8. Daire 1993/617 E. , 1994/2588 K.
T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 1993/617
Karar No: 1994/2588
Davacı : …
Davalılar : 1. Milli Eğitim Bakanlığı
2. İstanbul Valiliği
Davanın Özeti : Özel … Motorlu Taşıt Sürücü Kursu sahibi olan davacının, kurs binası dışında irtibat bürosu açarak kullanması nedeniyle 15 gün süreyle geçici olarak çalışmaktan alıkonulmasına ilişkin 17.9.1991 günlü Özel Dersaneler ve Kurslar … sayılı Valilik işlemi ile işlemin dayanağını oluşturan 7.5.1990 günlü 13426 sayılı Milli Eğitim Bakanlığı genelgesinin iptali istemidir. Milli Eğitim Bakanlığı Savunmasının Özeti : 625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Yasası ile öğretim kurumlarına kurum açma, öğretime başlama izinlerinin verilmesi, bu kurumların eğitim öğretim denetim ve gözetimin Milli Eğitim Bakanlığına verildiği, buna dayalı olarak Bakanlıklarınca yönetmelik, yönerge ve genelge olarak bir takım düzenlemeler yapıldığı, özel öğretim kurumlarının çalışmalarının Bakanlıklarınca onaylanan yerleşim planında gösterilen yerlerde yürütmek zorunda oldukları, kursların kurum doktoru adı altında personel görevlendiremeyeceği, kurs binası dışında irtibat bürosu açıldığının saptandığı, yapılan işlemde ve adı geçen genelgede yasal düzenlemelere aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır. İstanbul Valiliği Savunmasının Özeti : Davacının sürücü kursu dışında ayrı bir adreste irtibat bürosu açtığının yapılan soruşturma sonucu anlaşıldığı, eylemin sabit olduğu, verilen cezada yasal düzenlemelere aykırık bulunmadığı öne sürülerek davanın reddinin gerektiği savunulmaktadır. Danıştay Tetkik Hakimi …’in Düşüncesi : İptali istenilen işlem ile dayanağını oluşturan genelge yasal düzenlemelere uygun olduğundan davanın reddinin gerekeceği düşünülmektedir.
Danıştay Savcısı … ‘ın Düşüncesi : Davacının kurucusu bulunduğu Özel Motorlu Taşıt Sürücü kursunun 15 gün süreyle kapatılmasına ilişkin Valilikçe onaylı Milli Eğitim Müdürlüğü işlemi ile dayanağı M.E.B Genelgesinin iptali istenmektedir.
İptali istenen genelgede Özel Öğretim Kurumlarındaki faaliyetlerin Bakanlıkça izin verilmiş olan kurum binası veya binalar dışındaki bir mekanda yapılması denetim,gözetim hizmetlerinin müessir bir şekilde yapılması bakımından ciddi mahzurlar meydana getirdiği; bu nedenle il dahilindeki özel öğretim kurumlarını irtibat veya kayıt bürosu, Acente Haberleşme Merkezi..v.s gibi herne isimle olursa olsun açmış oldukları birimlerin 7.5.1990 tarihinden itibaren kapatılması aksi halde yasal işlem yapılacağı belirtilmektedir.
625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanununun 2.maddesinde Özel Öğretim Kurumlarının, Denetim ve Gözetiminin M.E.B ca yapılacağı,15.maddesinde ise Kanun, tüzük ve yönetmeliklere veya umumi emirlere aykırı hareketi tesbit edilen özel öğretim kurumlarının durumun ağırlığına göre geçici veya sürekli olarak M.E.B ca kapatılabileceği öngörülmüştür.
M.E.Bakanlığı bu yetkiye dayanarak uygulamaya koyduğu yönetmeliklerle eğitim ve öğretimle ilgili gözetim ve denetim görevini yerine getirmektedir.
Bu yönetmeliklerden 23.6.1985 gün ve 18790 sayılı Resmi Gazetede uygulamaya konulan Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 28. maddesinde kurum binalarının kuruluşlarına esas olan eğitim, öğretim hizmetleri dışında başka bir amaçla kullanılamıyacağı 80.maddesinde ise özel öğretim kurumlarının tür ve çeşitlerine göre binalarda bulunan bölümlerin standartları ile ilgili esasların bakanlıkça tesbit edilerek ilgili kurumlara bildirileceği kurala bağlanmıştır.
