8. Daire 1994/5080 E. , 1995/2773 K.
Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1995
Karar No : 2773
Esas Yılı : 1994
Esas No : 5080
Karar Tarihi : 28/09/995
BELEDİYELERİN DURAK HARİCİ YOLCU İNDİRİLİP BİNDİRİLMESİNİ YASAKLAMA KONUSUNDA YETKİLİ VE GÖREVLİ OLDUKLARI HK.
… Belediye Encümeninin, … hattında çalışan otobüslerin … yolcusu alamayacakları, belediyece belirlenen durak haricinde yolcu indirilip bindiremeyeceklerine ilişkin kararının iptali istemiyle açılan davada; dosyanın incelenmesinden Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 18/C maddesinde belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu taşıtlarının çalışma şekil ve şartlarının belediyece teklif getirilmesi halinde il ve ilçe trafik komisyonlarınca saptanacağının belirtildiği, olayda, davalı idarece il ve ilçe trafik komisyonunun görüşünü almadan işlem tesis edildiğinin anlaşıldığı, yasa kuralıyla görev alanına bırakılmayan bir konuda tesis edilen işlemde mevzuata uyarlık görülmediği gerekçesiyle dava konusu işlemi iptal eden … İdare Mahkemesinin … gün ve … sayılı kararının; Belediye Kanununun belediyelere verdiği yetkiler dahilinde karar alındığı öne sürülerek bozulması istemidir. Karayolları Trafik Yönetmeliğinin 18/c maddesinde Belediyelerce trafik düzeni ve güvenliği yönünden zorunlu görülerek teklif edilmesi halinde belediye sınırları içinde ticari amaçla çalıştırılacak yolcu taşıtları ile motorsuz taşıtların çalışma şekil ve şartlarının, çalıştırılabileceği hükmü yer almaktadır.
Anılan yönetmelik kuralına göre belediyelerin teklif götürmesi halinde, ticari taşıtların çalışma şekil ve şartlarını belirlemek trafik komisyonlarının yetkisindedir. Bu konularda il veya ilçe trafik komisyonları kendileri doğrudan karar alabilecekleri gibi, belediyeler tarafından getirilen teklifleri değerlendirerek de karar alabilirler. Ticari araçların çalışma şekil ve şartlarının belirlenmesinde belediyelerin görev ve yetkisi belediye sınırları içinde çalıştırılacak ticari araçlarla sınırlı olmak koşuluyla ilgili trafik komisyonuna teklif götürmekten ibarettir. İlçe veya il mülki sınırları içindeki farklı idari birimler arasında çalışan ticari araçların çalışma şekil ve şartlarını belirlemede yetkili organın hangi organ olduğu yolunda mevzuatımızda açık bir düzenleme bulunmamakla birlikte, il veya ilçe trafik komisyonlarının yetkilerinin tüm mülki sınırlar içinde geçerli olacağı gözönüne alındığında, bu konularda düzenleme yapma yetkisine sahip organının da duruma göre İlçe veya İl Trafik Komisyonu olduğunun kabulü gerekir. Dolayısıyla …-… hattında çalışan ve … Belediyesi sınırlarından doğrudan geçen ticari araçların, …’den … yolcusu alıp alamayacakları konusunda karar alma yetkisi de doğrudan ilgili trafik komisyonuna aittir.
Bu nedenle dava konusu işlemin …-… hattında çalışan araçların …’den … yolcusu alamayacaklarına ilişkin kısmı yetki yönünden hukuka aykırı olup, idare mahkemesince işlemin anılan kısmının bu gerekçeyle iptal edilmesi gerekirken, ilgili trafik komisyonunun görüşü alınmadan işlem tesis edildiği gerekçesiyle verilen iptal kararında gerekçe yönünden hukuka uyarlık bulunmamakla birlikte, kararın bu bölümü sonucu itibariyle doğru olduğundan temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenler kararın bu kısmının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
… İdare Mahkemesi kararının dava konusu işlemin … otobüslerinin durak harici yolcu indirip bindiremeyecekleri yolundaki kısmının iptaline ilişkin hüküm fıkrasına gelince; 1580 sayılı Belediye Kanununun 15.maddesinin 19.fıkrasında beldenin selamet, düzen ve güvenliğinin sağlanmasının belediyelerin görevi olduğu belirtilmektedir.
Yukarıda açıklanan kanun hükmü uyarınca belediye sınırları içinde beldenin trafik güvenliğinin ve düzenin sağlanması yönünden davalı idarenin durak harici yolcu indirilip bildirilmesini yasaklama konusunda yetkili ve görevli olduğu açıktır. Bu durumda idare mahkemesince bu husus gözönünde bulundurulmaksızın, dava konusu işlemin durak harici yolcu indirilip bindirilemeyeceğine ilişkin kısmı hakkında verilen iptal kararında hukuka uyarlık yoktur.
Açıklanan nedenlerle, … İdare Mahkemesi kararının, dava konusu işlemin … otobüslerinin …-… yolcusu alamayacaklarına ilişkin kısmının iptaline yönelik temyiz isteğinin reddine işlemin durak harici yolcu indirilip bindirilmeyeceğine ilişkin kısmının iptaline yönelik temyiz isteminin kabulü ile kararın bu bölümünün bozulmasına karar verildi.