8. Daire 1995/1239 E. , 1997/4107 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1995/1239
Karar No: 1997/4107
Davacı : …
Davalı : …
Davalı : Milli Eğitim Bakanığı
İstemin Özeti : Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün, motorlu taşıt sürücüleri kursları ile ilgili, Valiliklere … gün ve … sayılı yazı ile gönderilen “ikamet ettiği veya işyerinin bulunduğu yerlerde sürücü kursu olanların başka il ve ilçelerdeki sürücü kurslarına devam edemeyecekleri” yolundaki genelgesinin, hukuka aykırı olduğu öne sürülerek iptali istemidir.
Savunmanın Özeti : Türkiye genelindeki sürücü kurslarına devam edecek kursiyerlerin ikamet belgesi vermelerinin, 2918 sayılı yasa gereğince Bakanlıkları ile İçişleri Bakanlığınca müştereken hazırlanan 26.10.1992 gün ve 21387 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkındaki Yönetmeliğin 3.maddesinde amir hüküm olarak yer aldığı, zira mevzuatta bu tür bir hüküm bulunmaması halinde sürücü kursları tarafından bir ilde faaliyette bulunan bir kurstan, başka bir ilde ikamet eden vatandaşlara sürücü sertifikası verilmesinin mümkün olabildiği, nitekim Bakanlıkça yapılan denetim ve soruşturmalarda bir çok usulsüzlüklerin tesbit edildiği, sürücü kurslarının daha çok gelir elde etmek maksadıyla uzak yerleşim birimlerinde olan ve zaman bakımından kursa devam imkanı bulunmayan adayları kaydederek gerekli eğitimi vermeden onlara sertifika düzenlemesinin mahsurlarının ortada olduğu, mevzuat hükümleri gereğince bu kurslara devam etmenin mecburi olduğu, Bakanlıklarınca da bu anlayış ve görüş içinde kendisine verilen yetkiler çerçevesinde gerekli önlemleri almak maksadıyla yürürlükteki mevzuat hükümleri çerçevesinde kanun ve yönetmeliklere uygun olarak söz konusu … gün ve … sayılı yazının ilgili Valiliğe gönderildiği, söz konusu düzenlemede Kanun yararına, hizmet gereklerine, ilgili mevzuat hükümlerine aykırı bir husus bulunmadığı öne sürülerek, davanın reddi gerektiği savunulmuştur.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘nin Düşüncesi : Dava konusu genelgenin iptali gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Dava, Milli Eğitim Bakanlığının motorlu taşıt sürücüleri kursları ile ilgili olarak” ikamet ettiği veya işyerinin bulunduğu yerlerde sürücü kursu olanların başka il ve ilçelerdeki sürücü kurslarına devam edemeyecekleri” yolunda düzenleme getiren genelgesinin iptali dileğiyle açılmıştır.
Davalı idarece söz konusu genelgenin, Motorlu Taşüt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinde yapılan ve 26.10.1992 günlü, 21387 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan değişiklikle getirilen ikamet belgesi verme zorunluluğu hükmünün açıklanması amacını taşıdığı savunulmuştur. Ancak, kursa kayıt esnasında ikamet belgesi istenmesi adayın ikametinin belgelendirilmesi amacına yönelik olup, bu hususun adayın başka yerdeki kursa katılmasının ve bu suretle özgürlüğünün engelenmesi sonucuna yol açması hukuken tecviz edilemez.
Zira, bu kurslara devam zorunludur. Devam Zorunluluğunun izlenip denetlenmeside davalı Bakanlığın yetki ve görevinde bulunduğu cihetle, olması muhtemel usulsüzlüklerin anılan denetim ve gözetim görevinin gereği gibi yapılmasıyla önlenebileceği tabiidir.
Diğer taraftan, davalı Bakanlıkça verilen ve ciddi bulunmayan (Amasya-İstanbul,Erzurum-Tekirdağ gibi) marjinal örnekler dışında, günümüzdeki ulaşım kolaylığı karşısında başka yerdeki sürücü kursuna katılmanın hizmeti aksatacağı da düşünülemez.
Açıklanan nedenlerle davanın kabulü ile yasal dayanaktan yoksun ve hukuka aykırı genelgenin iptalinin uygun olduğu düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Dava, Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğünün, motorlu taşıt sürücüleri kursları ile ilgili, Valiliklere … gün ve … sayılı yazı ile gönderilen “ikamet ettiği veya işyerinin bulunduğu yerlerde sürücü kursu olanların başka il ve ilçelerdeki sürücü kurslarına devam edemeyecekleri” yolundaki genelgesinin iptali istemiyle açılmıştır.
Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin, 26.10.1992 gün ve 21387 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Yönetmeliğin 3. maddesiyle değiştirilen 17. maddesinin a/5 bendinde sürücü kurslarına başvuran adaylardan ikamet belgesi isteneceği hükmü yer almıştır. Davalı idare tarafından, dava konusu genelgenin, Motorlu Taşıt sürücü Kursu Yönetmeliğinin 17/a-5 maddesine göre yapılan bir açıklama olduğu öne sürülmekte ise de; söz konusu yönetmelik maddesi ile kurslara müracaat edecek adaylardan ikamet belgesi istenmesinin adayın ikametini belgelendirmesi amacını taşıdığı, yoksa ilgililerin hangi yerdeki sürücü kurslarına gitmeleri gerektiğine ilişkin herhangi bir düzenleme içermediği açıktır.
Hernekadar hizmetin daha etkili, verimli ve her türlü olumsuzluktan etkilenmeden yürütülmesi, hatalı uygulamaların önlenmesi amacıyla dava konusu genelge çıkarılmışsa da; bu genelgenin yasal dayanağı bulunmadığı gibi günümüz koşulları ve ulaşım kolaylığı karşısında, bir başka yerdeki sürücü kurslarına gitmenin hizmeti aksatacağı, verimsizleştireceği, hatalı uygulamalara yol açacağı söylenemez.
Çünkü bu kurslara devam zorunludur. Derslere devamsızlığı olanların sınavlara alınmaları ise olanaksızdar.
Kaldıki kişilerin bulundukları yerden başka yerlerdeki kurslara gitmeleri durumunda olabileceği öne sürülen usulsüzlüklerin dava konusu genelgede öngörülen şekildeki sürücü kursları içinde söz konusudur.
Ayrıca sürücü kursları yasa gereği Milli Eğitim Bakanlığının denetim ve gözetiminde olduklarına göre olması muhtemel bu usulsüzlüklerin, idarenin denetim ve gözetim görevini gereği gibi yerine getirmesiyle önlenebileceği tabiidir.
Sonuç olarak kişinin istediği yerde sürücü kursuna katılma özgürlüğünü engelleyen dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, hukuka aykırılığı açık olan dava konusu düzenlemenin iptaline, … lira tutarındaki yargılama gideri ile Avukatlık Asgari Ücret tarifesi uyarınca … lira avukatlık ücretinin davalı idareden alınıp davacıya verilmesine 22.12.1997 gününde oybirliği ile karar verildi.