8. Daire         1995/5093 E.  ,  1997/1305 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1995/5093
Karar No: 1997/1305

Davacı : …
Davalılar : …
Vekili : …
2. …
Vekili : …
İstemin Özeti : … Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Mimari Restorasyon programının 2 yıllık ön lisans eğitimini 100 tam not üzerinden 84.34 not ortalaması ile dönem ikincisi olarak bitiren davacının, bu başarısı nedeniyle Meslek Yüksek Okulundan … Üniversitesi Mimarlık Fakültesine dikey geçiş yapmak isteminin reddine ilişkin işlemler ile dayanağı Meslek Yüksek Okulları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkındaki Yönetmeliğin 3/b maddesinin “başvuru notları ortalamasına göre yapılacak sıralamada adayın o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında ilk % 10’a girmiş olmak gerekir” cümlesinin, eşitlik ilkesine aykırı olduğu, ilk yüzde onun hesabında, bulunulan sınıftaki öğrenci sayısının dikkate alınması gerektiği öne sürülerek iptali istemidir.
Davalı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığının Savunmasının Özeti : Meslek Yüksek Okullarından mezun olan öğrencilerin lisans öğrenimini tamamlayabilmelerinin, ancak Meslek Yüksekokullarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkında Yönetmelikte belirtilen koşulları yerine getirmeleri ile olanaklı olduğu, Yönetmeliğin 3. maddesinde mezunlar arasında yüzde ona girme koşulu bulunduğu, her meslek yüksek okulu mezununun, lisans öğrenimi yapma olanağı bulunmadığı, bu nedenle öğrencilerin başarı düzeylerinin saptanabilmesi için bir takım ölçütlerin uygulanmasının zorunlu olduğu, Yönetmelikte bu konudaki bir takım düzenlemeler getirilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Davalı … Üniversitesi Rektörlüğünün Savunmasının Özeti : Davacının Meslek Yüksekokulunu 1993-1994 öğrenim yılında 84.34 not ortalaması ile dönem ikincisi olarak tamamladığı, dikey geçiş için yönetmelikte öngörülen koşulların sağlanması gerektiği, davacının öğrenim gördüğü okuldan mezun olanlar arasında ilk % 10’a girmemesi nedeniyle başvurusunun reddedilmesinde mevzuata aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘nın Düşüncesi : Yasal dayanaktan yoksun olan davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ ün Düşüncesi : Davacı, Meslek Yüksekokulları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkındaki Yönetmeliğin 3/b maddesi ile buna dayanılarak Lisans öğrenimine kabul edilmemesine ilişkin işlemin iptalini istemektedir.
Dava konusu yönetmeliğin, meslek yüksekokullarındaki öğrencilerin Lisans programına giriş şartlarını belirleyen 3 üncü maddesinin (b) fıkrasında; başarı notları ortalaması, iki basamak yürütülerek hesap edilirve kesirler de gözönüne alınarak belirlenir. Başarı notları ortalamasına göre yapılacak sıralamada adayın o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında, ilk yüzde (10)’a girmiş olması gerekir. Mezunların yüzde(10)’u hesaplanırken, kesir sayıları bir üst tam sayıya tamamlanır. Açıköğretim sistemi ile öğretim yapılan lisans programlarına geçişte bu şartlar aranmaz hükmü yer almıştır.
Davacının dilekçesinin içeriğine göre iptal istemini, anılan yönetmeliğin 3/b maddesindeki “o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında” ibaresinin ve buna dayanılarak tesis edilen yeni bir işlemin iptali istemi olarak değerlendirmek gerektiğinden aynı konuda daha önce açılmış bir davanın varlığından sözetmek mümkün görülmemektedir.
Dava konusu uyuşmazlık, mezunların yada sınıf mevcudunun yüzde (10)’una giren öğrencilerin lisans öğrenimine devam edebileceği noktasından kaynaklanmaktadır.
Yönetmeliğin amacı; meslek yüksekokullarındaki öğrencileri daha başarılı olmaya özendirmek, yetenekli ve başarılı öğrencilerin lisans öğrenimi yapabilmeleri için gerekli imkan ve fırsatı sağlamak olarak tanımlanmış olup, bu amacın sağlanmasında eşitlik ilkesinin gözönünde bulundurulması gereği açıktır.
