8. Daire 1994/6603 E. , 1995/4620 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1994/6603
Karar No: 1995/4620
Temyiz İsteminde Bulunan : İçişleri Bakanlığı
Karşı Taraf : …
İstemin Özeti : … İli … İlçesi … Bucağına bağlı … Köyü bağlıları … ve … ‘ın ana köyden ayrılarak … adıyla bağımsız köy haline getirilmesine ilişkin davalı idare işleminin iptali istemiyle açılan davada; Sınır Anlaşmazlığı, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkında Yönetmelik’te bir köye ait birden çok bağlının bu idari birimden ayrılarak bağımsız köy haline getirilmesi için gereken şartlar arasında yapılacak halk oylaması sonucunda seçmen listesinde kayıtlı seçmenlerin yarısından bir fazlasının olumlu oy kullanması şartının yer aldığı, dosyanın incelenmesinden, yapılan oylamaya, kayıtlı 399 seçmenden 326’sının katıldığı ve katılan seçmenlerden 182’sinin olumlu oy kullandığı, her ne kadar katılan seçmen sayısının yarısından fazlası olumlu oy kullanmışsa da yönetmelikte yer alan “kayıtlı seçmen sayısının yarısından fazlasının olumlu oy kullanmış olması” şartının gerçekleşmediği anlaşıldığından, davalı idarece bu şart gerçekleşmeden tesis edilen işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle iptal eden …İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının, köy kurulmasında genel kuralın, kayıtlı seçmen sayısının yarıdan bir fazlasının olumlu oy vermesi olmakla birlikte, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkındaki Yönetmeliğin 26.maddesinde, olumsuz oy kullanan seçmen sayısının fazla olması halinde Bakanlıkça 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu gereğince ekonomik durum, coğrafi şartlar ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre köy kurulmasına karar verilebileceği kuralının bulunduğu, bu doğrultuda tesis edilen işlemin iptaline ilişkin mahkeme kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi …’ın Düşüncesi : Temyiz isteminin reddi gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … Düşüncesi : Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, … İli … İlçesi … Bucağına bağlı … Köyü bağlıları …, … ve … ‘ın … Köyünden ayrılarak … adıyla bağımsız köy haline getirilmesine ilişkin İçişleri Bakanlığı işleminden doğmuştur.
5442 sayılı İl İdaresi Kanununun 2.maddesinin (Ç) fıkrasında, köylerin birleştirilmesi ve ayrılmasının İçişleri Bakanlığının tasvibi ile yapılacağı kuralı yer almış 11.5.1988 gün ve 19811 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Sınır Anlaşmazlığı, Mülki Ayrılma ve Birleşme ile Köy Kurulması ve Kaldırılması Hakkındaki Yönetmeliğin 32.maddesinin (A) fıkrasında da bir köye veya belediyele ait bir veya birden çok bağlının, bu idari birimlerden ayrılarak bağımsız bir köy olarak kurulması halinde gerekli işlemlerin Bakanlıkça yapılacağı kuralı aynen tekrarlanmış, Aynı Yönetmeliğin, köy kurulması durumlarında Valiliklerce yapılacak işlemlerin düzenlendiği 35.maddesinde, Valiliklerin, bu yönetmeliğin 19, 20, 21, 22, 23, 24, 25, 26.maddelerindeki esaslar doğrultusunda halk oylaması yaptıracakları belirtilmiş, 26.maddesinde de oylama sonucunda seçmen listesinde kayıtlı seçmen sayısının yarıdan bir fazlasının olumlu oy kullanmış olmasının esas olduğu, ancak olumsuz oy kullanan seçmen sayısının fazla olması halinde Bakanlıkça, 5442 sayılı Kanun gereğince, ekonomik durum, coğrafi şartlar ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre durumun değerlendirilerek talebin kabul veya reddedileceği kuralına yer verilmiştir.
Yukarıda açıklanan yasa ve yönetmelik hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, bir köye veya belediyeye ait bir veya birden çok bağlının bu idari birimlerden ayrılarak bağımsız bir köy olarak kurulması konusunda İçişleri Bakanlığının yetkili olduğu bu konudaki bir talep üzerine valiliklerce yaptırılan hak oylaması sonucunda kayıtlı seçmen sayısının yarısından bir fazlasının olumlu oy kullanmış olması esasının tek başına bağlayıcı olmadığı, Bakanlığın, bu esasın gerçekleşmediği hallerde ekonomik durum, coğrafi şartlar ve kamu hizmetlerinin gereklerine göre durum değerlendirmesi yaparak talebin kabulü yolunda işlem tesis edebileceği anlaşılmaktadır. Dosyanın incelenmesinden, Kirazlık Köyünden ayrılarak bağımsız köy haline getirilen bağlılarda yapılan halk oylamasına kayıtlı 399 seçmenden 326 sının katıldığı ve katılan seçmenlerden 182 sinin olumlu oy kullandığı, kayıtlı seçmen sayısının yarısından bir fazlasının olumlu oy kullanmış olması şartı gerçekleşmemesine karşın İçişleri Bakanlığınca dava konusu işlemin tesis edildiği, bu işleme karşı açılan davada idare mahkemesince yönetmelikle getirilen ” kayıtlı seçmen sayısının yarısından bir fazlasının olumlu oy kullanmış olması ” şartının gerçekleşmediği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptal edildiği anlaşılmaktadır.
Halk oylaması sonucu ile ilgili şartın gerçekleşmemiş olması tek başına dava konusu işlemi sakatlayıcı bir husus değildir. İdare Mahkemesince dava konusu işlemin, ekonomik durum, coğrafi şartlar ve kamu hizmetinin gereklerine uygun olup olmadığı, gerektiğinde keşif ve bilirkişi incelemesi yoluyla araştırılarak bir karar verilmesi gerekirken, halk oylaması sonucu ile ilgili şartın gerçekleşmediği gerekçesiyle verilen iptal kararında hukuka uyarlık yoktur.
Açıklanan nedenlerle … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına, dosyanın yeniden karar verilmek üzere anılan mahkemeye gönderilmesine 26.12.1995 gününde oybirliği ile karar verildi.