8. Daire 1990/1230 E. , 1991/1779 K.
Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1991
Karar No : 1779
Esas Yılı : 1990
Esas No : 1230
Karar Tarihi : 11/11/991
İL GENEL MECLİSİNCE KURULACAK İHTİSAS KOMİSYONLARINDA, PARTİLERİN ÜYE SAYILARININ, İL GENEL MECLİSİNİN ÇALIŞMA ESAS VE USULLERİ HAKKINDA YÖNETMELİĞİN 119.MADDESİNE GÖRE BELİRLENECEĞİ, BAŞKA YÖNTEMLERLE YADA BAŞKA YASALAR KURALLARINA DAYANILARAK BELİRLENEMİYECEĞİ, YÖNETMELİĞİN ANILAN MADDESİNE GÖRE YAPILAN BELİRLEME İŞLEMLERİNDE HUKUKA AYKIRILIK OLMADIĞI HK.
İl Genel Meclisince kurulacak İhtisas Komisyonlarının oluşumu ile ilgili belirleme işlemleri ile ihtisas komisyonlarının seçimlerine ilişkin meclis kararının iptali istemiyle açılan davada; davacıların dava açma ehliyetine sahip oldukları, uyuşmazlığın İl Özel İdaresi Yasasının 135.maddesine girmeyip 2577 sayılı Yasanın 2/a maddesinde tanımlanan nitelikte bir iptal davası olduğu, İl Genel Meclisinin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 19.maddesine göre, her siyasi Parti grubunun komisyonlardaki üye sayısını belirleme yetkisinin valiye ait olduğu, valinin bu işleminin sonuç doğuran, kesin bir idari işlem olduğundan itiraza konu edilebileceği gibi doğrudan veya itirazın reddi üzerine iptal davasına da konu edilebileceği, anılan Yönetmelik maddesinde, ihtisas komisyonlarının her siyasi parti grubunun, il genel meclisindeki üye sayısına oranlanması yoluyla oluşturulacağı belirtilmiş, oranlama sonucunda dağılımın nasıl yapılacağının gösterilmemiş olduğu, ancak partilerin, il genel meclisindeki ağırlıkları oranında komisyonlarda görev almalarının amaçlandığı, oysa dava konusu işlemle, komisyonlarda görev alacak üye sayısının partilerin ağırlıkları ile bağdaşmadığı, belirleme işleminin 2972 sayılı Yasanın 23/a maddesinde öngörüldüğü şekilde yapılması durumunda 3 kişilik komisyonlara 28 üyeli …’nin 2, 18 üyeli …’nin 1 üye ile katılması, diğer partilere ise üye verilmemesi gerektiği, yönetmeliğin amacına uygun düşen böyle bir formül yerine adli bir dağılım sağlamayan Valiliğin işlemlerinde hukuka uyarlık bulunmadığı, meclis kararı ise böyle bir belirleme işlemine dayandığı ve Valilik işleminde Refah Partisine hiç üye verilmemişken, bu partiden de üye seçilmekle işlemin kendisine de aykırı olduğu gerekçesiyle Valilik işlemleri ile İl Genel Meclisi kararını iptal eden İdare Mahkemesi kararının incelenerek bozulması istemidir. Uyuşmazlık, Genel Meclisince oluşturulacak ihtisas komisyonlarında her partinin üye sayılarının belirlenmesi işlemleri ile ihtisas komisyonlarının seçimine ilişkin Meclis kararının iptali istemine ilişkindir. Davalı idarenin, davacıların dava açma ehliyetleri bulunmadığı, İdare Mahkemesinin davaya bakmakla yetkili olmadığı ve davanın süresinde açılmadığı yolundaki savları yerinde görülmeyerek işin esasının incelenmesine geçildi. İl Özel İdaresi Yasasının 3360 sayılı Yasa ile değişik 119.maddesine dayanılarak düzenlenen İl Genel Meclisinin Çalışma Esas ve Usulleri Hakkında Yönetmeliğin 19.maddesinde, İl Genel Meclisince, yasaların İl Özel İdaresine görev olarak verdiği konularda ön incelemeye gereksinim duyulan durumlarda, ihtisas komisyonları kurulabileceği, ihtisas komisyonlarının, her siyasi parti gurubunun İl Genel Meclisindeki üye sayısının meclis üye tam sayısına oranlanarak sonucuna göre oluşturulacağı, siyasi parti guruplarının komisyonlardaki üye sayısının, vali tarafından oranlama esasına göre belirlenerek gurup başkanlıklarına önceden yazılı olarak bildirileceği belirtilmiştir. İhtisas komisyonları, yukarıda yer alan yönetmeliğe göre ön inceleme gerektiren durumlarda inceleme yapmak ve öneri niteliğinde görüş bildirmek üzere oluşturulan kurallardır.
Kesin ve yürütülmesi zorunlu nitelikte kararlar almayan bu komisyonların nasıl oluşturulacağı yönetmelikle belirlenmiştir. Dosya içeriğinden, Valilikçe oranlama yoluyla her siyasi partinin 3, 4 … kişilik komisyonlarda hangi oranlarda kaç üye bulunduracakları saptanmış olup, yapılan işlemlerde, Yönetmeliğin 119.maddesine aykırılık yoktur.
Anılan Yönetmelik maddesi yürürlükte bulunduğuna ve iptali de istenmediğine göre siyasi partilerin komisyonlardaki üye sayısının yönetmelikte öngörülenin dışında başka yöntemlerle ve başka yasaların kurallarına dayanılarak belirlenemiyeceği açıktır. Öte yandan, komisyonların kaç üyeden oluşacağını belirleme yetkisi İl Genel Meclisine aittir. İl Genel Meclisince komisyonların 3 kişiden oluşmasına karar vermiş olup, iptali istenilen bu kararda da kamu yararına ve hukuka aykırı bir yön bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine karar verildi.