Yüsekokullarda öğrenim görenlerden, o yıl mezun olanların yüzde (10)’unun lisans öğrenimine kabul edilmeleri durumunda başarının kişiselleştirilmesi değil sınıfta belli bir yüzdedeki öğrencilerin mezun olmaları suretiyle genelde başarılı olunması gibi, öğrenci yerine sınıfın başarılı olması yolunda amaç güdülmüş olacaktır. Böyle bir durumda başarılı olan ve lisans öğrenimine katılmayı hakedecek niteliklere sahip bir öğrencinin, o yıl aynı sınıfta öğrenim gören diğer öğrencilerin başarısızlığı sebebiyle mezun olamamaları halinde ve kendisinden kaynaklanmayan bir nedenle lisans öğrenimine devam edemeyeceği biçiminde haksız, yukarıda anılan amaca ve eşitlik ilkesine aykırı bir sonuç ortaya çıkabilecektir.
Belirtilen durumda sınıf geneline uygulanması gereken oranın, sınıftan mezun olanlara uygulanmasına ilişkin yönetmelik hükmünde ve buna dayanılarak tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu yönetmeliğin 3/b maddesindeki “o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında” ibaresi ile buna dayanılarak tesis edilen işlemin iptaline karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Dava; … Üniversitesi Meslek Yüksek Okulu Mimari Restarasyon Programının 2 yıllık Ön Lisans eğitimini 100 tam not üzerinden 84.34 not ortalaması ile dönem ikincisi olarak bitiren, meslek yüksek okulundan Üniversiteye dikey geçiş yapmak isteyen davacının başvurusunun reddine ilişkin işlem ve dayanağı Meslek Yüksek Okulları Mezunlarının Lisans Öğrenimine Devamları Hakkındaki Yönetmeliğin 3/b maddesinin “başarı notları ortalamasına göre yapılacak sıralamada adayın o yıl öğrenim gördüğü programdan mezun olanlar arasında ilk % 10 a girmiş olmak gerekir” cümlesinin iptali istemiyle açılmıştır.
2547 sayılı Yasanın 7/e maddesinin, Yükseköğretim Kurulunun Yükseköğretim kurumlarında … öğrencilerin yatay ve dikey geçiş yapmalarına ilişkin esasları saptayacağı” kuralının verdiği yetkiye dayanılarak Meslek Yüksek Okulları Mezunlarının Lisans Öğrenimlerine Devamları Hakkındaki Yönetmelik hazırlanıp 28.4.1983 gün ve 18031 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
Bu Yönetmelik ile, Meslek Yüksekokullarındaki öğrencileri daha başarılı olmaya özendirmek ve başarılı öğrencilere lisans eğitimi yapmalarına imkan ve fırsatın sağlanması amacı güdülmüştür.
Bu amaçla düzenlenen Yönetmelikte Meslek Yüksek Okulu mezunlarının lisans öğrenimine devamları için bazı koşullar getirilmiştir. Bu koşullar, öğrencinin her dersten aldığı yarıyıl sonu başarı notlarının ağırlık ortalamasının 100 tam not üzerinden en az 70 ve lisans öğrenimine devam edecek adayın mezun olduğu yıl mezunlar arasında ilk % 10 a girmiş olması gerektiği yönündedir.
Ülkemizde belli alanlara ara insan gücü yetirtirmek amacıyla mesleki eğitim veren pek çok meslek yüksekokulu bulunmakta olup, bu okullarda öğrenim gören öğrenci sayısı da çoktur. Bu okullar ülkede yaygın ise de, lisans eğitimi veren üniversitelerin alabilecekleri öğrenci sayısı sınırlı olduğundan meslek yüksek okullarını bitiren öğrencilerin tamamının lisans öğreniminden yararlandırılmasına olanak yoktur.
Yükseköğretim Kurumlarının sınırlı kontenjanları karşısında meslek yüksek okullarını bitirenlerden lisans öğrenimi yapmak isteyenlerde belli koşulların aranması, sınırlı kontenjanın meslek yüksek okulunu bitirenler arasında en başarılı olanlar için ayrılması doğaldır.
Bu amaçla başarı düzeyinin saptanmasına yönelik olarak dava konusu yönetmeliğin 3/b maddesinin “başarı notları ortalamasına göre yapılacak sıralamada adayın o yıl öğrenim gördüğü proğramdan mezun olanlar arasında ilk % 10’a girmiş olması gerektiği” yolundaki kuralda hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacı 3843 sayılı Yasanın 7. maddesi kapsamındaki bir davada, Dairemizce, ilk yüzde onun hesabında Yükseköğretim Kurulu kararının sınıfı geçen öğrenci sayısı yerine, bulunulan sınıftaki öğrenci sayısının dikkate alınması gerektiği yolundaki kararında yer alan yorumun, bu davada da geçerli olması gerektiğini ileri sürmekte ise de, her iki davanın konusunun, dayandırıldıkları yasa kurallarının ve bu kurallarla amaçlanan durumların farklı olması nedeniyle kabulü olanaklı görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … lira vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalı idarelere verilmesine 14.4.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.