8. Daire 1994/7699 E. , 1996/3386 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1994/7699
Karar No: 1996/3386
Temyiz İsteminde Bulunan : …
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekilleri : …
İstemin Özeti: Davacıya kazanç getirici faaliyette bulunmak ve ticaret yapmaktan 399 sayılı Kanunun Hükmünde Kararnamenin değişik 44. maddesine dayanılarak 657 sayılı Yasanın 125.maddesinin D/h fıkrası uyarınca verilen 1 yıl süre kademe ilerlemesinin durdurulması ve sonuç olarak sözleşme ücretinden bir yıl süre ile 1/8 oranında aylıktan kesinti yapılmasına ilişkin işlemin iptali istemiyle açılan davayı; olayda davacı eylemine uyan disiplin cezasının verildiğinin ve zaman aşımı süresinin dolmadığının anlaşıldığı, davacının diğer iddiaları ile savunmasının soruşturmacı tarafından alındığı yolundaki iddiasının ise işlemin iptalini gerektirecek nitelikte olmadığı gerekçesiyle reddeden … İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının, zamanaşımı süreleri dolduktan sonra cezanın verildiği, bu sürelerin hak düşürücü sürelerden olduğu, savunmasının soruşturmacı tarafından alındığı, amcası ile ortak kamyon işletmenin suç olduğunu bilmediği, kanunu bilmemek mazeret sayılmaz kuralının yalnızca ceza kanununda yer aldığı, diğer kanunlarda yer almadığı, geçmiş hizmet ve sicillerinin olumlu olması hususunun gözönüne alınmadığı öne sürülerek 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir. Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerekeceği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi : İstemin kabulü gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ın Düşüncesi : Dava; … İşletme Müdürlüğünde sözleşmeli personel statüsünde çalışan davacının,ticaret yapmak ve Devlet Memurlarına yasaklanan kazanç getirici işlerde bulunmak suçundan, “kademe ilerlemesinin durdurulması” cezası ile cezalandırılmasına ilişkin disiplin kurulu kararı ile,bunun sonucu olarak aylığından bir yıl için 1/8 oranında kesinti yapılmasına dair işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare mahkemesince; davacının amcası ile birlikte ticari kamyonla kazanç getirici çalışma yaptığı anlaşıldığından,395 sayılı KHK nin 3771 sayılı Kanunla değişik 44.maddesi delaletiyle 657 sayılı Kanunun 125/D-h maddesine göre cezalandırılmasında isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz dilekçesinde yeralan soruşturma ve ceza zamanaşımına ilişkin iddialara ile usule ilişkin diğer şartlar yerinde görülmemiştir.
Ancak 657 sayılı Yasanın 125. maddesinde, geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif ceza uygulanabileceği hükme bağlanmıştır. Dosyadaki belgelerden ve ekli soruşturma dosyasının incelenmesinden,davacının amcası ile ortak olarak ticari plakalı kamyon çalıştırarak gelir elde ettiği anlaşılmakla birlikte,bu servetinin kaynağını meşru yollardan elde ettiğini kanıtladığı, kamyondaki payını gizleme olanağı varken bu yola gitmeyip suç olmadığı düşüncesiyle ortak tescil yoluna gittiği,başkaca disiplin soruşturması geçirmediği ve çok iyi siciller aldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda yukarıda yazılı madde hükümlerine görebir alt ceza verilmesi durumu tartışılmadan,çok ağır sonuçlar yaratan kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasında isabet görülmemiştir.
Diğer yandan,sözleşmeli personelin ücretini belirleyen esaslara göre yapılan ücret kesintisinin,yeniden verilecek bir alt derecedeki disiplin cezasının sonucuna göre değişeceği de açıktır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile,temyize konu mahkeme kararının bozulmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık, … İşletme Müdür Vekili olan davacının, 657 sayılı Yasanın değişik 125. maddesinin D/h fıkrası uyarınca 1 yıl süreyle kademe ilerlemesinin durdurulması cezası ile cezalandırılmasına, ayrıca sözleşmeli personel olması nedeniyle, 399 sayılı K.H.K.’nin 3771 sayılı Kanunla değişik 44. maddesi delaletiyle 657 sayılı Yasanın değişik 125 ile 132. maddeleri çerçevesinde, 1 yıl süre ile brüt sözleşme ücretinden 1/8 oranında aylıktan kesinti yapılmasına ilişkin işlemden doğmuştur. Dosyanın incelenmesinden, davacının ticari kullanımlı … plakalı … marka … tipi kamyonun Temmuz 1993 de amcasıyla birlikte adına tescil edildiği, dolayısıyla ticaret yapmak veya Devlet Memurlarına yasaklanın diğer kazanç getirici faaliyetlerde bulunması nedeniyle açılan soruşturma sonunda anılan ceza ile cezalandırıldığı anlaşılmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanununun değişik 125. maddesinin 3. fıkrasında, geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmaları olumlu olan ve iyi veya çok iyi derecede sicil alan memurlar için verilecek cezalarda bir derece hafif olanın uygulanabileceği kuralı yeralmaktadır.
Olayda, davacının kusurlu eylemi nedeniyle disiplin cezası ile cezalandırılmasında hukuka aykırılık yok ise de, eylem ile verilen ceza arasında adil bir denge bulunması disiplin hukukukun gereğidir.
Davacıya verilen disiplin cezasının, ceza verilmesine neden olan eylemin oluş biçimi, samimi ikrar ve ifadeleri, geçmiş hizmetleri sırasındaki çalışmalarının olumlu olup, olmadığı ve sicilleri değerlendirilerek daha alt bir cezanın verilip verilemeyeceği hususu dikkate alınmaksızın davanın reddine ilişkin idare mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Öte yandan, 657 sayılı Yasanın 132. maddesinde, disiplin cezalarının verildiği tarihten itibaren hüküm ifade edeceği ve derhal uygulanacağı, aylıktan kesme cezasının, cezanın verilme tarihini takip eden aybaşında uygulanacağı hükmünün yeraldığı, davacının sözleşme ücretinden bir yıl süre ile 1/8 oranında aylıktan kesinti yapılmasına ilişkin işlemde bu yönüyle de hukuki isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine 25.11.1996 gününde oybirliği ile karar verildi.