8. Daire         1994/537 E.  ,  1994/2843 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1994/537
Karar No: 1994/2843

Temyiz İsteminde Bulunan : Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı
Karşı Taraf : …
Vekili : …
İstemin Özeti : … İli, … İlçesi, … Köyü Sınırları içerisindeki … hektar alan için verilen 3.8.1989 gün ve … sayılı maden arama izninin iptali istemiyle açılan davada; davacının aynı yerde … hektarlık alana yaptığı … günlü maden arama başvurusu sonucu … hektar alan için … gün ve … sayılı arama izninin verildiği, geriye kalan alanın ise daha önceki bir başvuru ile kapalı olduğunun bildirildiği, oysa, davacıdan önceki başvuru ile kapalı olduğu bildirilen bu alan için, gerekli koşulların yerine getirilmemesi nedeniyle bu başvurunun, ilgilisine herhangi bir hak sağlamadığı, buna karşın, bu kişiye, 24.8.1.1987 günlü başvurusundaki alanı küçülterek 22.3.1989 günlü başvurusu üzerine, kapalı olduğu bildirilen alanı da kapsayacak şekilde … sayılı iznin verildiği, davacının 20.7.1988 günlü başvurusu üzerine kapalı olduğu bildirilen alan için, Yasanın öncelik hakkı kuralına aykırı olarak daha sonra 22.3.1989 günlü başvuruya izin verilmesinde mevzuata ve hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle … sayılı maden arama izni verilmesi yolundaki işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının; davacının 20.7.1988 günlü başvurusu sırasında, alanın 21.3.1989 gününe kadar kapalı olduğu, ilgili kişinin gerekli harç ve güvenceyi yatırmaması üzerine bu günden sonra aramalara açıldığı, davacının 21.3.1989 gününden sonra bir başvurusunun olmadığı, bu nedenle 20.7.1988 günlü davacı başvurusunun kendisine öncelik hakkı sağlamadığı öne sürülerek 2577 sayılı Yasanın 49.maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.
Savunmanın Özeti : Yanıt verilmemiştir.
Danıştay Tetkik Hakimi … ‘nın Düşüncesi : Temyiz isteminin kabulü ve mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘nın Düşüncesi : Bilgisayar kayıtları, belgelere dayalı olduğu takdirde hukuki değer taşır. Maden Daireside Maden ve mermer başvuru ve izinleri ile ilgili tüm belgeleri toplayıp saklamakla görevlidir.
Olayda davacının 20.8.1988 günlü maden başvurusu için kapalı olduğu bildirilen … ‘nun … günlü … hektarlık başvurusunun 3213 sayılı Kanunun 16. maddesine göre arama izni verilebilmesi için ödemesi gerekli harç ve teminatı bildirime karşın süresinde ödemediği için bu sürenin bitim günü olan 23.3.1989 günü aramalara açık hale geldiği … kaydına dayalı olarak idarece öne sürülmekte ise de sahanın taksir işlemine tabi olmadığı, yani anında veya çok kısa süre içinde harç ve teminatının istenerek arama iznine bağlanabilecek durumda olması karşısında, bu bildirimin 18 ay içinde olduğunu gösterir belgeye müstenid olmıyan içerikte kabul edilemez kanısındayım.
Kaldı ki olay ile ilgili herhangibir soruşturma yapıldığını gösterer dosayada belge ve bilgide bulunmamaktadır.
Bu durumda temyiz dilekçesinde öne sürülen savlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49.maddesinin 1.fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp idare mahkemesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle idare mahkemesi kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü :
Uyuşmazlık, … İli … İlçesi … Köyü sınırları içindeki alan için verilen … gün ve … sayılı maden arama izninin iptali isteminin reddedilmesinden doğmuştur.
3213 Sayılı Maden Yasasının 16.maddesinde, madenlerin arama izni ile aranacağı, başvurularda öncelik hakkının esas alınacağı, izin istenilen alanın, uygun olup olmadığının başvuru sahibine bildirileceği, rezervasyon ücretinin madencilik fonuna yatırılması ile alanın, 15 gün süre ile başvuru sahibi adına kapalı tutalacağı, süresi sonuna kadar gerekli işlemleri tamamlanmayan başvuruların iptal edileceği, işlemleri tamamlanan, harç ve güvenceleri yatırılmış başvurulara arama izni verileceği kuralına yer verilmiştir.