Yukarıda açıklanan tüm bu yasal yetkiler karşısında,dava konusu edilen M.E.B.nın 7.5.1990 gün ve 13426 sayılı genelgesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Öte yandan, dosyanın incelenmesinden,yukarıda belirtilen genelge hükümlerine aykırı olarak davacının … ilçesi … Cad. No:… adresinde … Kursunun “Sürücü Kursu Doktoru” adı altında irtibat bürosu olarak faaliyette bulunduğu M.E.B. Müfettişliğince yapılan Araştırma ve İnceleme sonucu saptandığından işyerinin geçici olarak 15 gün kapatılması yolundaki işlemde de isabetsizlik bulunmamakta ve davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Motorlu Taşıt Sürücü kursunun 15 gün geçici süre ile çalışmaktan alıkonulmasına ilişkin işlem ile dayanağını oluşturan Milli Eğitim Bakanlığı genelgesinin iptali istemine ilişkindir.
625 sayılı Özel Öğretim Kurumları Yasasının 2. maddesinde özel öğretim kurumlarının Milli Eğitim Bakanlığının denetim ve gözetimi altında olacağı 15. maddesinde ise yasa, tüzük ve yönetmeliklere veya umumi emirlere aykırı hareketi veya aykırı harekette ısrarı tesbit edilen özel öğretim kurumunun hareketinin ağırlık derecesine göre, geçici veya sürekli olarak Milli Eğitim Bakanlığınca kapatılabileceği belirtilmiştir.
Yukarıda anılan yasaya dayanılarak Milli Eğitim Bakanlığınca çıkarılan ve 23.6.1985 günlü Resmi Gazetede yayımlanan Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin 28. maddesinde kurum binalarının kuruluşlarına esas olan eğitim ve öğretim hizmetleri dışında başka bir amaçla kullanılamayacağı, 80. maddesinde ise özel öğretim kurumlarının tür ve çeşitlerine göre, binalarda bulunan bölümlerin standartları ile ilgili esasların Bakanlıkça tesbit edilerek ilgili kurumlara bildirileceği, diğer taraftan 3.2.1987 günlü 19361 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Motorlu Taşıt Sürücüleri Kursu Yönetmeliğinin 16. maddesinde ise, motorlu taşıt sürücüsü adaylarının genel sağlık muayenelerinin Karayolları Trafik Yönetmeliğine ekli (3) sayılı cetvelde belirtilen esaslar dikkate alınarak mahallin mülki amiri tarafından görevlendirilmiş bulunan tek tabip tarafından yapılacağı kurala bağlanmıştır.
İptali istenilen genelge ile özel öğretim kurumlarındaki faaliyetlerin Bakanlıkça izin verilmiş olan kurum binası veya binalar dışındaki bir yerde yapılmasının denetim, gözetim hizmetlerinin etkili bir şekilde yapılması bakımından ciddi engeller oluşturduğu; bu nedenle il dahilindeki özel öğretim kurumlarının irtibat veya kayıt bürosu, acenta, haberleşme merkezi…vb. gibi her ne isim altında olursa olsun açmış oldukları birimlerin 7 Mayıs 1990 tarihinden itibaren kapatılması aksi halde yasal işlem yapılacağının ilgililere bildirilmesi istenilmektedir.
Açıklanan tüm bu yasal yetki ve düzenlemeler karşısında, dava konusu edilen Milli Eğitim Bakanlığının 7.5.1990 günlü 13426 sayılı genelgesinde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, dosyanın inclenmesinden, yapılan bir şikayet üzerine, davacının anılan genelge hükümlerine aykırı olarak … İlçesinde kurs binasından ayrı bir yerde “… Sürücü Kursu Doktoru” adı altında irtibat bürosu açtığının Milli Eğitim Bakanlığı Müfettişlerince saptanması üzerine yasal düzenlemeler uyarınca işyerinin geçici olarak 15 gün kapatıldığı anlaşılmış olup, Valilik İşleminde hukuka aykırılık görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle yasal dayanaktan yoksun bulunan davanın reddine, yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına 17.10.1994 gününde oybirliği ile karar verildi.