8. Daire 1989/675 E. , 1990/1153 K.
Daire : SEKİZİNCİ DAİRE
Karar Yılı : 1990
Karar No : 1153
Esas Yılı : 1989
Esas No : 675
Karar Tarihi : 18/10/990
KAMU MALI NİTELİĞİNDEKİ KÖY ORTA MALI TAŞINMAZLARIN SATIŞINDAN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARIN İDARİ YARGI YERLERİNDE ÇÖZÜMLENMESİ GEREKTİĞİ HK.
Köy tüzel kişiliklerinin sahip oldukları taşınmazların bir kısmı köy halkının kullanılmasına bırakılmış otlak, yaylak, meydan, yol gibi ortak malları niteliğindeki yerler, bir kısmıda köy tüzel kişiliğinin özel hukuk kurallarına göre sahip olduğu, arsa, tarla gibi özel mülkiyete konu olan yerlerdir.
Köyler, Özel Mülkiyet konusu olan taşınmazlarını yetkili kurullarının kararlarına göre kullanırlar ve bu taşınmazlara ilişkin uyuşmazlıkların görüm ve çözümünde, adli yargı yerleri görevlidir.
Kamu malı niteliğindeki, köy orta mallarına gelince; bu tür yerler köy halkının tümünün kullanımına ayrılmıştır. Kullanımı yetkili kurul kararı ile kişilere verilebilir. Satışı ise, kamu malının, köy halkının gereksiniminden fazla veya o taşınmaza gereksiniminin olmaması durumun da söz konusu olabilir.
Dosyanın incelenmesinden köy merkezinde ilçe kurulması nedeniyle köy içindeki 120 metrekarelik bir köy orta malı arsanın sebze ve hayvan pazarı yeri olarak kullanılmak üzere başka bir arsa almak amacıyla satılması yolunda köy ihtiyar kurulunca alınan kararın, Kaymakamlıkça, onaylanmasından sonra, arsanın satışının yapıldığı belirlenmiştir.
Diğer taraftan, İdare Mahkemesi kararında satışı yapılan arsanın tapuda köy tüzel kişiliği adına …, …, ….de kayıtlı özel mülk olduğu belirtilmişse de, verilen bu kaydın satışı yapılan arsaya değil davacının bu arsaya bitişik durumdaki taşınmazına ait olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda kamu malı niteliğindeki taşınmazın satışına ilişkin işlemin idari nitelikte olduğuna ve buna karşı açılan davanın görüm ve çözümü idari yargı yerlerinin görevinde bulunduğuna göre, dava konusu yerin 442 sayılı köy yasasının 14/7.maddesi uyarınca köye pazar ve çarşı yeri yapmak gibi bir kamu hizmetini karşılamak amacı ile satıldığı gözönünde bulundurularak ve bu taşınmazın gereksinim fazlası olup, olmadığı incelendikten sonra bir karar verilmesi gerekirken, davanın görev yönünden reddinde yasalara uyarlık yoktur.
Açıklanan nedenlerle, İdare Mahkemesi kararının bozulmasına ve dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine karar verildi.