8. Daire         1989/93 E.  ,  1989/526 K.
Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1989
Karar No : 529
Esas Yılı : 1988
Esas No : 1129
Karar Tarihi : 13/06/989

6309 SAYILI YASANIN YÜRÜRLÜK SÜRESİ İÇİNDE BELLİ BİR MADEN ARAMA İSTEMİYLE BAŞVURULAN ALANDA HAK SAHİBİNİN BULDUĞU DİĞER BİR MADENİN ÖN İŞLETME İZNİNE EKLENMESİ HALİNDE, İŞLETME İZNİ VERİLİRKEN BİRİNCİ MADEN CEVHERİNİN ANILAN YASANIN 24.MADDESİNE UYGUN ÖLÇÜDE ALANDA BULUNMASI GEREKTİĞİ HK.

6309 sayılı Yasanın yürürlük dönemi içindeki kadmiyum madeni aramak istekli alan için davacıya 3 yıl süreli ön işletme izni verilip, bu izne Çinko madeninin eklenmesinden sonra, alanda işletilmeye uygun ekonomik kadmiyum cevheri bulunmadığı belirlendiğinden, Çinko madeninin izin kapsamından çıkartılmasına ilişkin işlemi, 3213 sayılı Maden Yasasının Geçici 2.maddesinin 1.fıkrasında bu yasanın yürürlüğe girdiği gün yürütülmekte bulunan bütün izinlerin 6309 sayılı Maden Yasasında hangi madenler için verilmişse yalnız o madenler yönünden kaldıkları yerden bu Yasa kurallarına göre devam edeceklerinin 5.fıkrasında da, alanda izin sahibinin bulduğu ve raporla saptayıp beyan ettiği başka madenler varsa ve bu madenlere o alan için verilmiş yürürlükte olan haklar yoksa, o madenlerin de proje verilerek izine eklenebileceğinin yer aldığı, Yasada ön işletme izni verilebilmesi için alanda arama ve rezerv çalışmalarının olumlu gelişme göstermesi ve çalışmaların devamı durumunda işletme olanağının ortaya çıkarabileceğinin gösterilmesi koşulu aranmakta iken Bakanlığın genelgesi uyarınca işletmeye uygun birinci maden cevher varlığının alanda bulunmadığının belirlenmesi nedeniyle usulüne
uygun birinci maden için verilmiş olan ön işletme iznine eklenen ikinci madenin, izin kapsamından çıkartılmasında isabet görülmediği gerekçesiyle iptal eden İdare Mahkemesi kararının bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, 3213 sayılı Maden Yasasının yürürlüğe girmesinden önce Kadmiyum madeni arama istemiyle başvurulan alanda bu yasanın geçici 2.maddesinin 1.fıkrası ve 19.maddeleri uyarınca ön işletme izni verilip izne aynı yasanın geçici 2.maddesinin 5.fıkrasına göre de çinko madeninin eklenilmesinden sonra işletilebilir oranda kadmiyum cevherinin belirlenememesi durumunda Çinko madeninin izin kapsamından çıkarılmasının kurallara uygun olup olmadığının belirlenmesine ilişkindir.
3213 sayılı Maden Yasasının geçici 2.maddesinde yürürlükten kalkan 6309 sayılı Yasa uyarınca doğan bazı hakların, bu yasa döneminde nasıl ve hangi kurallara bağlı olarak sürdürüleceği düzenlenmektedir.
Anılan maddenin 1.fıkrasında bu yasanın yürürlüğe girmesinden önce 6309 sayılı Maden Yasası uyarınca verilmiş hakların kaldıkları yerden sadece o maden için devam edeceği, 5.fıkrasında da izin sahibinin maden alanının bulduğu ve bunu çalışma raporları ile kanıtladığı başka madenler varsa, başkalarının öncelik haklarına dokunmamak koşulu ile bu madenlerin de ön işletme veya işletme izni kapsamına alınacağı belirtilmektedir.
Bu durumda 6309 sayılı Maden Yasasının yürürlük süresi içinde belli bir maden arama istemiyle başvurulan alanda hak sahibince diğer madenlerin bulunması halinde, ilk maden için verilen işletme iznine diğer madenlerin eklenebilmesi ilk maden hakkının 3213 sayılı yasa kurallarına uygun bir şekilde sürmesine bağlı olduğu açıktır.
3213 sayılı Maden Yasasının maden cevheri yönünden ön işletme izni ile işletme izni verilebilme koşulları bir birinden farklı düzenlenmiştir.
Yasanın 19.maddesinde maden arama çalışmalarının olumlu gelişme gösterdiğini, çalışmaların bir süre daha sürdürülmesi halinde daha büyük işletme olanaklarının doğabileceğini bildiren ve bu konuda ön işletme projesi veren arama izni sahibine ön işletme izni verileceği, belirtilmekte iken aynı Yasanın 24.maddesinde işletme izni verilebilmesi için alanda saptanmış işletilmeye uygun ekonomik cevher varlığı koşulu aranılmaktadır. Bu durumda 6309 sayılı Yasa yürürlük süresi içinde belli bir maden arama istemiyle başvurulan alanda hak sahibinin bulduğu diğer bir maddenin ön işletme iznine eklenmesi halinde işletme izni verilirken birinci maden cevherinin anılan yasanın 24.maddesine uygun ölçüde alanda bulunmasının aranması gerekeceği, dava ve işlem dosyasının incelenmesinden, davacıya ilk maden durumunda olan Kadmiyum madeni için Yasanın 19.maddesindeki koşullara uygun başvurusu nedeniyle ön işleme izni verildiği alanda ön işletme izni süresi dolmadan yapılan incelemede ön işletme izninin verilebilme koşullarının varlığı incelenmeksizin salt incelemenin yapıldığı gün alanda işletme izni verilebilme koşulu olan ekonomik maden cevher varlığının araştırıldığı, işletilebilir ölçüde maden cevherinin ortaya çıkarılmadığının belirlendiği anlaşılmaktadır.
Ön işletme izni, izin süresi içinde alanda yapılan incelemede, verilebilme koşulu olan maden arama çalışmalarının olumlu gelişme gösterdiğini ve çalışmaların sürdürülmesi halinde işletme olanağının doğabileceği koşullarının alanda gerçekleşmediğinin saptanması durumunda geri alınabilir. Olayda ise işletme izni koşulu olan alanda ekonomik işleti
lebilir ölçüde birinci maden durumunda bulunan Kadmiyum madeni cevheri ortaya çıkarılmadığının belirlendiği gerekçesiyle hatalı olarak ön işletme iznini geri alınmış ve buna bağlı olarakta izine eklenen Çinko madeni izin kapsamından çıkarılmıştır.
Böylece işletme izni aşamasında aranacak koşulun, hatalı olarak ön olarak ön işletme izni aşamasında arandığı anlaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddine, İdare Mahkemesi kararının belirtilen gerekçe ile onanmasına esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

AZLIK OYU:
İdare ve Vergi Mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenip bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasası nın 49.maddesinin 1.fıkrasında yazılı nedenlerin bulunmasına bağlıdır.
İdare Mahkemesince verilen kararın dayandığı gerekçe usul ve yasaya uygun olup, bozulmasını gerektiren başka bir neden de bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın onanmasının uygun olacağı gerekçesiyle karara karşıyız.