Anılan Yasanın, ” Sahaların Yeni Aramalara Açılması ” başlıklı 22.maddesinin birinci fıkrasında,arama izni alınmasına karşın, maddede belirtilen durumların ortaya çıkması üzerine, arama süresinin bitiminde alanın otomatik olarak yeni aramalara açılacağı belirtilmiş, ikinci fıkrasında da, bu suretle aramalara açılan alan ile ilgili bilgilerin 60 gün süre ile daire ve illerde asılarak ilan edileceği, bu süre sonunda alana hiç bir başvuru olmaz ise sınırların paftalardan silinerek aramalara açılacağı, tek bir başvuru olursa, 16.madde kurallarına göre izin hakkı doğacağı, yeni aramalara açılan alana aynı anda birden fazla başvuru olursa, kişilerden, ilgili dairede anında açık artırma şeklinde Madencilik Fonuna en fazla parayı bağışlayana izin verileceği kurala bağlanmıştır.
Dosya içeriğinden, davacının … günlü … hektar alan için yaptığı başvuru üzerine … hektar için arama izni verildiği, geri kalan alanın daha önceki bir başvuru ile kapalı olduğunun bildirildiği, kapalı olduğu bildirilen yer için … isimli kişinin 24.8.1987 günlü başvurusuna verilen 27.2.1989 günlü yanıtta, … gün içinde harç ve güvence yatırmasının, aksi halde, alanın bu süre sonunda aramalara açık duruma geleceğinin bildirildiği, bu kişinin belirtilen süre içinde harç ve güvenceyi yatırmaması üzerine alanın 21.3.1989 günü aramalara serbest hale geldiği, … ‘nun, bu kez 22.3.1989 günlü, yeni başvurusu üzerine kendisine … günlü … sayılı arama izninin verildiği anlaşılmıştır.
Temyizen incelenerek bozulması istenilen mahkeme kararında davacıdan önce başvuruda bulunduğu belirtilen … ‘nun, … günlü başvurusunun, gerekli koşulların yerine getirilmemesi nedeniyle kendisine bir hak sağlamaması, bu nedenle alanın aramalara açık olmasına karşın, davacıya kapalı olduğu bildirilen alan için daha sonra 22.3.1989 günlü başvuru üzerine anılan kişiye izin verilerek yasanın öncelik hakkı kuralına aykırı davranıldığı gerekçesiyle … sayılı maden arama izni verilmesi yolundaki işlem iptal edilmiş ise de;uyuşmazlık konusu alan, 24.8.1987 günlü … ‘nun başvurusu nedeniyle kapalıdır ve ancak, ilgilinin gerekli koşulları yerine getirmemesi üzerine 21.3.1989 günü aramalara açık hale gelmiştir. Bu durumda davacının 20.7.1988 günlü başvurusu ile öncelik hakkına sahip olduğu söylenemez, Öncelik hakkı, alanın yeniden aramalara açılmasından sonraki başvurular için söz konusu olabilir.
Ancak, alanın aramalara açık hale gelmesinden sonra, 3213 sayılı Yasanın 22.maddesi uyarınca, bu durumun ilan edilerek ilgilenenelere duyurulması ve bundan sonra tek başvuru olması durumunda başvuran kişiye, aynı anda birden fazla başvuru olması durumunda da, açık artırma sonucuna göre izin verilmesi gerekmektedir.
Hernekadar Yasanın 22.maddesinde, arama izni verilen, ancak maddede belirtilen nedenlerle arama süresinin bitiminde tekrar yeni aramalara açılan alanlarla ilgili olarak kural getirilmiş ise de, bu kuralın, henüz arama iznine bağlanmamış ve başvuru aşamasındaki bir alanın yeni aramalara açılmasında da uygulanması, hem Maden Yasasının genel ilkeleri, hemde hakkaniyet kuralları gereğidir.
Bu durumda, uyuşmazlık konusu maden alanında, davacının öncelik hakkı bulunmamakta ise de, alanın yeni aramalara açılmasından sonra, bu durum ilan edilmeden, ilk başvuran kişiye arama izni verilmesinde mevzuata ve hukuka uyarlık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, belirtilen gerekçe ile yeniden karar verilmek üzere … İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine 7.11.1994 gününde oybirliği ile karar verildi.