargı mahkemelerinin görev alanına girdiği gerekçesiyle davayı görev yönünden reddeden … İdare Mahkemesinin 2.2.1996 gün ve … sayılı kararının; davacı ve davalı tarafından, uyuşmazlığın 2886 sayılı Yasanın 75. maddesinden kaynaklandığı öne sürülerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Yanıt verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘nın Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ın Düşüncesi : Dava; İstanbul, … otoparkı üstünde davacının kira sözleşmesi ile işlettiği lokantının 2886 sayılı yasanın 75.maddesi uyarınca boşaltılması yolundaki işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesince; Uyuşmazlığın özel hukuk hükümlerine göre tesis edilen kiracılık ilişkisinden kaynaklandığı, bu nedenle adli yargının görev alanına girdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafından, 2886 sayılı Yasanın 75.maddesine göre gerçekleştirilen tahliye işleminin dava konusu edildiği, bu işlemin idari nitelikte olduğu, hukuka aykırı olduğu için iptali gerektiği öne sürülerek kararın bozulması istenilmiş, davalı belediye tarafından da, işlemin sözleşme ve yasaya uygun olduğu ve davanın esastan reddi gerektiği iddialarıyla karar temyiz edilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, taşınmazın ihale sonucunda kira sözleşmesi yapılarak 1992 yılında davacıya teslim edildiği, kira bedelinin yıllar itibariyle artırıldığı, en son dava konusu işlemle aylık kira bedelinin 156.441.000 liraya çıkarılmasının istendiği, kabul edilmemesi halinde kira tesbit davası açılacağının, ayrıca taşınmazı belediyenin ihtiyacı olduğu anda boşaltmadığı takdirde 2886 sayılı yasanın 75.maddesinin uygulanacağının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Dava dilekçesinde, kira artışı ile ilgili herhangibir iddia ve talep yoktur. Bu konu zaten hukuk mahkemelerinin görevine girmektedir. Davacı, 2886 sayılı Yasanın 75.maddesinin uygulanamıyacağını öne sürerek işlemin bu yönden (kısmen) iptalini istemiştir.
Bu durumda mahkemenin, uyuşmazlığın kira hukukundan doğduğu yolundaki tesbiti ve davayı bu gerekçeyle görev yönünden reddetmesi, talebe ve hukuka aykırıdır.
2886 sayılı yasanın 75.maddesine göre tesis edilen tahliye işlemi idari nitelikte olup uyuşmazlığın çözümü de idari yargının görevine girer. Ancak dava konusu işlemde taşınmazın 2886 sayılı yasaya göre tahliyesi istenilmiş değildir. İleride belediyenin “ihtiyacı olursa” yasanın 75.maddesinin uygulanacağı duyurulmuştur. Başka bir anlatımla henüz ortada idari davaya konu teşkil edecek kesin ve icrası gereken işlem bulunmamaktadır.
Sonuç olarak, mahkemenin (kira tesbiti konusuna girmeden) 2886 yasaya göre henüz işlem kurulmadığını belirterek, 2577 sayılı yasanın 14/1-d ve 15/1-b. maddeleri uyarınca davayı incelenmeksizin reddi gerekirken, uyuşmazlığın kira hukukundan kaynaklandığı gerekçesiyle görev yönünden reddetmesi hukuka aykırıdır. Ortada esastan incelenecek bir işlem bulunmadığından, belediyenin temyiz isteminin de bu aşamada incelenmesine gerek yoktur. Açıklanan nedenlerle davacının temyiz isteminin kabulü ile, kararın bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesinin 1. fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
Uyuşmazlık, davacı şirketin, davalı belediyeden kiraladığı … katlı otoparkı üstündeki lokantanın kirasının arttırılması ve Belediyenin ihtiyacı olduğu an boşaltılmadığı takdirde 2886 sayılı Yasanın 75. maddesinin uygulanacağına ilişkin işlemden doğmuştur.
Dava konusu işlemde, davalı idarece belirlenen kira bedelinin kabul edildiğine ilişkin yüklenme belgesinin belirlenen sürede verilmesi istenilmiş, ayrıca Belediyenin ihtiyacı olduğu an boşaltılmadığı takdirde 2886 sayılı Yasanın 75. maddesinin uygulanacağı belirtilmiştir.
İdare Mahkemesince, uyuşmazlık özel hukuk hükümlerine göre tesis edilen kiracılık ilişkisinden kaynaklandığından adli yargının görev alanına girdiği gerekçesiyle dava görev yönünden reddedilmiştir.
İşlemde, 2886 sayılı Yasanın 75. maddesinin, idarenin ihtiyacı olduğu an uygulanacağı belirtilmiş olup, ortada henüz herhangi bir uygulama bulunmamaktadır. Ancak uygulanması durumunda idari yargıda dava konusu olabileceği doğaldır.
Açıklanan nedenlerle, 2577 sayılı Yasanın yukarıda anılan 49/1. maddesinde sayılan nedenlerden hiçbirisine uymayan temyiz istemlerinin reddi ile anılan kararın onanmasına yargılama giderlerinin temyiz isteminde bulunanlar üzerinde bırakılmasına 1.3.1999 gününde oybirliği ile karar verildi.