8. Daire         1990/123 E.  ,  1990/274 K.
Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 274
Esas Yılı : 1990
Esas No : 123
Karar Tarihi : 27/02/990

KOOPERATİF ORGANLARI ARASINDAKİ UYUŞMAZLIKLARIN YEREL MAHKEMELERCE ÇÖZÜMLENMESİ GEREKTİĞİNDEN, VALİLİKÇE ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN KONUDA YAPILAN DÜZENLEMENİN YETKİ YÖNÜNDEN SAKAT OLDUĞU HK.

… Kooperatifi Genel Kurul toplantısının Asliye Hukuk Mahkemesince iptal edilmesi üzerine, Kooperatif defter ve kayıtlarının oluşturulan geçici bir kurul tarafından teslim alınarak, bir ay içinde genel kurulun yeniden toplantıya çağrılması yolunda Valilik işleminin iptali istemiyle açılan davayı: genel kurul toplantısının iptal edilmesi nedeniyle, geniş bir esnaf ve sanatkar kitlesini ilgilendiren kooperatif işlemlerinin aksamaması, birlik ve beraberliğin sağlanması amacıyla geçici önlem niteliğinde geçici bir kurulun oluşturulmasında hukuka aykırılık bulunmadığğ gerekçesiyle red deden İdare Mahkemesi kararının bozulması istemidir. Kooperatifler, ortaklarının belirli ekonomik yararlarını ve özellikle meslek ve geçimlerine ilişkin gereksinimlerini karşılıklı yardım dayanışma yoluyla sağlayıp korumak amacıyla kurulan özel hukuk tüzel kişileridir. … Kooperatifleri de 507 sayılı yasanın 1-6.maddelerinde belirtilen esnaf ve sanatkarlar tarafından 1163 sayılı Kooperatifler Yasasına göre kurulan kooperatiflerdendir.
Kooperatif Ana Sözleşmesinin 64.maddesinde kooperatif organları arasındaki uyuşmazlıkların yerel mahkemeler tarafından görevlendirilecek hakemlerce çözümleneceği belirtilmiş olduğu, özel hukuka ilişkin bu uyuş mazlığın Ana Sözleşme ve 1163 sayılı Yasa kuralları içinde çözümlenmesi gerekirken, Valiliğin özel hukuka ilişkin bir konuda düzenleme yapması yetki dışı yapılmış bir işlem niteliğindedir.
Konuya ilişkin Yargıtay 11.Hukuk Dairesinin 1986/6646 sayılı kararında da, Valiliğin olayı çözümleme yolunda bir yetkisinin olmadığı belirtilmiştir.
Açıklanan nedenlerle İdare Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliği ile, uyuşmazlığın hukuki niteliği ve dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler işin esası hakkında karar vermeye yeterli görüldüğünden 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasasının 49.maddesinin 2.fıkrası uyarınca dava konusu işlemin yetki yönünden iptaline karar verildi.
AZLIK OYU:
Uyuşmazlık, … Kooperatifinin genel kurul toplantısının adli yargıda açılan bir dava üzerine iptal edilmesi nedeniyle kooperatifin işlerini yürütmek ve bir ay içinde genel kurul toplantısını yapmak amacıyla Valilikçe bir geçici kurul oluşturulmasından doğmuştur.
Özel hukuku ilgilendiren bir işlem nedeniyle Valilik kararının iptali yerinde ise de uyuşmazlığın görüm ve çözümü adli yargı yerlerine ait olduğundan davanın görev yönünden reddi gerekmektedir.
Açıklanan nedenle, kararın dava konusu işlemin iptaline ilişkin bölüme katılmıyoruz.