8. Daire 1994/6239 E. , 1996/359 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1994/6239
Karar No: 1996/359
Temyiz İsteminde Bulunan : … Belediye Başkanlığı
Vekili : …
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : Sürücü kursu sahibi olan davacının işyerinde belediye zabıtasınca yapılan denetim sonucunda sürücü eğitim pistinin asfaltlanmadığı, teftiş defterlerinin ibraz edilmediği ve yangın söndürme cihazının köntrölünün yapılmadığının tesbiti üzerine belediye encümenince tesis edilen işyeri kapatma işleminin iptali istemiyle açılan davada; 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda sürücü kurslarının açılma koşullarının belirlendiği, bu konuda çıkarılacak yönetmeliğe aykırı haller bulunduğunda uygulanacak yaptırımların sayıldığı, 3.2.1987 gün ve 19361 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin 9.11.1990 gün ve 20690 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren kursların kapatılması başlıklı değişik 14.maddesinde de kursların kanun yönetmelik ve yazılı emirlere uymadığının belirlenmesi halinde Milli Eğitim Bakanlığınca belirlenecek süre içerisinde şartlara uymalarının yazılı olarak bildirileceği, bu süre içerisinde şartlara uyulmadığı takdirde 2918 sayılı Yasa’nın 123.maddesindeki esaslar çerçevesinde cezalandırılacakları, kurum açma ve öğretime başlama iznine esas olan unsurların ortadan kalkması halinde, 625 sayılı Özel Öğretim Kanununun 15.maddesi uyarınca kursun geçici veya sürekli olarak Milli Eğitim Bakanlığınca kapatılabileceği kurallarının bulunduğu, olayda davalı idarenin 1580 sayılı Belediye Kanununa dayanarak işlem tesis etmesinde yetki aşımı bulunduğu gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; 1580 sayılı Belediye Kanununun 15.maddesinin 19.fıkrası hükmü uyarınca belediyelerin işyerlerinde sıhhi ve fenni yönden denetiminde bulunabileceği, davacının sahibi olduğu sürücü kursunun 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununda hükme bağlanan işyeri açma izin harcına ve 3572 sayılı Kanunda belirtilen işyeri açma ruhsatına tabi olduğu ileri sürülerek, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘ın Düşüncesi : 1580 sayılı Belediye Kanununun 15.maddesinin 19.fıkrası hükmü uyarınca belediyelerin beldenin selamet, intizam, sıhhat ve huzuru sağlamak açısında işyerlerinde denetim yapabileceği tartışmasızdır. Yapılacak denetimlerde insan ve çevre sağlığı açısından sakınca doğurabilecek koşulların tespiti halinde işyerleri ruhsatlı olsa dahi kapatılabilecektir. Ancak insan ve çevre sağlığı açısından açık ve yakın tehlike oluşturmayan eksikliklerin giderilebilmesi için belirli bir süre verilmesi ve bu sürenin sonunda eksiklikler giderilmezse işyerlerinin kapatılması gerekirken bu yapılmadan tesis edilen işlemi yetki aşımı nedeniyle iptal eden … İdare Mahkemesi kararın gerekçe yönünden hukuka uygun olmamakla birlikte sonucu itibariyle yerinde olduğundan, temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ün Düşüncesi : Uyuşmazlık, davacıya ait sürücü kursunun belediyece kapatılması işleminden doğmuştur.
Beldenin ve belde halkının ortak ve medeni ihtiyaçlarını karşılamakla yasa ile yükümlü ve yetkili belediyenin, işyerleri üzerinde gerek açılış aşamasında gerekse daha sonra beldenin yaşam düzeyinin yükseltilmesi ve korunabilmesi için denetim hakkı vardır.
Olayda, davacıya ait sürücü kursunun pistinin asfaltlanmadığı ve yangın söndürme cihazlarının kontrolünün yapılmadığı nedenleriyle kapatma kararı verilmiştir.
Sözü edilen kapatma nedenlerinin doğrudan doğruya beldenin ve belde halkının sağlığı, güvenliği ve medeni ihtiyaçlarına yönelik hususlar olduğunda kuşku yoktur.
Bu itibarla, sürücü kurslarının denetimi ve kapatma yetkisinin Milli Eğitim Bakanlığına ait olduğu yolundaki mahkeme kararı gerekçesinde isabet bulunmamaktadır. Zira, sürücü kursunun eğitim, öğretim ve idari işleyişini denetlemekle belediyenin görevleri yönünden denetlemek arasında ilkeleri ve amaçları bakımından ilgi kurulamayacağı açıktır.
Belirtilen nedenlerle işlemin iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararının bozulmasının uygun olduğu düşünülmüştür.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Uyuşmazlık davacının sahibi olduğu sürücü kursunun belediye tarafından kapatılmasına ilişkin işlemden kaynaklanmaktadır.
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun değişik 123.maddesinde sürücü kurslarının kimin tarafından açılabileceği, kanuna, yönetmeliğe ve yazılı emirlere uymayan sürücü kurslarının hangi esaslara göre kapatılacağı, 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 15.maddesinde ise kanun, tüzük, yönetmelik veya umumi emirlere aykırı haraket eden ve bu harekette ısrar edenlerin Milli Eğitim Bakanlığınca kapatılabileceği hükme bağlanmıştır.
3.2.1987 gün ve 19361 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak Yürürlüğe giren Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin 9.11.1990 gün ve 20690 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmelikle değişik 14.maddesinde cari hukuki düzenlemelere aykırı hareket eden sürücü kurslarının 2918 sayılı yasa hükmü uyarınca cezalandırılacakları bu davranışlarında ısrar etmeleri halinde 625 sayılı Yasa uyarınca Milli Eğitim Bakanlığınca geçici veya sürekli olarak kapatılabileceği hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, 1580 sayılı Belediye Kanununun 15.maddesinin 19.fıkrasında belediyelerin beldenin sıhhat, selamet, intizam ve huzurunu sağlamak için sıhhi ve fenni denetimde bulunabileceği kurala bağlanmıştır.
Olayda davacının sahibi olduğu işyerinde belediye zabıtalarınca yapılan denetim sonucunda, Eğitim pisti yollarının asfaltlanmadığı teftiş defterlerinin ibraz edilmediği ve yangın söndürme cihazının kontrollerinin yaptırılmadığı belirlenerek belediye encümenince uyuşmazlık konusu kapatma işleminin tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Yukarıda anılan hukuki düzenlemeler ışığında belediyelerin sıhhi ve fenni açıdan işyerlerini denetleyebileceği kuşkusuzdur. Ancak denetimi yapılan özel öğretim kurumunun kapatılabilmesi yetkisi yukarıda açıklanan yasa ve yönetmelik hükümleri uyarınca Milli Eğitim Bakanlığına verilmiş olduğundan, belde halkının sıhhat ve selameti açısından çok ciddi ve yakın tehlikenin görülmesi halinde durumun denetimi yapan belediyece Milli Eğitim Bakanlığına bildirilmesi ve gereğinin bakanlıkça yerine getirilmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine, yukarıda açıklanan gerekçenin idare mahkemesi gerekçesine eklenerek sonucu itibariyle yerinde olan İdare Mahkemesi kararının onanmasına, yargılama giderlerinin temyiz isteminde bulunan üzerinde bırakılmasına 13.2.1996 gününde oybirliğiyle karar verildi.